İran ve Belarus'un Ukrayna işgaline desteği Rusya için ne kadar önemli?

Askeri uzmanlar, Ukrayna savaşında zor günler geçiren Rusya’nın müttefikleri Belarus ve İran’dan aldığı desteğin Moskova için yeterli olmayacağı konusunda birleşiyor.

Tahran ve Minsk’in Moskova’ya vereceği askeri katkıya temkinli yaklaşılıyor.

Belarus, Rusya’ya verdiği desteği gizlemezken, İran, Moskova’ya Silahlı İnsansız Hava Aracı (SİHA) verdiği suçlamalarını reddediyor.

Ukrayna savaşında başlangıçta elde ettiği inisiyatifi kaybeden ve bazı cephelerde zor durumda olduğunu saklamayan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, şu anda neredeyse zıt duruşlara sahip iki müttefike güveniyor izlenimi veriyor.

Kuzeyde Belarus ne katkı verdi?

Şu anda 9 bine yakın Rus askeri ve 170 civarında Rus tankı iki ülke arasındaki ortak askeri bölgede konuşlanmış durumda.

Ukrayna’ya asker göndermeyen Belarus, kendi topraklarında işgalin başlamasıyla birlikte bir bölümü buradan ayrılacak olan Rus birliklerinin konuşlanmasına izin verdi.

Kiev’e göre, Rus birliklerinin gerçekleştirdiği saldırıların bir bölümü Belarus toprakları üzerinden geldi.

Rusya ve Belarus Kiev'e yönelik yeni bir harekata mı hazırlanıyor?

Kiev, kuzeyde ortak kurulan Rus ve Belarus birliğinin topraklarına saldıracağı suçlamasını getirse de Belarus’un bu savaşa doğrudan katılma ihtimalini uzmanlar fazla olası görmüyor ve yeni oluşturulan bu birliğin askeri açıdan ciddi eksiklikleri olduğu görüşünü dile getiriyor.

İtalya’da faaliyet gösteren düşünce kuruluşu “Geopolitica”da araştırmacı olarak görev yapan Giovanni Chiacchio, yeni oluşturulan ortak birliğin "yeterli eğitim veya motivasyona sahip olmayan askerlerden oluştuğu ve bu birliğin son derece şüpheli" güvenilirliğe sahip ekipmanları kullandığı” görüşünü dile getirdi.

Avrupa Politika Analizi Merkezi'nde (CEPA) uzman olan Ukraynalı Tadeusz Giczan ise Belarus sınırına gönderilen askerlerin sonradan seferberlikle Kremlin’in ihtiyaçlarını karşılamak için toplananlar arasından olduğuna dikkat çekerken, bu birliğin yeterli şekilde eğitimli olmadığını aktardı.

İran’ın SİHA’ları ne kadar etkili olabilir?

Rusya’nın son saldırılarda kullandığı İran’dan alınan intihar SİHA’larının genelde Ukrayna’nın enerji altyapısını imha için kullanıldığı görülüyor.

Rusya, bu SİHA’ların İran’dan geldiğini reddetse de son olarak Savunma Bakanı, katıldığı bir televizyon programında mikrofonun kapalı olduğunu düşünerek yaptığı özel konuşmada İran kabul etmese de bunların Tahran’dan geldiğini söylemişti.

Estonya’da Dış Politika Enstitüsü’nde görevli Ivan Klyszcz, AFP’ye yaptığı açıklamada, SİHA’ların cephede değil ancak halk arasında panik ve terör korkusu yaratmada etkili olduğunu bildirdi.

İran: Ukrayna'da savaşa dahil olmadık

ABD, geçen hafta İranlı yetkililerin Rusya’da SİHA eğitimi verdiğini, yine Rus uzmanların da İran’da SİHA kullanımı konusunda eğitim aldığını bildirmişti.

Klyszcz, son saldırıların yoğunluğuna bakıldığında iki seçeneğinde geçerli olduğunun anlaşıldığı görüşünü dile getirdi.

İran son olarak Rusya’ya füze göndereceği yolundaki suçlamaları reddetti. Washington Post ise özellikle karadan karaya füzelerin İran’dan Rusya’ya gönderileceğini ileri sürdü.

Akdeniz Stratejik Araştırmalar Vakfı'nın (FMES) akademik direktörü Pierre Razoux, AFP 'e yaptığı açıklamada, İran’ın göndereceği füzelerden çok daha etkili ve güçlüsünün Rusların elinde bulunduğunu belirterek, Tahran’ın olası füze teslimatının sahada durumu fazla değiştirmeyeceğini bildirdi.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg son yaptığı açıklamada İran’ın Rusya’ya füze göndermesinin BM Güvenlik Konseyi kararını ihlal anlamına geleceğini duyurmuştu.

İran ile Rusya arasında ticari ilişkiler genişliyor

Kudüs’teki Güvenlik ve Strateji Enstitüsü’nde görevli Alexandre Grinberg, İran’ın bu silahları Rusya’ya göndermesinde şu çıkarı olduğu görüşünü dile getirdi: “Bu bir kazan-kazan ilişkisi, Rusların kendi depolarındaki füzeler tükenmeye başlarken, kullandıkları İran füzelerinin maliyeti daha ucuz. İranlılar kendi füzelerinin uzun süredir güdümlerini ve hedeflemelerini geliştirmek için çalışıyor.”

Tahran ve Minsk için diplomatik kazanım ne olabilir?

Moskova, Minsk ve Tahran'ın fiili müttefikleri, ancak iki ülke de Kremlin ile aynı çıkarlara veya aynı ilişkilere sahip değil.

Akdeniz Stratejik Araştırmalar Vakfı'nın Direktörü Pierre Razoux, İran’ın Batı'dan tecrit edildiği ve şiddetli protesto gösterileri altında iktidarın zor günler geçirdiğini belirterek, Tahran’ın gerçekte farklı farklı seçeneklere yatırım yapmaya çalıştığını aktardı.

İran’ın bugün Rusya ile dünden daha fazla müttefik olmadığını ancak, Tahran’da iktidarın pragmatik olduğunu kaydeden Razoux, "Türklere ve Azerilere karşı koymak, en yeni nesil silahları ve seyir füzelerini alabilmek, Suriye'de İsrail'e baskı yapmak ve giderek güçlenen Çin’in varlığını dengelemek için Tahran’ın Kremlin'e ihtiyacı var.” ifadesini kullandı.