İran ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin 'adalar' krizi

İran Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada Hürmüz Boğazı'ndaki Büyük Tunb, Küçük Tunb ve Ebu Musa adalarının İran topraklarının ayrılmaz bir bütünü olduğu vurgulandı. İran kontrolünde olan bu adalarda Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) hak iddia ediyor.

Halihazırda üç adada İran'ın Bender Abbas merkezli Hürmüzgan Ostanı'na (eyalet) dahil bulunuyor. 13 kilometrekarelik Ebu Musa'da 2 binden fazla, 10 kilometrekarelik Büyük Tumb'da birkaç yüz kişi yaşarken 2 kilometrekarelik Küçük Tumb Adası'nda yerleşik nüfus bulunmuyor.

Söz konusu üç adanın, İran tarafından Hürmüz Boğazı bölgesinde deniz ve hava savunma amacıyla kullanıldığı da biliniyor.

Adaların geçmişi

Bu adalar daha önce İngiliz mandası altındaki BAE'nin kontrolündeyken 1971'de BAE'nin İngiliz mandasından bağımsızlığını kazandığı süreçte İran tarafından işgal edildi.

BAE bu adalarda hak iddia etmeyi o günden bugüne sürdürdü. Adaları işgal eden Şah rejimini 1979'da deviren İran'ın yeni rejimi bu konuda Şah dönemi politikasını sürdürdü.

1992'de İran ve BAE adalar sorununu görüşme müzakerelerine başladıysa da bu müzakerelerden sonuç çıkmadı. Bunun üzerine BAE bu durumu Birleşmiş Milletler'e şikayet ederek, adaların kendisine geri verilmesini istedi. 

1602-1717 döneminde Bahreyn'i yöneten İran asırlar önce sona eren bu geçmişe dayanarak, Şah döneminde Bahreyn'in tümünün İran toprağı olduğunu iddia etmeye başladı. Hatta Şah döneminde İran meclisinde Bahreyn milletvekillerine ayrılmış boş koltuklar bulunmaktaydı.

İran'da 1979'da kurulan yeni rejim İran meclisinde Bahreyn için boş koltuk ayırma uygulamasını kaldırsa da Bahreyn üzerinde hak iddia etmeyi sürdürdü.

Halen Bahreyn'de İran destekli bazı Şii milis gruplar varlık göstermeyi sürdürüyor.

Kaynak: Mepa News