Kaddafi sonrası Libya'da düzenlenen hava saldırıları ve ölen siviller
Kaddafi'nin devrilmesi ve sonrasında başlayan iç savaş, uluslararası birçok gücü Libya topraklarına çekmiş durumda.
Libya'da Muammer Kaddafi'nin 2011 yılında devrilmesinin ardından tüm taraflarca düzenlenen hava saldırılarında en az 230 sivil hayatını kaybetti.
Libya'da çok taraflı çatışma
İngiltere merkezli gözlem kuruluşu Airwars ve ABD merkezli düşünce kuruluşu New America, 2012 yılının Eylül ayından bu yana düzenlenen 2158 hava saldırısını inceledi ve yerel ile uluslararası kaynaklara inceleme için başvurdu.
2011 yılında Libya'nın lideri Muammer Kaddafi NATO öncülüğündeki müdahale sonucu devrilmiş ve bu tarihten itibaren Libya bir iç savaşın ortasında kalmıştı. Ardından başlayan iç savaş, birbirine rakip olarak kurulan hükümetler ve diğer silahlı grupların yükselişi, bunun ardından da bölgeye IŞİD'in dahil oluşu kapsamlı ve derin bir çatışmanın fitilini ateşlemişti.
Ölen sivillerin sayısı en az 237
Söz konusu rapor Libya'da iç savaş ve sonrasında hava saldırılarında gerçekleşen sivil kayıpları ele aldı. Sosyal medya hesapları ve diğer kaynakları da göz önüne alan araştırmada en az 237, en fazla 387 sivilin öldürüldüğü ortaya çıktı. Araştırmada 324 sivilin de bu saldırılarda yaralandığı sonucuna ulaşıldı.
Libya'da Irak ve Suriye gibi bölgelerin aksine hava saldırılarında meydana gelen sivil ölümlerinin sayısı görece olarak az. Ancak bölgede dikkat çeken bir başka durum var: Saldırıların tamamı ABD ve NATO tarafından gerçekleştirilmedi. Bundan daha ötede, Libya'da düzenlenen saldırıların arkasında Fransa, Birleşik Arap Emirlikleri ve Mısır gibi ülkeler de bulunuyor. Ancak bu saldırıların yarısından daha azı resmi olarak üstlenildi.
Sivil ölümlerini kimse üstlenmiyor
Air Wars yöneticisi Chris Woods 2012'den bu yana Libya'da tek bir sivil ölümünden bile hiç kimsenin sorumluluk almadığını ifade ederek, bunun Libya halkı için bir trajedi olduğunu belirtti. Araştırmanın ulaştığı sonuçlara göre Libya'da hava saldırılarında sivil ölümlerinin bir numaralı sorumlusu Halife Hafter öncülüğündeki güçler. Suudi Arabistan, Fransa, Rusya ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi dış güçler tarafından da yoğun bir şekilde desteklenen Hafter'in ABD ile bağlantısı da tartışılıyordu. Halife Hafter "Libya'nın doğusunu aşırıcılardan temizleme" söylemiyle saldırılara başlamıştı.
Hafter'in tek taraflı olarak ilan ettiği Libya Ulusal Ordusu'nun en az 95, en fazla 247 sivil ölümü ile neticelenen 1100 hava saldırısı düzenlediği ifade edildi. Bu saldırıların büyük bir kısmı ülkenin doğusundaki Bingazi ve Derne'de gerçekleşti.
ABD'den 525 saldırı
ABD 2012 yılının Eylül ayından bugüne dek Libya'da toplam 525 hava saldırısı düzenledi. Bu saldırının büyük bir bölümü 2016 yılında IŞİD'i Sirte şehrinden çıkarmak için düzenlenen operasyonlar sırasında gerçekleştirildi. Rapora göre saldırılarda en az 11, en fazla 75 sivil hayatını kaybederken ABD sivil ölümlerini kabul etmedi.
Mısır ve BAE
Ülkede "İslamcı grupların güç boşluğundan faydalanıp alan kazanmasını önleme amacı güttüğünü" ifade eden Ortadoğu ülkeleri de var. Libya'da bu ülkelerden Birleşik Arap Emirlikleri'nin en az 35, Mısır'ın 41 hava saldırısı düzenlediği ifade ediliyor.
Kayıplar basına yansımıyor
Araştırmacılar Libya'da hava saldırıları neticesinde yaşamının yitiren sivillerin sayısının Irak ve Suriye gibi bölgelere oranla daha az olmasını düşük nüfus yoğunluğuna bağlıyor. Ancak buna ek olarak ifade edilen bir durum da var. Bu da söz konusu sivil kayıplarının ciddi bir oranda aydınlatılmamış kalması ve basına yansımaması. İstikrarlı bir devlet otoritesinin yokluğunda, Libya halkı çatışmanın iç tarafları ve dış güçler tarafından hedef alınmaya devam ediyor.
Kaynak: Mepa News