Koronavirüs Çin'de günlük yaşamı nasıl etkiledi?
Daha önce salgın yaşandığında, insanların arkaları çamaşır suyuna bulanmıştı.
2003'te, SARS salgını ortaya çıktığında, Çin'deki toplu taşıma araçları dezenfektanlarla spreylenmişti. Hem virüsle mücadele etmek hem de halka bu yeni, gizemli hastalığa karşı bir şeyler yapıldığını göstermek için.
Durumdan habersiz yolcular yeni temizlenmiş koltuklara oturmalarından sonra, pantolonlarına çamaşır suyu bulaştığını fark etmişti.
Ama bu kez işler farklı. Yetkililer, 11 milyon nüfuslu bir kentin tamamını karantina altına alıp, herkese evlerinde kalmalarını tavsiye ederken, mahsur kalan kent sakinleri salgınla baş edebilmek için yaratıcı şeyler yapmaya başladı.
Maskeler Çin'de hep talep gören bir ürün oldu. Hava kirliliğini filtre ediyor, makyajınızı koruyor ve kalabalık yerlerdeki sinir bozucu mikropları uzak tutuyordu.
Dolayısıyla, salgının haberlere çıkmasının ardından, Çin ve komşu ülkelerde maskelerin günler içinde yok satması sürpriz değil.
Koronavirüs salgınının merkez üssüne 1000 kilometre uzaklıktaki Xiamen kentinde yetkililer, halkın maske almak için uzun kuyruklar oluşturmasının önüne geçmek için internet üzerinen çekiliş yapmaya başladı.
Bir kent sakini, Çin'in en popüler sosyal medya sitesi Weibo'da yaptığı yorumda, "Hayatımdaki ilk piyangoyu bir yüz maskesi için oynayacağımı hiç düşünmezdim. Bir ev, bir araba ya da maç bileti için değil, maske için!" dedi.
Maskeler yok satıyor olsa da, virüsün yayılmasını önlemekte ne kadar etkili oldukları belirsiz. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tek başına maske takmanın yeterli olmadığını, örneğin el yıkamanın daha önemli olduğunu söylüyor.
Mahallelerde derme çatma barikatlar kurulurken, üçüncü yüzyılda yaşaya bir general gibi giyinen bir mahalle sakini "Yabancılar giremez" yazısının üzerinde oturuyor.
Her bir aileden bir kişinin zorunlu ihtiyaçları alabilmesi için dışarı çıkmasına izin veriliyor ve dışarı çıkan kişinin kimlik bilgileri kayıt altına alınıyor.
Dağıtım hizmetleri de hızla yeni duruma uyum sağladı ve yüz yüze temastan kaçınmak için kilitli dolaplar ve teslimat noktaları kullanımını teşvik etmeye başladı.
Binaların içlerinde, yüzeylerle teması azaltmak için örneğin asansörlerde kürdanlar ve peçeteler kullanılmaya başlandı.
Beklemeye alınan yaşamlar
Salgından romantizm de yara aldı. 2 Şubat 2020 (02-02-2020) birçok Çinli çifte göre evlenmek için çok uğurlu bir tatildi.
Ancak, Pekin Belediyesi Medeni İşler Bürosu, büyük toplantıları önlemek için nikah kaydı yapılmayacağını açıkladı.
Aynı gün, Wuhan'ın 1000 kilometre batısındaki Sichuan bölgesinde 5,1 büyüklüğünde bir deprem oldu. Bölge sakinleri, içeride durup enkaz altında kalmak riskiyle, dışarı çıkıp koronavirüse yakalanma riski almak arasında seçim yapmak zorunda kaldı. Ancak ölen ya da yaralanan olmazken, herhangi bir bina yıkılmadı.
Öğretmenler ve öğrencilerse derslerini internet üzerinden sürdürüyor. Çin'de İngilizce yayımlanan Global Times gazetesine göre 1 Şubat'ta 12 milyondan fazla öğrenci internet üzerinden ders görmeye başladı.
Virüsü anlamak için çalışan biliminsanları ise, eldeki tüm verilerin koronavirüsteki ölüm oranlarının, SARS'tan daha az olduğuna işaret ettiğini söylüyor.
Araştırmacılar bir aşı geliştirmek için uğraşırken, karantina altındakiler de virüsün ortaya çıkarttığı sorunlara kendi çözümlerini buluyor.