İran'ı Anlamak

İran, dünyanın en köklü tarihsel arka planlarından birisinin sahibi ve çok farklı yatay ve dikey coğrafi  eksenlerde etkin biçimde var olması nedeniyle bölgesel ve küresel düzlemlerde derinliğine incelenmesi gereken bir ülkedir. Bu tür çalışmalarda genellikle “Tarihsel süreç” olarak adlandırılan kavramın, İran söz konusu olduğunda, uluslararası ilişkilerin birçok araştırma sahasından daha büyük bir anlam ifade ettiği düşünülmektedir. Bu nedenle söz konusu ülke ve halkının yakın gelecekte evrilebileceği nokta; bölgesel ve küresel sistemlere etkileşimleri bağlamında belirtilen özel durum dikkate alınarak değerlendirilecektir.

İran’ı oluşturan dinamikleri anlamak için, dünyanın en eski yerleşim alanlarından biri olan bu ülkenin tarihsel süreci ve özellikle baskın inanç olan Şii İslam anlayışı göz ardı edilmemelidir. Çünkü, İslam Devrimi, monarşik rejimi değiştiren bir hareket olsa da; İran, tarihsel sürekliliği en fazla ve köklü politik yapılardan biridir. Bu nedenle, 1979 İslam Devrimi ile rejim değişmiş olsa da; sosyo–politik dinamiklerde köklü ve radikal bir değişim ve dönüşüm beklenmemelidir; çünkü kültürel antropoloji ve sosyoloji açısından, geçmişin kalıcılaşmış ve yerleşik tortularının İran halkı üzerindeki güçlü  belirleyiciliği yadsınamaz boyutlardadır. 

Şii inancı; bu inancın sosyal yaşam ile yönetsel yapıya etki ve yüklenimleri bağlamında İran’ın tarihsel ve etkin dinamiklerinden belki de en baskınıdır. Çünkü günümüz İran sosyo-politik ve sosyo-ekonomik ilişkileri ile İslam Devrimi’nin oluşturduğu yeni rejim, özünde Şiiliğin genel karakteristiklerini taşıması bakımından büyük önem arz etmektedir. 

Belirtilen çerçevede, “İran’ı anlamak ve anlatmak” amaçlı bir ürün olan bu çalışma,  “İran hakkında olabildiğince her şey” odağı temel alınarak konuya bütünlüklü bir bakış açısıyla hazırlanmıştır.

Çalışmadan bazı başlıklar şöyle:

- İran'ı Şekillendiren Temel Dinamikler

-İran İslam Devrimine Giden Yol ve Sonrası

-İran'da Etkin Politik İsimler

-İran'ın Askeri Gücü

-İran'ın Nükleer Yolculuğu

-İran'ın Geri Dönüşü

-Viyana Anlaşması'nın Türkiye'ye Olası Etkileri