IŞİD'in Afrika'da yapılanma serüveni: Kongo saldırısı ne anlama geliyor?

IŞİD Orta Afrika bölgesindeki ilk saldırıyı üstlendi.

Örgüte bağlı Amak Ajansı üzerinden yapılan açıklamada, Demokratik Kongo Cumhuriyeti (DKC) ile Uganda sınırının yakınındaki Kamango köyünde düzenlenen saldırıda Kongo ordusuna bağlı askerlerden ölen ve yaralananların olduğu öne sürüldü.

Yapılan açıklamada, IŞİD bölgedeki varlığını "Orta Afrika Vilayeti" olarak adlandırdı.

"Müttefik Demokratik Güçler ve IŞİD ilişkisi"

Saldırının ilk olarak "Müttefik Demokratik Güçler " (MDG) isimli silahlı grup tarafından düzenlendiği tahmin edilmişti. Söz konusu grup, 20 yıldan uzun süredir Kongo ve Uganda güçleriyle bir savaş yürütüyor. Kısa bir süre önce MDG'nin IŞİD ile ilişki içerisinde olduğu öne sürülmüştü.

MDG'nin zaman içerisinde ismini ve ideolojisini değiştirerek cihat yanlısı bir görünüm kazandığı ve "Tevhid ve Muvahhidler Şehri" ismini aldığı ifade ediliyordu.

"Müttefik Demokratik Güçler" kimdir?

Başlangıçta Uganda'nın batısında kurulan ve zaman içerisinde Kongo'da da faaliyet gösterecek şekilde etki alanını genişleten yapılanma, birçok farklı grup ve topluluğun birleşmesiyle 1996'da kuruldu.

1980'li yıllarda da varlık gösteren Uganda'nın Kurtuluşu için Ulusal Ordu, Müttefik Demokratik Güçler, Uganda Müslüman Kurtuluş Ordusu gibi gruplar ve Tebliğ Cemaatine bağlı bazı kişilerin birleşmesiyle kurulan MDG, İslami eğilimli bir yapılanmaydı.

1970 yıllarına uzanan Tebliğ Cemaati varlığının grubun temelini oluşturduğu öne sürülmekle beraber, zaman içerisinde farklı ve çeşitli yapıların teşkil edildiği bölgede, silahlı grupların nihai olarak MDG çatısı altında bir ortaklığa gittiği biliniyor.

Kongo sınırını merkez edinen grup, Kongo içerisinde de varlık göstermeye başladı. Kongo başta olmak üzere birçok taraf, MDG'yi El Kaide, Eş Şebab gibi yapılarla irtibat halinde olmakla suçluyordu.

"Tevhid ve Muvahhidler Şehri" süreci ve IŞİD ilişkisi

Başlangıçta medya alanında pek fazla görünmeyen yapılanma, 2016 yılından sonra şahıs bazında görülmeye başlandı. Bu yılları takiben İslami retoriği daha fazla sahiplenen MDG'nin zaman içinde isim değiştirerek "Tevhid ve Muvahhidler Şehri" (TMŞ) adını aldığı belirtiliyordu. Ancak bu isim değişikliği resmi olarak açıklanmadı.

Yapılanmanın lider kadrosu Uganda asıllı olmakla beraber, tüm Doğu Afrika'yı ve kısmen Orta Afrika'yı içine alacak şekilde Svahili, Luganda, Arapça, Fransızca gibi dillerin de kullanıldığı göze çarpıyordu. Aynı zamanda MDG içerisinde bölgedeki Kenya, Tanzanya, Burundi gibi diğer devletlerden de savaşçıların olduğu biliniyordu.

Grup, bölgede sivilleri hedef alan saldırılar gerçekleştirmekle de suçlanıyordu.

MDG'nin liderliğini halihazırda Şeyh Musa Baluku isimli kişinin yaptığı ifade ediliyor. Gruba dair ayrıntılı bilgiye erişmek ise, MDG'nin henüz diğer cihat yanlısı gruplar gibi dışa dönük bir propaganda faaliyeti olmadığı için mümkün değil.

Gruba yönelik son saldırılarda, MDG kamplarında IŞİD'e bağlı yapıların bastığı materyallere ulaşılmıştı. Buna ek olarak gruba IŞİD tarafından üst düzey isimlerin gönderildiği de öne sürülüyordu. Zaman içerisinde IŞİD'in MDG üzerinden bölgede varlık göstermeye başlayacağı tahmin ediliyordu.

Yapılanmanın 2017 yılında yayınladığı bir videoda, Arapça konuşan Tanzanyalı bir grup üyesine yer verilmişti. Bu videoda MDG üyesi, insanları "Orta Afrika'daki İslam Devleti'ne" katılmaya çağırıyordu. Grubun son yıllardaki değişimini teyit eden en yaygın delillerden biri de bu video oldu.

IŞİD varlığını Afrika kıtasına yayıyor

IŞİD'e bağlı Amak Ajansı tarafından yayınlanan açıklama, IŞİD'in bölgede üstlendiği ilk saldırı oldu. Açıklama, IŞİD'in bölgedeki etkinliğinin boyut atladığını da gösteriyor. Örgüt, bu açıklamayla aynı zamanda bölgede yeni bir "vilayet" ilan etmiş oldu.

Irak ve Suriye'de elinde hiçbir toprak kalmayan IŞİD'in, varlığını Afrika'ya yaymak istediği göze çarpıyor. Bu kapsamda örgütün Afrika'da en büyük merkezi Nijerya kuzeyi.

Çad Gölü çevresinde Nijerya, Çad ve Kamerun'da varlık gösteren IŞİD, Nijer-Mali-Burkina Faso üçgeninde de kısıtlı bir varlığa sahip. IŞİD'in aynı zamanda Libya'da elindeki toprakları kaybetse de ülkenin orta ve güney kesimlerinde varlık gösterdiği biliniyor.

IŞİD'in Afrika'da varlık gösterdiği bölgeler şu şekilde:

"Orta Afrika Vilayeti"ni ilan eden IŞİD'in Uganda-Kongo bölgesinde saldırılarını açıklamaya devam edip etmeyeceği merak konusu. IŞİD bölgeden saldırılar açıklamasa dahi TMŞ adlı yapının bölgede kökleşmiş bir varlığı olduğu ve IŞİD ile bağlarını ilerleyen süreçte daha da artıracağını söylemek mümkün.

Kaynak: Mepa News