Tarih | 'Kara Şahin Düştü': Somali'de ABD'nin 19 kayıp verdiği Mogadişu Muharebesi

3-4 Ekim 1993 tarihlerinde ABD'nin Somali'nin başkenti Mogadişu'da düzenlediği baskın şiddetli bir çatışmaya yol açmıştı.

Akıllara 'Kara Şahin Düştü' ifadeleriyle yerleşen olayda 19 ABD askeri ölürken, ABD güçleri Mogadişu Muharebesi'nin ardından Somali'den çekilme kararı almıştı.

ABD'nin Somali hamlesi

ABD öncülüğündeki Birleşmiş Milletler (BM) güçleri, ilk kez 1992 yılında iç savaşın devam ettiği ülkeye müdahale etti.

Ülkenin güneyinde hakim olan ve El Kaide ile bağlantıları bulunduğu ifade edilen Somali Milli Kongresi (SMK) güçleri ise BM güçlerine saldırılara devam etti.

Muhammed Ferah Aidid liderliğindeki SMK güçlerinin saldırılarının devam etmesi sonucu, ABD Aidid'i yakalamak üzere Somali'deki misyonunu genişletti.

22 Ağustos 1993 tarihinde ABD'nin başlattığı 'Gotik Yılan Harekatı', Mogadişu Muharebesi'ne giden süreci başlatmış oldu.

ABD Başkanı Bill Clinton emiryle bölgeye gönderilen ABD özel kuvvet ekipleri, Aidid'i yakalamaya yönelik harekata 22 Ağustos tarihinde başladı.

ABD güçlerinin bölgede sivillere yönelik saldırılar gerçekleştirmesi, Somali halkının ABD'ye yönelik öfkesini artırmıştı.

Bunlardan en çok akla gelenlerinden biri, 12 Temmuz 1993 günü bölgede gerçekleştirilen katliamdı. ABD helikopterlerinin saldırısında Uluslararası Kızılhaç Komitesi'ne göre 200 sivil öldürüldü.

Somalililer tarafından "Kanlı Pazartesi" olarak anılan saldırı, Somalililerin ABD'ye karşı birleşmesinde rol oynadı.

Geçmişten bugüne Somali dosyası

Mogadişu Muharebesi

ABD güçlerinin, 3 Ekim'de Aidid'in klanından üst düzey isimlerin Mogadişu'da toplantı yapacağı istihbaratını almaları üzerine, Mogadişu Muharebesi'nin planı çizilmiş oldu.

ABD özel birlikleri Mogadişu'nun merkezine yönelik harekat planını hazırladıktan sonra, 3 Ekim günü hava indirmesiyle gerçekleştirilecek operasyona başlandı.

Saldırı planı hedef binaya indirme yapılması, ilk ekibin binadaki hedefleri etkisizleştirmesi, diğer ekiplerin binayı koruması, ardından ise hava desteğiyle bölgenin terk edilmesiydi.

Ancak harekatın icrası sırasında işler ABD için sarpa saracaktı.

Havadan indirilenler ve Mogadişu sokaklarında zırhlı araçlarla ilerleyen ABD askerleri şiddetli bir mukavemetle karşılaştı.

Yaşanan çatışmalar ilk olarak ABD için hafif kayıplara mal olsa da, daha sonra çatışmaların seyri değişecekti.

Yaklaşık yarım saat arayla iki ABD Black Hawk helikopterinin düşürülmesi, operasyonu bir felakete dönüştürdü.

4 Ekim günü sabah 6.40'a kadar süren çatışmalarda toplam 19 ABD, 1 Malezya ve 1 Pakistan askeri öldü.

73 ABD askeri ise yaralandı.

Somalili güçlerin kaybı ise yüzlerle ifade ediliyordu.

ABD güçlerinin saldırılarında Mogadişu'daki sivillerden de yüzlerce kayıp olduğu belirtildi.

El Kaide rolü

Devam eden yıllarda Mogadişu Muharebesi gündemde yerini korudu.

Muharebede El Kaide'nin oynadığı rolü, Eş Şebab'ın lideri Ahmed Abdi Godane 2011 yılında açıklamıştı.

Eş Şebab kimdir, nasıl ortaya çıktı, ne için savaşıyor?

Eş Şebab lideri doksanların başında ve Mogadişu Muharebesi'nde eğitim, destek ve doğrudan çatışma alanında El Kaide'nin Somalili güçlere destek olduğunu söylemişti.

Godane, El Kaide'nin Yusuf İyeyri, Seyfu'l Adl ve Ebu Hasan el Saidi gibi önemli isimlerinin Mogadişu'da bulunduğunu ifade etmişti.

Seyfu'l Adl kimdir?