İsrail'de yeni başbakan Benny Gantz mı olacak?

İsrail'de Binyamin Netanyahu'nun görev süresinin dolmasının ardından ülkeyi kimin yöneteceği gündemde.

Özellikle bölgedeki Arap ülkelerinin yönetimleri, ilişkileri normalleştirme süreci içinde oldukları İsrail'de sağcı olmayan bir iktidarın kurulmasını istiyor.

Bu doğrultuda Arap ülkelerinin İsrail'de kurulan savaş kabinesinde bakan olarak görev yapan Benny Gantz ile temasa geçtiği bildirildi.

İsrail'in kamu yayın kuruluşu Kan, Pazar günü Arap bir diplomatik kaynağa dayandırdığı haberinde, Arap yetkililerin Gantz ile görüştüklerini ifade etti.

Habere göre diplomatik kaynak, Arap ülkelerinin Netanyahu liderliğindeki mevcut İsrail hükümetine güven duymadıklarını ve merkez sağ Ulusal Birlik Partisi lideri Gantz'ı ilgi odağı haline getirdiklerini belirtti.

İsrail gazetesi Maariv için yapılan son ankete göre şu anda bir seçim yapılması halinde Netanyahu'nun Likud Partisi ve müttefikleri İsrail'in 120 sandalyeli meclisinde çoğunluğu elde edemeyerek sadece 46 sandalye kazanacak, muhalefet ise 74 sandalyeye sahip olacak.

Gantz'ın partisi şu anda mecliste 12 sandalyeye sahip ve dördüncü büyük parti konumunda. Ancak Gantz'ın partisinin daha büyük bir potansiyele sahip olduğu biliniyor.

Gantz'ın liderliğindeki partinin geçmiş seçimlerdeki karnesi şu şekildeydi:

- Nisan 2019: 35 sandalye (ikinci parti)

- Eylül 2019: 33 sandalye (birinci parti)

- Mart 2020: 33 sandalye (ikinci parti)

- Mart 2021: 8 sandalye (dördüncü parti)

Benny Gantz kimdir?

64 yaşındaki emekli korgeneral, oluşturduğu yeni merkez sol ittifak "Mavi ve Beyaz"ın (Kahol Lavan) "yolunu kaybetmiş olan İsrail'i birleştireceği" sözünü veriyordu.

İkinci Dünya Savaşı'ndaki soykırımdan kurtulan anne ve babasının kaçtığı Filistin'in merkezinde bulunan çiftçi köyü Kfar Ahim'de 1959'da doğdu. Anne ve babası Macar asıllıydı. Gantz, Tel Aviv'deki yatılı bir okula gitti.

1977'de mezun olur olmaz orduya katıldı. Kendisine verilen ilk görev, o dönem İsrail'i ziyaret edecek olan Mısır Cumhurbaşkanı Enver Sedat'ın güvenliğini sağlayacak ekibin bir parçası olmaktı.

İki yıl sonra askeri okuldan mezun olduğunda, paraşüt birliğinde birlik komutanı olarak asli görevine başladı ve hızla yükseldi.

Güney Lübnan işgalindeki en yüksek rütbeli subay

Gantz, İsrail ordusunun önemli operasyonlarında kilit roller oynadı. Mayıs 1991'de Etiyopya'daki binlerce Yahudi'nin 36 saat içinde uçakla İsrail'e getirilmesinden sorumlu elit komando birliğini komuta etti.

1994'te İsrail ordusunun Yahudiye Tugayı Komutanı'yken, İsraillilerin Hebron olarak adlandırdığı, İsrail işgali altındaki Batı Şeria'da bulunan El Halil şehrinde İsrailli yerleşimcilerin 29 Filistinliyi katletmesinin ardından, güvenliği yeniden sağlama görevi de Gantz'a verilmişti.

1997'de askerliğe bir yıl ara vererek ABD'ye gitti. Ulusal Savunma Üniversitesi'nde milli kaynakların yönetimi konusunda yüksek lisans yaptı.

1999'da, Lübnan'ın güneyindeki işgalde en yüksek rütbeli İsrailli subay olarak görev yaptı. Bu göreve, asıl komutan aynı bölgede bir bombalı saldırı sonucu hayatını kaybettikten sonra getirildi.

