İsrail'in 'Generaller Planı' nedir ve Gazze için ne anlama geliyor?

Nadav Rapaport | Middle East Eye | Tercüme: Mepa News

İsrail'in Gazze'ye yönelik savaşı 12 ayda 42.000'den fazla Filistinlinin ölümüne neden oldu ve saldırıların sonu görünmüyor.

Gazze'de halen rehineler tutuluyorken ve Eylül ayında Lübnan işgalinin de başlaması İsrailliler arasında hoşnutsuzluk meydana gelmesine neden oldu.

İsrail ordusunda ve başka yerlerde pek çok kişi Hamas'ın yenilgiye uğratılması için "Eiland Planı" olarak da bilinen “Generallerin Planı”na başvuruyor.

İsrail'in Gazze'de başlattığı "sürgün planının" detayları neler?

En basit haliyle bu plan, Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki insanların etnik olarak temizlenmesini ve ardından insani yardım malzemelerinin girişinin durdurulması da dahil olmak üzere bölgenin kuşatılarak Filistinli savaşçılar da dahil olmak üzere geriye kalanların açlıktan ölmesini içeriyor.

Generallerin Planını kim yazdı?

Plan, Eylül 2024'ün sonlarında, kendisini 1.500'den fazla subayın üye olduğu profesyonel bir kuruluş olarak tanımlayan İsrailli bir STK olan Yedek Kuvvetlerdeki Komutan ve Askerler Forumu tarafından yayınlandı.

Forum, dört net hedefle kurulduğunu söylüyor:

- Savaş doktrinini değiştirmek

- Caydırıcılık kavramından kararlılık kavramına geçiş

- Orduyu yöneten Genelkurmay'a daha saldırgan subayların getirilmesi

- Tüm savaş bölgelerinde düşmana karşı net bir zafer

Grup, İsrail ordusunun Ekim 2023'ten bu yana Gazze'de izlediği stratejiyi ve savaş hedeflerine ulaşmadaki başarısızlığını da eleştiriyor.

Giora Eiland kimdir?

Planın arkasındaki ana figür, ordunun operasyon ve planlama bölümlerinin başında bulunan ve daha sonra Ulusal Güvenlik Konseyi'ne başkanlık eden emekli bir tümgeneral Giora Eiland.

1973'teki Arap-İsrail savaşında, 1982'deki Lübnan işgalinde ve 1976'daki Entebbe Operasyonu'nda görev alan Eiland, İsrail'de merkez soldaki bir isim olarak kabul ediliyor.

Örneğin 2023'te İsrail'in yargı reformu krizi sırasında göreve gitmeyi reddeden yedek askerleri destekledi.
Mevcut savaş sırasında, orduyu savaş suçu teşkil edebilecek eylemlerde bulunmaya çağırdığı için birkaç kez haberlere manşet oldu.

Eiland, 29 Ekim 2023'te, savaştan sadece birkaç hafta sonra verdiği bir röportajda İsrail'in çok daha güçlü bir baskı uygulaması gerektiğini söyledi.

“Gazze'ye insani yardım girişine izin vermemiz ciddi bir hata... Gazze tamamen yok edilmeli: Korkunç bir kaos, ciddi bir insani kriz, göğe yükselen çığlıklar...”

Siyonist vahşet Gazze'de 42 bin 409 can aldı

Aralık ayında ise Hamas'ın İsrailli rehineler konusunu görüşmeye yanaşmaması halinde, Hamas liderliğinin devrilmesi umuduyla insani yardımın kesilmesi gerektiğini öne sürdü.

Eiland'a göre: “Gazze'nin tamamı açlıktan ölecek ve Gazze açlıktan öldüğünde yüz binlerce Filistinli öfkeli ve kızgın olacak. Ve aç insanlar, [Yahya] Sinvar'a karşı ayaklanacak"

Eiland ayrıca Filistinlilerin uğradığı salgın hastalık gibi diğer tehditlerin de göz ardı edilmesi gerektiğine inanıyor: “Eğer böyle bir durum varsa, bu Hamas'ın savaşma ruhunu kıracak ve çatışmaları kısaltacaktır.”

