Karadağ ve Sırbistan arasında dini gerilim

Karadağ'ın Sırbistan ile yaşadığı gerginlik dini hayata da sirayet etmiş durumda.

Her ikisi de Ortodoks olan Sırp ve Karadağlılar, bu kez de dini nedenlerle karşı karşıya geldiler.

Karadağ'daki Ortodokslar dini olarak Sırbistan'ın başkenti Belgrad merkezli Sırp Ortodoks Kilisesi'ne bağlılar. 2020'de iktidara gelen ve Sırbistan karşıtı olduğu bilinen cumhurbaşkanı Milo Djukanoviç, Karadağ Ortodokslarının dini liderlik makamı olan Karadağ Metropoliti'nin Sırp Ortodoks Kilisesi tarafından atanmasına karşı çıkıyor ve bağımsız bir Karadağ Ortodoks Kilisesi kurulmasını istiyor. 

Karadağ Cumhurbaşkanı: Sırbistan ile savaşa hazırız

Fakat henüz Karadağ Ortodoks Kilisesi kurulabilmiş değil. Bu, dini açıdan sadece Karadağlıların da karar verebileceği bir konu değil, İstanbul'daki Fener Rum Patrikhanesi'nin icazeti gerekiyor. Geçtiğimiz dönemde Fener Rum Patrikhanesi benzer durumdaki Ukrayna Ortodokslarının talebini kabul ederek Kiev Ortodoks Kilisesi'ni Moskova Ortodoks Kilisesi'nden bağımsızlaştırmış, Rusya'nın tepkisini çekmişti.

Sırp Ortodoks Kilisesi devam eden yetkilerine dayanarak bir Sırp olan 2.Joanikije'yi Karadağ Metropoliti olarak atadı. 2.Joanikije makamına geçerken Sırbistan karşıtı Karadağ milliyetçilerinin protestosuyla karşılaştı. Karadağ Cumhurbaşkanı  Milo Djukanoviç 2.Joanikije'ye olan karşıtlığını gizlemezken bağımsız bir Karadağ Ortodoks Kilisesi'ne icazet için İstanbul'a başvuracaklarını açıkladı.

Karadağ'ın etnik yapısı, Sırbistan'ın iddiaları ve politik gerginlikler

2021 itibariyle 620 bin nüfuslu Karadağ, 2006'da referandumla Sırbistan'dan bağımsızlığını kazanmıştı.

2011 nüfus sayımına göre Karadağ'ın nüfusunun %45'i Karadağlı, %28,5'i Sırp, %12,6'sı Boşnak, %5,3'ü Arnavut, kalanı da diğer etnik unsurlardan ve etnik kimliğini açıklamayanlardan oluşuyor. 2011'den bugüne nüfus artış hızlarına bağlı olarak Boşnak ve Arnavutların oranının arttığı, Sırpların oranının düştüğü, Karadağlıların oranının aynı kaldığı tahmin ediliyor.

Sırbistan, Sırp azınlık üzerinden ülkeye müdahil olmasının ötesinde Karadağlı etnik kimliğini tanımıyor ve Ortodoks oldukları için Karadağlıları da Sırp olarak kabul ediyor. Bu da Karadağ milliyetçilerinin son dönemde büyük tepkisini çekiyor.

Uzun süredir Karadağ'ı yöneten cumhurbaşkanı Milo Djukanoviç'in partisi 'Karadağ Sosyalist Demokratlar Partisi' 2020 seçimlerinde başbakanlığı Sırbistan yanlısı ve Sırbistan tarafından desteklenen 'Karadağ'ın Geleceği İçin Partisi' lideri Zdravko Krivokapiç öncülüğündeki koalisyona kaptırmıştı. 

Djukanoviç, Sırp olan Krivokapiç öncülüğünde koalisyon hükümeti kurulması için Sırbistan'ı Karadağ'da lobicilik yapmakla ve rüşvet dağıtmakla suçlamıştı.

Djukanoviç Sırbistan'ı, Karadağ'da Karadağlıların aslında Sırp olduğu fikrini yaymaya çalışmak, Karadağlıları Müslümanlara karşı kışkırtmak ve Ortodoksluk üzerinden Karadağlıları asimile etmeye çalışmakla da suçluyor.

Yakın döneme kadar tarihte Ortodoksluk üzerinden özellikle Müslümanlara karşı doğal müttefik olarak görülen Karadağlı ve Sırp milliyetçiliği ilk kez ciddi şekilde karşı karşıya gelmiş durumda.

Kaynak: Mepa News