Gantz'ın söylediğine göre, 2000 yılında güney Lübnan'ın işgali sonra erdikten sonra İsrail askerleri geri çekilirken, bölgedeki en büyük düşmanlarından olan bu ülkeyi son terk eden ve sınır kapısını bizzat kapatan da kendisi oldu.

2014'teki Gazze saldırısının başındaki isim

Aynı yıl, Yahudiye ve Samiriye Tümeni'nin komutanı olarak atandı. İsrail işgaline karşı Filistinlilerin başlattığı İkinci İntifada'dan hemen önce bu göreve atanmıştı.

2006'da Lübnanlı Hizbullah örgütü ile İsrail arasında başlayan savaş sırasında ise Kara Kuvvetleri Komutanı'ydı. İsrail ordusunun ve siyasilerinin 'başarısızlıkla' suçlandığı ve çokça eleştiri aldığı bu savaş için Gantz yıllar sonra, "başarılar ve hatalar olduğunu kabul ediyorum" diyecekti.

2007'nin sonunda Washington'a, İsrail Büyükelçiliği'nde askeri ataşe olarak atandı. 2 sene burada görev yaptıktan sonra İsrail ordusunun Genelkurmay Başkan Yardımcısı olmak üzere İsrail'e geri döndü.

2011'de, emekliye ayrılacak olan Genelkurmay Başkanı Gabi Aşkenazi ve dönemin Savunma Bakanı Ehud Barak arasında, yeni genelkurmay başkanı adaylarıyla ilgili anlaşmazlık yaşandı. Bu anlaşmazlığın sonunda beklenmedik bir şekilde genelkurmay başkanlığına Binyamin Gantz getirildi.

Gantz'ın Genelkurmay Başkanı olduğu dönemde İsrail, Gazze'ye yönelik iki büyük operasyon düzenledi. Biri 2012'de biri 2014'te düzenlenen operasyonlar için İsrailli yetkililer "Gazze'yi yöneten Hamas örgütünün İsrail'e yönelik bir saldırı hazırlığında olduğu" iddiasını gerekçe gösterdi.

"Savunma Sütunu" adı verilen 2012'deki ilk operasyonda, İsrail 8 gün boyunca havadan Gazze'yi bombaladı, kara saldırısı olmadı. Birleşmiş Milletler'e (BM) göre 101'i sivil 174 Filistinli hayatını kaybetti. Operasyonda 2 asker 4 sivil olmak üzere 6 İsrailli de hayatını kaybetti.

2014'te "Koruyucu Hat" adı verilen operasyon ise 50 gün sürdü. İsrail ordusunun karadan da Gazze'ye saldırdığı 50 günün ardından BM verilerine göre 1462'si sivil 2251 Filistinli, 67 de İsrail askeri hayatını kaybetti.

Hem Filistinli yetkililer hem de insan hakları grupları, bu operasyon sırasında İsrail'i savaş suçu işlemekle suçladı. Gantz ise o dönem "askeri birliklerinin sivil ölümlerini engellemek için çok çalıştığını" söyledi ve Hamas'ı "çatışmaları sivil yerleşim bölgelerine çekmekle" suçladı.

İsrail'in devlet denetçisi ise Gantz ve diğer askeri üst düzey yetkilileri, sınırdaki Hamas tünellerinden gelen tehdidi engelleyemediği ve savaş sırasında Hamas'ın bu tünelleri kullanarak İsrail'e saldırdığı gerekçesiyle eleştirdi.

2015'te emekli olurken ise Netanyahu, Gantz'a "muhteşem hizmetleri için" teşekkür ederken, "kaliteli, etik, sorumluluk sahibi, dengeli ve düşünceli bir genelkurmay başkanı" olarak tanımladı.

Ancak üzerinden sadece 4 sene geçtikten sonra, Gantz karşısına bu kez en güçlü rakibi olarak çıktığında, Netanyahu onu "güçsüz bir solcu" olarak adlandırdı.

Gantz siyasete atıldıktan sonra Meclis Başkanlığı, Savunma Bakanlığı, Başbakan Yardımcılığı, Dönüşümlü Başbakanlık, Adalet Bakanlığı gibi önemli görevlerde bulundu.

Benny Gantz şu anda İsrail muhalefetinin önde gelen isimlerinden biri olarak, 7 Ekim 2023'ten sonra kurulan İsrail Savaş Kabinesi içerisinde bakanlık görevinde bulunuyor.

Kaynak: Mepa News, BBC Türkçe