Aynı şekilde Eiland'ın savunmasız kişilere ayıracak çok az zamanı var. Kasım 2023'te Eiland, İsrail'in Gazze'ye hiçbir insani yardımda bulunmaması gerektiğini çünkü “Gazze'nin yaşlı kadınlarının 7 Ekim'de korkunç suçları işleyen Hamas savaşçılarının anneleri ve büyükanneleri ile aynı kişiler” olduğunu söyledi.

Generallerin Planının arkasındaki fikir nedir?

Planın yazarları şöyle diyor: “İsrail stratejisi sadece askeri baskının istenen sonuçları getireceğini iddia ediyordu. Bugün, 7 Ekim'in üzerinden 10 ay ya da daha fazla bir süre geçmişken, bu stratejinin başarısız olduğunu söyleyebiliriz.”
Bunu da ordunun “çatışma bölgelerini çevrelemek, geçitler yoluyla halkı bu bölgelerden tamamen tahliye etmek [ve] Hamas'ın insani yardım dağıtımına alternatif yaratmak” gibi çeşitli eylemleri gerçekleştirememesine bağlıyorlar. Bu, Hamas'ın saldırı altındayken ağır kayıplar vermiş olsa da İsrail ordusu bölgeyi terk ettiğinde hala toparlanabileceği anlamına geliyor.

Dolayısıyla plana göre, “Hamas'ın kendini rehabilite etme kabiliyetine zarar vermenin tek yolu, zaman içinde hayatta kalmasını sağlayan dört unsurdan (para, savaşçı toplama kabiliyeti, malzeme, motivasyon) birine ya da birkaçına zarar vermektir”.

Generallerin Planının ilk aşaması nedir?

Planın özü insani yardımın kuzey Gazze'ye ulaşmasını engellemek ve açlığı bir silah olarak kullanmaktan geçiyor.

Planın iki aşaması var:

Birinci aşama: Nüfusun kuzey Gazze Şeridi'nden tahliyesi

Bu, Generaller Planı'ndan önce de İsrail ordusunun planının bir parçasıydı. Kasım 2023'te ordu, kuzey Gazze sakinlerinin yüzde 95'inin güneye taşındığını ve geri dönmelerinin beklenmediğini açıkladı.

Ancak tahminen 400,000 Filistinli Gazze Şeridi'nin kuzeyinde kalmaya devam ediyor. Bunların çoğu ordunun terk etmelerini ve güneydeki aşırı kalabalık El Mevasi bölgesine gitmelerini emrettiği bölgelerde barınıyor. Bazı Gazzeliler 10 kereden fazla yer değiştirmiş durumda.

Güneye doğru ilerleyen Filistinliler, İsrail tarafından oluşturulan, doğudan batıya uzanan ve Gazze Şeridi'ni ikiye bölen bir askeri bölge olan Netzarim Koridoru'nu geçecekler.

İsrail Lübnan'daki bir kentin belediye başkanını katletti

Şubat ayında Kanal 14, koridor içinde tahkim edilmiş bir yol inşa edildiğini, böylece Gazze Şeridi'nin kuzeyinin "kuşatılmasının tamamlandığını" ve "sivillerin bölgeden sürülmesinin kolaylaştığını" bildirmişti.

Yolun yapımından sorumlu olan İstihkam Kolordusu 601. Tabur Komutanı Şimon Orkabi yaptığı açıklamada yolun amaçlarından birinin “güneyden kuzeye geçişi engellemek ve çok hassas bir şekilde kontrol etmek” olduğunu söyledi.

Generallerin planının ikinci aşaması nedir?

Filistinliler kuzey Gazze'den çıkarıldıktan sonra, ki plan bunun bir hafta süreceğini öngörüyor, ikinci aşamaya geçilebilir: Kuzey Gazze'nin kapalı bir askeri bölgeye dönüştürülmesi.

