Analiz | İsrail Hamas'ı 'ortadan kaldıramayacağını' anladı mı?
Analizler İsrail'in Hamas'ı 'yok etme' hedefine yaklaşamadığını gösteriyor.
Ocak ayı başında İsrail, Hamas'ın bölgedeki askeri faaliyetlerini "tasfiye ettikten" sonra Gazze'nin kuzeyindeki güçlerinin bir kısmını geri çektiğini duyurdu.
Gazze'ye yönelik savaşın başlamasından bu yana üç ay geçmiş, 20.000'den fazla Filistinli öldürülmüş ve İsrail dikkatini giderek artan bir şekilde orta ve güney Gazze'ye çevirmiş, burada özellikle Han Yunus şehrini kuşatmış ve hedef almıştır.
Ancak 16 Ocak'ta Hamas, Gazze şeridinin kuzeyinden İsrail'in güneyindeki Netivot kentine 25 roket fırlattı. Hiçbir sivilin ölmediği bu saldırı, İsrail'in 100 günden fazla süren savaştan sonra bile Hamas'ı yok etme yolunda olduğu iddiasında büyük bir delik açtı.
Hamas'ın 7 Ekim'de İsrailli yerleşim yerlerine ve askeri karakollara düzenlediği ve 1.139 kişinin ölümüne neden olan ölümcül saldırıdan bu yana Başbakan Binyamin Netanyahu hükümeti Filistinli silahlı grubun "kökünü kazımak" istediği konusunda ısrar ediyor.
O dönemde pek çok analist, örgütü yok etmenin gerçekçi olmayan bir hedef olduğu ve Gazze'nin sivil halkına yüklenen maliyeti arttıracağı uyarısında bulunmuştu. Bugün Hamas'ın Gazze'nin kuzeyinden İsrail'i hedef alma kabiliyetini yeniden kazandığına dair yeni işaretler bu öngörüleri daha da güçlendiriyor.
Middle East Council on Global Affairs adlı düşünce kuruluşunda İsrail-Filistin uzmanı olan Omar H Rahman, "[Roket saldırılarının] İsraillilere Hamas'ı yok etme hedeflerinin başarısız olduğu mesajını verdiğini düşünüyorum" dedi.
Al Jazeera'ye konuşan Rahman, "İsrail'in 112 gündür kuşatma altında tuttuğu yerlerin kuzeyinde hala roket atabiliyor ve askerlere saldırabiliyorsanız, [Hamas'ı yok etme hedefi] başarısız oluyor demektir" dedi.
Tünelleri ortadan kaldırmak mı?
İsrail Hamas'ın Gazze altındaki geniş tünel ağını yok etme sözü verdi. Ancak Tel Aviv merkezli bir yayın olan +972 dergisinde gazetecilik yapan İsrailli yorumcu Oren Ziv'e göre İsrail şu ana kadar Hamas savaşçılarının yeraltındaki hareketini büyük ölçüde engelleyemedi.
"İsrail'in tünellerin nereden ve nasıl bağlandığına dair tam bir resme sahip olmadığını tahmin ediyorum. Ve Gazze'nin kuzeyinden hala saldırılar görmemiz tünel sisteminin hala işlediği anlamına geliyor"
İsrailli askeri yetkililerin yanı sıra Gazze'deki Filistinlilerin daha önceki açıklamaları ve Hamas'ın resmi açıklamalarına göre Gazze Şeridi'ndeki tüneller yüzlerce kilometre uzunluğunda.
Bu tüneller on yıllardır her türlü sivil malzemenin yanı sıra Mısır'dan silah kaçakçılığında da kullanılıyor.
Esirlerin saklanması
Hamas tünelleri, Gazze'deki İsrail askerlerini pusuya düşürmek ve 7 Ekim'de ele geçirdiği 240 esirin çoğunu saklamak gibi başka amaçlarla da kullandı.
Esirlerin çoğu Kasım ayında çatışmalara verilen kısa bir ara sırasında Filistinli mahkumlar karşılığında serbest bırakıldı.
İsrail yaklaşık 100 esirin tünellerde kaldığına inanıyor ve muhtemelen Gazze Şeridi'ne yönelik ağır ve ayrım gözetmeyen bombardımanının bir sonucu olarak 25 kişinin esaret altında öldüğünü tahmin ediyor.
İsrail'in savaş taktiklerinin tutsaklar için oluşturduğu tehlikeye rağmen, İsrail ordusu Gazze'deki bir dizi tüneli havaya uçurmaya ve bazılarını Akdeniz'den gelen suyla doldurmaya çalıştı. Ancak serbest bırakılan esirler, Netanyahu ile aralarında geçen ve basına sızan konuşmalara göre, bu stratejinin hala orada bulunan İsraillileri boğabileceğinden korkuyor.
"İsrail hükümeti askeri yollarla başarabileceklerini abartmaya devam ediyor. İsrailli rehineleri askeri yollarla kurtarabileceğini söyledi ama bir rehine dışında durum böyle olmadı." diyor Avrupa Dış İlişkiler Konseyi'nde İsrail-Filistin ilişkileri uzmanı olan Hugh Lovatt.
Al Jazeera'ye konuşan Lovatt, "Askeri harekat aslında rehineleri öldürdü" dedi.
İnsani kayıplar
Lovatt, esirlerin çektiği çileye rağmen, İsrail'in gevşek tanımlı ve gerçekçi olmayan savaş hedeflerinin yükünü Filistinli sivillerin çektiğini söyledi.
Lovatt, Gazze'deki Sağlık Bakanlığı'na göre bölgede toplam 25.000'den fazla Filistinlinin öldürüldüğünü, İsrail’in bunların 9.000’inin Hamas savaşçısı olduğunu iddia ettiğini söyledi. Ancak kurbanların yüzde 70'inin kadın ve çocuk olduğuna inanılıyor.
Lovatt, "Benim hissiyatım İsrail'in [Gazze'de] ölen her erkeğe Hamas muamelesi yaptığı yönünde" dedi.
Lovatt, İsrail'in şu ana kadar 9.000 Hamas savaşçısının öldürüldüğü yönündeki rakamından şüphe duyduğunu söyledi. Ancak "bu sayıyı doğru kabul etsek bile" dedi ve bunun hala silahlı grubun kadrosunun büyük çoğunluğunu hayatta ve savaşmaya hazır durumda olduğunu gösterdiğini söyledi.
Lovatt, CIA'e göre Hamas'ın sadece Gazze'de yaklaşık 35.000 savaşçısı olduğunu belirtti.
"Bu da Gazze'de hala İsrail'in askeri operasyonlarından daha uzun süre dayanabilecek çok sayıda savaşçı olduğunu gösteriyor."
Analistler Hamas'ın "ortadan kaldırılamayacağı" konusunda hemfikir olsalar da örgütün askeri kapasitesinin azaldığını ve daha da azalma riski taşıdığını kabul ediyorlar.
Ancak İsrail'in savaş taktiklerinin sonuçta Hamas'ı yok etmek yerine cesaretlendireceğini vurguladılar.
Ortadoğu Küresel İlişkiler Konseyi'nden Rahman Al Jazeera'ye yaptığı açıklamada, "İsrail Hamas'ın askeri kapasitesini azaltabilir, ancak Gazze'nin sivil halkına uyguladığı toplu cezalandırma, direnişin nesilden nesile aktarılmasını mümkün olan her şekilde besliyor" dedi.
"Kapasite söz konusu olduğunda, -direniş- her zaman yeniden inşa edilebilecek bir şeydir."
Kaynak: Mepa News
