IŞİD Anbar vilayetinde organize oluyor: Irak 2011 öncesine mi dönecek?

Irak ve Suriye'de kontrol ettiği bir toprak parçası kalmayan IŞİD, 2011 öncesinde olduğu gibi tekrar yeraltına çekilme ve vurkaç saldırıları gerçekleştirme stratejisini benimsiyor.

Özellikle Irak'ın batısındaki Anbar vilayetinde çöl bölgelerinde organize olan örgütün saldırıları sıklaştırdığı göze çarpıyor. Iran International TV'de Ortadoğu Uzmanı olarak görev yapan Hamdi Malik, Bağdat hükümetinin IŞİD'e karşı bölgede düzenlediği saldırıları inceleyen bir değerlendirme kaleme aldı. Al Monitor'de yayınlanan yazı Mepa News okurları için tercüme edildi.

*

Irak güvenlik güçleri geniş Batı Çölü’nde IŞİD üyelerini takip etmek için operasyonlarını genişletti. Ancak güvenlik güçleri, Irak’ın üç ülke ile sınırları boyunca yayılan ve kilit önemdeki Sünni ve Şii şehirlerinin yakınlarında konumlanan IŞİD ile bu topraklarda mücadele etmek için entegre bir stratejiye henüz erişebilmiş değil.

Batı Anbar’daki Rutba şehrinin yöneticisi İmad ed Duleymi 13 Mart’ta IŞİD’in, çölde iki haftadan uzun zaman önce mantar toplarken kaçırılan bir kişinin, bir IŞİD mensubu tarafından öldürüldüğünü doğruladı.

Yaşam kaynakları aramak için bölgeye yönelen IŞİD, Batı Çölü ile sınır illerin sakinlerini terörize ediyor. IŞİD, mantar toplayan birçok kişiyi kaçırdı ve infaz etti. Çöl mantarları, bu mevsimde bolca bulunan ve yerel pazarlarda satılan bir tür mantar.

IŞİD Irak'a sızdı

İstihbarat raporlarına göre, IŞİD mensupları Batı Çölü ile sınır olan bazı Irak illerine sızdı, Anbar, Kerbela ve Necef de dahil olmak üzere. Suriye’nin doğusundaki son kalelerine yönelik artan baskıdan dolayı bölgeye kaçtılar.

Silahlı gruplar konusunda uzman bir araştırmacı olan Hişam el Haşimi bu raporları doğruladı. “Al Monitor”a şöyle konuştu: “Bu gruplar bölgeye Eylül 2018’den bu yana sızıyor.” “İstihbarat teşkilatlarına göre, küçük birimler halinde bin kadar IŞİD mensubu Irak’a ulaştı. Bazıları 25 bin dolara varan meblağlar taşıyor. Bu toplamda 200 milyon dolardan fazla para ediyor.”

Ancak Haşimi bu sızmanın sonra zamanlarda Irak’ta artan IŞİD saldırıları ile ilgili olduğuna inanmıyor. “Bu üyelerin eğitilmek için zamana ihtiyaçları var.” diyor. “Özgürce hareket edebilmek için kimlik belgeleri almalılar.”

Bağdat hükümeti saldırıları artırıyor

Irak güvenlik güçleri bu hamlelerin ciddiyetinin farkında. Bu sebeple, kuvvetler Irak’ın batısındaki geniş çöl bölgesindeki operasyonlarını artırdı. Bu bağlamda, müşterek Irak askeri bölükleri ve yerel aşiret alayları Anbar’ın Batı Çölü’nde güvenlik amaçlı bir süpürme harekatı gerçekleştiriyor.

Bu süpürme operasyonuna dair yorum yapan Yukarı Fırat alayı komutanı Albay Musi Said el Kerbuli 11 Mart’ta şunları söyledi: “IŞİD Vadi Havran yakınlarındaki çölde ve diğer bölgelerde saflarını yeniden organize etmeye çalışıyor. Savaşçıları çöldeki yükseltileri ve hendekleri kullanıyor ve kendilerini çoban kisvesinde gizliyor. Ancak bizim güçlerimiz yerel olarak eğitilmiş güçler ve çöl bölgesine aşinalar. Şu an IŞİD’in dirilmesini engellemek için ön alıcı operasyonlar düzenliyoruz.”

