İran'ın İsrail'e saldırı planının detayları neler?

Summer Said, Benoit Faucon | WSJ | Tercüme: Mepa News

ABD'nin İsrail'e yönelik bir karşı saldırıya karşı uyarılarının ortasında İran meydan okuyan bir diplomatik mesaj gönderdi: Planlar hakkında bilgi sahibi İranlı ve Arap yetkililer, daha da güçlü savaş başlıkları ve diğer silahları içeren karmaşık bir yanıt planladığını söyledi.

İran'ın tehditlerinin gerçek mi yoksa sadece sert bir söylemden mi ibaret olduğunu zaman gösterecek. İsrail'in 26 Ekim'de İran'a yönelik misilleme hava saldırısı, ülkenin stratejik hava savunmasını parçalayarak onu kötü bir şekilde savunmasız bıraktı ve İran'ın misillemede bulunması halinde karşılaşacağı riskleri keskin bir şekilde artırdı.

İsrail'in tepkisinin nasıl olacağı Tahran'ın tehdit ettiği saldırının boyutuna, niteliğine ve etkinliğine bağlı olacak. İsrailli yetkililer, İsrail'in şu ana kadar İran'ın ekonomisi ve güvenliği için elzem olan petrol ve nükleer tesislerini vurmaktan kaçındığını ancak bu durumun değişebileceğini söyledi.

İranlı ve Arap yetkililer, İran'ın Arap diplomatlara İsrail'in saldırısında dört askerini ve bir sivili kaybettiği için düzenli ordusunun olaya müdahil olacağını söylediğini aktardı. İran'ın düzenli ordusunu devreye sokması, birliklerinin konuşlandırılacağı anlamına gelmiyor. Ancak normalde İsrail meselesiyle ilgilenen Devrim Muhafızları'nın bu durumda tek başına hareket etmeyeceği anlamına geliyor.

Mısırlı bir yetkili İran'ın özel olarak "güçlü ve karmaşık" bir yanıt konusunda uyardığını söyledi.

İranlı yetkili, "Ordumuz asker kaybetti, bu yüzden karşılık vermeleri gerekiyor" dedi. Yetkili, İran'ın operasyonun bir kısmı için Irak topraklarını kullanabileceğini ve muhtemelen İsrail askeri tesislerini, "ancak geçen seferkinden çok daha saldırgan bir şekilde" hedef alacağını ifade etti.

İran: İsrail'e 'mutlaka' cevap vereceğiz

İranlı ve Arap yetkililer, İran'ın cevabını önceki iki saldırıda olduğu gibi füzeler ve insansız hava araçlarıyla sınırlandırmayı planlamadığını ve kullanılan füzelerin daha güçlü savaş başlıklarına sahip olacağını söyledi. İran, 1 Ekim'de İsrail'e yaptığı son saldırıda çoğunlukla dört farklı türde orta menzilli balistik füze ateşlediğini söyledi: Ahmed ve Kadr füzeleri ile İran'ın en yeni ve en gelişmiş iki füzesi olan Hayber Şiken ve Fettah.

İranlı yetkiliye göre İran'ın tepkisindeki bir diğer etken de ABD seçimleri. İran'ın saldırıyla ABD seçimlerini etkilemek istemediğini belirten yetkili, yanıtın Salı günkü oylamadan sonra ancak Ocak ayında yeni başkan göreve başlamadan önce verileceğini söyledi. ABD istihbarat kurumlarına göre İran, Donald Trump yerine Kamala Harris'i tercih ediyor.

Mısır, Bahreyn ve Umman'dan yetkililer, İranlı diplomatların verilecek yanıtın ana hatlarını verdiklerini kaydetti.

ABD'nin Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Linda Thomas-Greenfield geçen hafta yaptığı açıklamada İran'ın İsrail ya da ABD'ye saldırması halinde bunun "ciddi sonuçları" olacağını söyledi.

"Bunun İsrail ve İran arasında doğrudan ateş teatisinin sonu olması gerektiğine inanıyoruz" dedi.

İsrail'in saldırısının ardından İranlı yetkililer başlangıçta bölgedeki diğer ülkelere karşılık verme niyetinde olmadıklarını söylediler. Günler içinde bu yaklaşım değişti.

Cuma günü üst düzey bir İranlı general "hayal bile edilemeyecek bir yanıt" tehdidinde bulundu ve ülkenin lideri Ayetullah Ali Hamaney Cumartesi günü "ezici bir yanıt verileceği" uyarısında bulundu.

Batılı yetkililer, İranlı karar vericilerin İran'ın nasıl ve ne şekilde karşılık vermesi gerektiğini tartıştıklarına inandıklarını söylüyorlar. Buna saldırının doğrudan mı olacağı yoksa sorumluluktan kaçınmak için İran dışındaki vekil güçlerden mi geleceği de dahil. İsrailli yetkililer de İran'ın bir karşılık vermeyi ciddi olarak düşündüğüne inanıyor ve karşılığında çok daha agresif bir saldırı düzenlemeye hazır oldukları konusunda uyarıda bulunuyorlar.

İran: İsrail'e hayal bile edilemeyecek bir karşılık vereceğiz

Geçtiğimiz hafta İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İsrail ordusunun İran'ın "yumuşak karnını" vurduğunu söyledi ve Tahran liderlerinin "kibirli sözlerini" reddetti. Netanyahu, "Bugün İsrail her zamankinden daha fazla hareket özgürlüğüne sahip. İran'da ihtiyaç duyduğumuz her yere ulaşabiliriz." dedi.

ABD, İsrail'in 26 Ekim'deki saldırısını askeri hedeflerle sınırlandırarak İran'ın nükleer ve petrol tesislerini saldırılardan uzakta bırakmaya çalıştı. Arap yetkililer İsrail'in bu kez ölçülü davranmayacağından endişe ettiklerini söylerken Netanyahu da geçen hafta İran'ın nükleer silah elde etmesini engellemenin İsrail'in "en büyük hedefi" olduğunu yineledi. İran nükleer silah yapmaya çalıştığını reddediyor.

İsrail 26 Ekim'deki saldırısında bu tür hedefleri vurabileceğinin sinyalini vermişti. İran'ın geçmişte nükleer silah çalışmaları için kullandığı bir tesisi vurdu. Uzmanlar, uydu görüntülerinin İsrail'in İran'ın Abadan rafinerisindeki çok düşük değerli bir hedefi de vurduğunu gösterdiğini söyledi.

Pazar günü İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ülkesinin İsrail'in saldırısını cevapsız bırakamayacağını söyledi. Ancak İran'ın hala nasıl misilleme yapacağını tartıştığının bir işareti olarak, Gazze ve Lübnan'da bir ateşkes olması halinde "yanıtlarının türünün ve yoğunluğunun" değişebileceğini belirtti.

ABD, İsrail'in İran'a yönelik son saldırısında ordusunun yer almadığını, ancak herhangi bir misillemede Amerikan güçlerinin İsrail'i savunmaya yardım etmesinin muhtemel olduğunu vurguladı. Pentagon Cuma günü yaptığı açıklamada, ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin'in Orta Doğu'ya çok sayıda B-52 Stratofortress bombardıman uçağı, tanker uçağı ve donanma gemileri gönderdiğini açıkladı.

İlave askeri varlıklar, USS Abraham Lincoln uçak gemisi saldırı grubunun bölgeden ayrılması beklenirken bölgeye ulaşacak. ABD güçleri, Hamas'ın Ekim 2023'te İsrail'e saldırmasından kısa bir süre sonra ilk kez bir uçak gemisi ve beraberindeki gemiler olmadan bölgede bulunuyor olacak.