Plana göre bölge “tam ve sıkı bir ablukaya tabi tutulacak, bu abluka bölgeye giriş ve çıkışların engellenmesini ve gıda, yakıt ve su gibi malzemelerin girişinin engellenmesini de içerecek”.

Bölgede kalan herkes savaşçı muamelesi görecek. Planın YouTube videosunda, kalan Hamas mensuplarının “teslim olmayı ya da açlıktan ölmeyi” seçebilecekleri belirtiliyor.

Bundan sonra, “Gazze Şehri bölgesine girmek ve neredeyse hiç düşman olmadan temizlemek mümkün olacak”.

Generallerin Planı yasal mı?

Plan şöyle diyor: “Kuşatma altındaki bir düşmana kuşatma uygulamak meşrudur ve en katı uluslararası hukuk çerçevesinde buna izin verilir. Ablukanın uygulanması için gerekli olan koşul, abluka uygulanmadan önce sivil halka güvenli koridorlardan bölgeyi terk etmeleri için makul bir fırsat verilmesidir.”

İkinci Dünya Savaşı sırasında İngiltere Başbakanı Winston Churchill'in “ağır bir abluka uygulama ve Naziler tarafından kontrol edilen herhangi bir yere yiyecek sokmama niyetini ilan etmesi de dahil olmak üzere, benzer planların işe yaradığını söylerken tarihi örneklere de atıfta bulunuyor... Yerel sivil nüfusu bölgeden sürmek amacıyla bile olsa”.

Generallerin Planına İsrail'de nasıl bir tepki verildi?

Planın arkasındaki fikir, yani Filistinlilerin topraklarından sürülmesi, İsrail'de sağ kesim arasında her zaman kabul görmüştür. Gazze'deki nüfusun kitlesel olarak yer değiştirmesi, savaşın başlamasından bu yana İsrail'in ilan edilmiş amaçlarından ve temel hedeflerinden biri olmuştur.

İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve İç Güvenlik Bakanı Itamar Ben Gvir de dahil olmak üzere sağcı İsrail hükümet liderleri tarafından yapılan açıklamalarda defalarca Filistinli nüfusun sınır dışı edilmesi çağrısı yapıldı.

Ekim 2023'te, Gila Gamliel başkanlığındaki İsrail İstihbarat Bakanlığı, “Gazze nüfusunun Sina'ya tahliye edilmesini... ve nüfusun İsrail sınırı yakınında faaliyet göstermesine veya ikamet etmesine izin verilmemesini” tavsiye eden bir belge yayınladı.

İsrail Gazze'nin kuzeyini yerle bir ediyor

Ertesi ay Tarım Bakanı Avi Dichter, İsrail devletinin kurulduğu 1948 yılında 750.000 Filistinlinin zorla sürülmesine atıfta bulunarak Gazze Şeridi'nde yeni bir Nekbe gerçekleştirilmesi çağrısında bulundu.
Tel Aviv Üniversitesi Güvenlik Çalışmaları Programı Başkanı Evyatar Matania, Ekim 2023'ün sonlarında Seventh Eye web sitesinde yayınlanan bir makalede, İsrail'in Gazze'deki stratejik hedefinin “Gazze Şehri'nin, Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki her şeyle birlikte tamamen yok edilmesi, topraklarına 7 Ekim Parkı'nın inşa edilmesi ve Gazze Şeridi'nin sadece güney kısma indirgenmesi” olması gerektiğini belirtti.

Matania'ya göre Gazze Şeridi planı, “nüfusun güneye doğru aktarılması, Gazze ile güney Gazze Şeridi arasındaki bölgenin işgal edilmesi, izole edilmesi ve ardından şehrin tamamen yok edilmesiyle gerçekleştirilecek.” Makale o tarihten sonra web sitesinden kaldırılmıştır.

Kasım 2023'ün başlarında liberal Haaretz gazetesinin editörü Aluf Benn şunları yazdı: “İsrail'in Hamas'a karşı savaşındaki ana stratejik hamlesi, geçici de olsa Gazze nüfusunun bölgenin güneyine sürülmesi ve şehrin yok edilmesidir”.