Anbar çölü askeri bölge ilan edildi

4 Mart’ta Irak güvenlik güçleri Batı Çölü’nün geniş bölgelerini askeri alan ilan etmişti. Irak askeri helikopterleri bölgeye, çöldeki tüm çobanların bölgeyi Rutba-Nuhayb-Kilo 160’a doğru acilen terk etmesi gerektiğini belirten el ilanları attı. İlanlarda “Bölge sivillerin erişimine kapalı bir askeri bölgedir.” yazıyordu.

İsminin açıklanmaması şartıyla New Arab gazetesine konuşan bir Irak askeri yetkilisi şunları söyledi: “Anbar çölünün geniş alanları şu an askeri bölge haline geldi. Çobanlar, bedeviler, avcılar ve mantar toplayıcılar bölgeyi terk etme ve vadilere girmeme konusunda uyarıldı, aksi takdirde buradaki ordu güçleri ve hava kuvvetleri için askeri hedef olabilirler.”

Kerbela ve Necef de hedefte

Bu askeri operasyonlar yalnızca Anbar gibi Sünni illere komşu alanlarla sınırlı değil. 25 Şubat’ta El Abbas Muharip Tümeni “Şehitlerin İntikamı Operasyonu”nda kara vazifelerinin tamamlandığını ilan etmişti. Tümen, Şii vilayeti Kerbela’ya sınır olan Batı Çölü bölgesinde bin kilometrekareden fazla alanı temizlediklerini de eklemişti.

Operasyon, aralarında Kerbela ilinden kişilerin de bulunduğu mantar toplayıcıların kaçırılması ve öldürülmesine yanıt olarak geldi. El Abbas Muharip Tümeni, dini merci Ali el Sistani’ne yakın gönüllü güçlerden oluşuyor. Grup 2014 yılında Sistani tarafından yayınlanan ve Iraklıların IŞİD’e karşı silahlanmasını talep eden bir fetvanın ardından kurulmuştu.

"Saldırılar IŞİD tehdidini önleyemeyecek"

Diğer istihbarat raporlarına zıt olarak ve IŞİD’in bölgenin güvenlik durumunu istikrarsızlaştırma kabiliyetinin olmadığını belirterek, El Abbas Muharip Tümeni yaptığı bir basın açıklamasında IŞİD’in çölün derinliklerinde önemli bir varlığa sahip olmadığını beyan etti.

Irak hava güçlerince desteklenen “Şehitlerin İntikamı Operasyonu” çabuk bir şekilde gerçekleştirildi.

Bu bağlamda, El Abbas Muharip Tümeni komutanı Meysem el Zahidi Al Monitor’e şöyle konuştu: “Operasyonun, uzun süredir Kerbela ve Necef’teki kutsal bölgelere karşı yakın bir tehdit olarak görülen bir bölgeye erişilmesi de dahil olmak üzere önemli amaçları vardı. Burası her zaman askeri güçlere yasaklanmış bir bölge olarak tasvir ediliyordu.”

Ve ekledi: “Müşterek operasyon sayesinde, düşman tarafından kullanılan yolları saptayabildik.”

Kendi açısından, Haşimi bu tür bir operasyonun yalnızca IŞİD’in hareketlerine karşı bir reaksiyon olduğunu, çöldeki ve komşu vilayetlerdeki tehlikeyi gideremeyeceğini söyledi. “Bu operasyonlar ön alıcı istihbarata dayalı değil.” şeklinde konuştu. “Bunlar çoğunlukla, büyük çabalara ve hatırı sayılır derecede masrafa rağmen küçük getiriler elde edilen rutin süpürme operasyonları.”

Haşimi bu güvenlik ikileminin radikal çözümünün istihbarata başvurmak, aynı zamanda gözlem uçakları, insansız hava araçları ve özel güçlerin indirme operasyonlarını kullanmak olduğuna inanıyor.

IŞİD ile mücadelede yeni ilerlemeye işaret eden Zeydi şunları söyledi: “Uzun rutin tasdiklerden ivedi tasdiklere geçtik. Bu bize yüksek bir esneklik veriyor. Düşmana karşı şaşırtma unsurumuz var.”

Aynı zamanda şöyle belirtti: “Çeşitli zamanlarda düşman hedeflere karşı hızlı indirme operasyonları için bir plan hazırladık.”

Irak güvenlik güçleri IŞİD’in Batı Çölü’ndeki varlığına karşı daha aktif görünüyor. Fakat bu çabalar kesintili ve tamamlanmamış kalıyor, bu da IŞİD’e bu bölgeleri zamandan zamana istikrarsızlaştırmak için fırsat veriyor.