İsrail Gazze'de 'tampon bölge' planlıyor

Reuters'e konuşan üç bölgesel kaynağa göre İsrail, planlarını İsrail ile ilişkilerini normalleştiren Birleşik Arap Emirlikleri'nin yanı sıra komşuları Mısır ve Ürdün ile paylaştı.

Ayrıca İsrail'le diplomatik bağı olmayan ve 7 Ekim'de Gazze savaşının patlak vermesinin ardından normalleşme sürecini durduran Suudi Arabistan'a da bilgi verildiği belirtildi. Kaynaklar, resmi olarak İsrail ile doğrudan iletişim kanalı olmayan Riyad'a bu bilginin nasıl ulaştırıldığı konusunda bilgi vermedi. Aynı kaynaklar, Türkiye'nin de planlar hakkında bilgilendirildiğini söyledi.

Girişim, yedi günlük ateşkesin ardından yeniden başlayan İsrail saldırılarının yakın zamanda sona ereceğine işaret etmiyor ancak İsrail'in savaş sonrası Gazze'yi şekillendirmeye çalışırken Mısır veya Katar gibi yerleşik Arap ara bulucuların ötesine uzandığını gösteriyor. 

Hiçbir Arap ülkesi gelecekte Gazze'yi denetlemek veya yönetmek konusunda istek göstermezken, çoğu İsrail'in Gazze'ye saldırısını açıkça kınadı.

Adının açıklanmasını istemeyen üç bölgesel kaynaktan biri olan üst düzey bir bölgesel güvenlik yetkilisi, "İsrail, Gazze ve İsrail arasında kuzeyden güneye kurulacak bu tampon bölgeyi, herhangi bir Hamas veya diğer örgüt militanlarının sızmasını veya saldırmasını önlemek için istiyor," dedi.

Bir BAE yetkilisi, Abu Dabi'ye tampon bölge hakkında bilgi verilip verilmediği sorulduğunda doğrudan yanıt vermedi, ancak "BAE,  Filistin devletinin kurulmasını sağlamak ve bölgeye istikrar kazandırmak için tüm ilgili taraflarca üzerinde anlaşmaya varılan savaş sonrası düzenlemeleri destekleyecektir," ifadelerini kullandı.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun dış politika danışmanı Ophir Falk, tampon bölge planları sorulduğunda "Plan bundan daha ayrıntılı. Hamas sonrası için üç aşamalı bir sürece dayanıyor," şeklinde cevap verdi.

Falk, İsrail hükümetinin tutumunun ana hatlarını çizerek, üç aşamanın "Hamas'ın yok edilmesini, Gazze'nin askerden arındırılmasını ve bölgedeki radikalleşmenin azaltılmasını içerdiğini" söyledi.

Falk "Tampon bölge askerden arındırma sürecinin bir parçası olabilir," dedi. Bu planların uluslararası ortaklarla görüşülüp gündeme getirilip getirilmediği sorulduğunda ayrıntı vermeyi reddetti.

Arap ülkeleri ise, İsrail'in Hamas'ı yok etme hedefini imkansız olarak nitelendirerek, Hamas'ın yenilebilecek bir militan güçten daha fazlası olduğunu söyledi.

ABD Gazze'nin daha da daraltılmasına karşı

İsrail geçmişte Gazze'de bir tampon bölge düşündüğünü öne sürmüştü ancak kaynaklar, İsrail'in geçmişten farklı olarak bu planları Arap ülkelerine sunduğunu aktardı.

Adının açıklanmasını istemeyen ABD'li bir yetkili, İsrail'in tampon bölge fikrini kime aktardığını söylemeden genel olarak "dolaştırdığını" söyledi. Ancak yetkili Washington'un Filistin topraklarının boyutunu küçültecek her türlü plana karşı olduğunu da yineledi.

Üst düzey bir İsrail güvenlik kaynağı, tampon bölge fikrinin "incelenmekte" olduğunu belirterek "Şu anda bunun ne kadar derin olacağı, 1 kilometre mi, 2 kilometre mi yoksa yüzlerce metre mi olacağı belli değil," ifadelerini kullandı.

Yaklaşık 40 km uzunluğunda ve 5 km ila 12 km genişliğinde olan Gazze'de kurulacak herhangi bir tampon bölge 2,3 milyon insanı daha da küçük bir alana sıkıştıracak.

Washington'da bir İsrailli yetkili, İsrail savunma mekanizmasının "sınırın Gazze tarafında Hamas'ın askeri yetenekler toplayıp İsrail'e yeniden sürpriz saldırı düzenlememesi  için bir tür güvenlik tamponundan" bahsettiğini söyledi.

Adının açıklanmaması kaydıyla yetkili, "Bu bir güvenlik önlemidir, siyasi değil" dedi ve "Sınırın Gazze tarafında kalmayı düşünmüyoruz," sözlerini ekledi.

İki Mısırlı güvenlik kaynağı, İsrail'in Mısır ve Katar'la yapılan arabuluculuk görüşmelerinde kuzey Gazze'nin silahsızlandırılması ve kuzey Gazze'de uluslararası denetim altında bir tampon bölge kurulması fikrini gündeme getirdiğini söyledi.

Kaynaklar, birçok Arap devletinin buna karşı çıktığını aktardı. Arap devletleri iki taraf arasında bir güvenlik bariyerine karşı çıkmasa da bariyerin nerede olacağı konusunda anlaşmazlıklar olduğunu da sözlerine ekledi.

Mısırlı kaynaklar, İsrail'in Kasım ayında Kahire'de yapılan bir toplantıda, tam ateşkes karşılığında Hamas liderlerinin uluslararası alanda yargılanması gerektiğini söylediğini söyledi. Kaynaklar, arabulucuların, rehinelerin serbest bırakılmasıyla ilgili görüşmelerin raydan çıkmasını önlemek için konunun savaş sonrasına ertelenmesi gerektiğini söyledi.

Kaynak: Euronews