Kasım ayı sonunda İsrail haber sitesi Ynet'in bildirdiğine göre “(ordu tarafından) özellikle Zeytun, Şuvaiye ve Cebaliye'nin doğu mahallelerinde kalan sakinlerin tahliyesi için çaba sarf ediliyor. Çatışmalar sırasında bölge sakinlerinin Gazze Şeridi'nin kuzeyine dönmesi engelleniyor.”

İsrailli siyasetçiler Generallerin Planı hakkında ne düşünüyor?

Planın yayınlanmasının ardından bazı belediye başkanları Knesset'in üst düzey yetkililerinden oluşan Dış İlişkiler ve Savunma Komitesi Başkanı Yuli Edelstein'a başvurarak Eiland'ı bir oturumda ifade vermeye davet etti.

Eiland komite önünde şunları söyledi: “Bir yıl içinde Gazze Şeridi'nin kuzeyinin tamamının işgal edilmiş topraklar haline gelmesini arzu ediyorum.”

Eiland ayrıca planın yüksek düzeyde askeri personel gerektirmediğinin de altını çizdi.

Netanyahu ateşkese karşı çıktı

Plan, Başbakan Binyamin Netanyahu'yu planın uygulanmasını benimsemeye çağıran bir mektubu imzalayan koalisyondan 27 Knesset üyesinden de destek aldı.

Merkez sağ muhalefet partisi Yisrael Beiteinu'nun lideri Avigdor Lieberman da planı desteklediğini ifade etti.

Netanyahu 22 Eylül'de aynı komite önünde yaptığı konuşmada planın mantıklı olduğunu söyledi.

Generallerin Planı ne zaman başlayacak?

Pek çok gözlemci planın çoktan başladığına inanıyor. İsrail medyası Eylül ayı boyunca ordu içinde plana desteğin arttığını bildirdi. 9 Eylül'de ordunun stratejik bölüm başkanı Eliezer Toledano, hükümet bakanlarına ordunun insani yardım dağıtımını devralmak için planlar hazırladığını bildirdi.

BM 11 Ekim'de “1 Ekim'den bu yana bölgeye [kuzey Gazze Şeridi] hiçbir gıda yardımı girmediğini” ve bölgeye giden ana geçişlerin kapatıldığını bildirdi.

Ordunun Arapça sözcüsü Avichai Edrei, 7 Ekim 2024 tarihinde Cebaliye, Beyt Hanun Beyt Lahiye ve Gazze Şehri'nin diğer bölgelerinde yaşayanlar için bir tahliye duyurusu yayınladı.

İki gün sonra İsrail ordusu Gazze'nin kuzeyindeki Cebaliye mülteci kampına büyük bir saldırı başlattı. Eş zamanlı olarak ordu üç hastane için tahliye emri çıkardı.

Dünya Bektaşileri Başdedesi Brahimaj: İsrail halkını kardeş olarak görüyoruz

İsrail hükümeti ve ordusunun plana verdiği yoğun destek göz önüne alındığında, ordunun yakında bunu bir hedef haline getirmeye çalışıp çalışmayacağı ve kuzey Gazze Şeridi'ni işgal edip etmeyeceği sorusu ortaya çıkıyor.

Kanal 13 televizyonu “ordunun 200.000-300.000 Gazzeliyi Cebaliye'nin güneyine itmeye çalıştığını ve Hamas'ın da bunu engellemeye çalıştığını” bildirdi.

Haaretz muhabiri Amos Harel'e göre Gazze'nin kuzeyindeki mevcut operasyonlar Güney Komutanlığı tarafından şekillendirildi. Ancak Generallerin Planı ile örtüştüğü açık olsa da İsrail ordusu “şu anda uygulanmakta olan planların Generallerin planındaki aşırı unsurları içermediğini” söylüyor.

Kaynak: Mepa News