İsrail ile ticaretin ifşa olmasının ardından Türkiye yeni tedbirler alıyor

Konuyla ilgili bilgi sahibi üç kaynağın Middle East Eye’a (MEE) verdiği bilgiye göre Türkiye, Türk işletmelerinin işgal altındaki Filistin'e mal göndererek İsrail'e uyguladığı ticari ambargoyu delmesine olanak tanıyan bir boşluğu kapatmak için adımlar attı.

Middle East Eye'dan Ragıp Soylu'nun haberine göre Ankara, İsrail'in Gazze'ye yönelik savaşına tepki olarak Mayıs ayında İsrail ile 8 milyar dolarlık ikili ticaretini askıya almıştı. Bu durum Türk şirketlerini İsrail'e mal göndermek için Yunanistan gibi üçüncü ülkeleri kullanmaya yöneltti.

Giderek daha fazla kullanılan rotalardan biri de Filistin oldu. Eylül ayında MEE, işletmelerin malların nihai varış noktası olarak Filistin'i gösteren belgeler hazırladığını bildirdi.

İstanbul'da İsrail'e patlayıcı taşıyan gemiyi protesto eden gençler gözaltına alındı

Ancak gemiler Aşdod gibi İsrail limanlarına yanaştıktan sonra, Filistinli aracılar vasıtasıyla İsrailli alıcılara yönlendiriliyordu.

Devam eden bu ticaret hükümet üzerinde önemli bir baskı oluşturdu ve İstanbul'daki Haydarpaşa gibi büyük Türk limanlarındaki protestolarda aktivistler dolaylı ticareti durdurmak için gemi baskınları düzenledi.

Yerel gazeteciler de sosyal medyayı kullanarak bu ticareti belgelemiş ve Türkiye ile İsrail arasında devam eden paralel ticareti ifşa etmiştir.

Buna karşılık olarak Türkiye Filistin'e ihracat yapan şirketler için üç aşamalı yeni bir süreç başlattı.

İlk olarak, Türk mallarını ithal etmek isteyen Filistinli şirketlerin proforma faturalarını Filistin Ekonomi Bakanlığı'na onaylatmaları gerekiyor. Bakanlık daha sonra onaylanan fatura hakkında Türkiye Ticaret Bakanlığı'nı bilgilendirecek. Son olarak, hem Filistin hem de Türk belgeleri ve onayları, ticareti onaylayan ve geçerli kılan Türkiye'nin ihracatçı birliklerine sunulur.

Türkiye ile İsrail arasında ticaret sürüyor mu?

23 Ekim'den bu yana uygulanan bu yeni süreç ticareti geçici olarak sekteye uğrattı. Bir Türk ihracatçı MEE'ye Filistinli şirketlerin yeni düzenlemeler kapsamında gerekli belgeleri almakta zorlandıklarını ifade etti.

Ticaretle uğraşan bir başka Türk işadamı, hükümetin değişiklikleri Haziran ayında duyurmasına rağmen, son ifşaatların ardından gelen kamuoyu baskısının bu değişikliklerin şimdi yürürlüğe girmesine yol açtığını söyledi.

Filistin Yönetimi altında kayıtlı İsrailli işletmeler

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, Türkiye'nin Filistin'e ihracatı yılın ilk 10 ayında yüzde 542,5 oranında artarak 102 milyon dolardan 661 milyon dolara yükseldi. Sadece Ekim ayında Filistin'e yapılan ihracat yıllık bazda yüzde 672 artarak 12 milyon dolardan 95 milyon dolara yükseldi.

Çelik ihtacatı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 5.400'lük şaşırtıcı bir artışla 459.000 dolardan 25 milyon dolara yükselerek Ekim ayındaki en önemli ihracat kalemi oldu.

Kimyasal madde ve ürünlerin ihracatı da çarpıcı bir artış göstererek yıllık bazda yüzde 8,575 artışla 143.000 dolardan 12 milyon dolara yükseldi.

İsminin açıklanmaması kaydıyla MEE'ye konuşan üçüncü bir kaynak, İsrailli şirketlerin bu işlemleri sürdürebilmek için Filistin Yönetimi altında kayıtlı işletmeler bile kurduklarını açıkladı.

Türkiye'nin aldığı yeni önlemlerin İsrail'e mal akışını durdurmada ne kadar etkili olacağı belirsizliğini koruyor.

“Ankara’nın İsrail ile ticareti tamamen durdurması mümkün değil"

Kaynak, “Türk hükümetinin ambargo ihlallerini izlemeye adanmış bir kurumu yok, bu nedenle Ankara'nın bu ticareti tamamen durdurması pek mümkün değil” dedi ve ekledi:

“Hatta şirketler Doğu Asya'ya yönelik ihracat için evrak hazırlayabilir ama yine de malları İsrail'e yönlendirmeyi başarabilir.”

Diğerleri ise İsrail'e gelen ve görünüşte Filistinli işletmelere ait olan malların yine de asgari evrak işleriyle İsrailli şirketlere satılabileceğini öne sürdü.

Bu arada Filistin yönetimi Ankara'yı Ramallah ile ticaret yollarını açık tutmaya çağırdı ve Türkiye'nin İsrail ile ticareti durdurmasından bu yana Türk mallarının Filistin pazarlarına ancak Filistinli şirketler aracılığıyla ulaşabildiğini vurguladı.

Kaynak: Mepa News