Koronavirüs vücudumuza nasıl giriyor?

New York Times gazetesi koronavirüsün nasıl vücudumuza girdiğine dair “Koronavirüs nasıl hücrelerini işgal ediyor” (How Coronavirus Hijacks Your Cells) başlıklı bir haber hazırladı. İşte koronavirüsün hücrelerimizi ele geçirişi:

Medyascope'un haberine göre, koronavirüs, ismini yüzeyindeki çubuksu uzantıları ve çıkıntıları taç şeklinde olduğu için taçın Latince karşılığı olan “korona”dan alır. 

Sivri uçlarla kaplı

Koronavirüse yol açan virüs, sabun ile temas ettiği durumda dağılan, yağlı lipid moleküllerden oluşan bir baloncuğa sarılı. 

Savunmasız bir hücreye giriş

Virüs vücuda burun, ağız veya gözler yoluyla giriyor ve hava yollarında bulunan Anjiotensin II (ACE2) üreten hücrelere yapışıyor. Yarasalar da ACE2’ye benzeyen bir enzim ürettikleri için virüsün yarasalardan bulaştığı düşünülüyor. 

Viral RNA salınımı

Koronavirüs, yağlı zarını hücrenin zarına yapıştırarak hücreye bulaşmış oluyor. Virüs hücrenin içine girdikten sonra RNA isimli genetik materyal parçacıkları salıyor. 

Hücre işgal ediliyor

İnsanların genomu 3 milyardan fazla genetik harften oluşurken, virüsün genomu 30 bin genetik harften oluşur. Enfekte olmuş hücre RNA’yı okuyor ve bağışıklık sistemini devre dışı bırakacak proteinler üreterek virüsün yeni kopyalar üretmesine yardımcı oluyor. Antibiyotikler bakterileri öldürür ama virüslere karşı işe yaramazlar. Araştırmacılar viral proteinleri engelleyecek ve enfeksiyonu durduracak antiviral ilaçlar test ediyorlar. 

Viral proteinler üretmek

Enfeksiyon ilerledikçe hücrenin aygıtları yeni sivri uçlar ve proteinleri seri bir şekilde üretmeye başlar. Böylece daha fazla koronavirüs kopyaları oluşmuş olur. 

Yeni kopyaların bir araya getirilmesi

Virüsün yeni kopyaları bir araya getirilir ve hücrenin dış kenarlarına taşınır. 

Enfeksiyon yayılır

Hücreler ölmeden önce virüsün yüzlerce kopyasını serbest bırakabilir. Virüsler yakınlarındaki hücrelere bulaşır veya akciğerden atılan baloncuklar haline gelir. 

Bağışıklık mücadeleye geçer

Çoğu koronavirüs enfeksiyonları ateşlenmeyle belli olur. Çünkü bağışıklık sistemimiz virüsü temizlemek için savaşır. Bazı durumlarda bağışıklık sistemimiz aşırı tepki vererek akciğer hücrelerine saldırır. Akciğerimiz ölü hücre ve sıvı nedeniyle tıkanır. Bu da nefes almayı zorlaştırır. Ufak bir yüzdeye sahip olsa da, bazı durumlarda enfeksiyon akut solunum sıkıntısı sendromuna ve sonucunda ölüme neden olabiliyor. 

Vücuttan çıkış

Öksürmek ve hapşırmak virüs yüklü baloncukları yakındaki kişilere ve yüzeylere aktarabilir. Bu şekilde virüs birkaç saat veya birkaç gün bulaşıcı kalabilir. Enfekte olan kişiler bir maske yardımıyla virüsün yayılmasını engelleyebilir. Sağlıklı kişiler ise hasta bir kişiye bakmadıkları müddetçe maske takmak zorunda değil. 

Muhtemel bir aşı

Bir aşı vücudun SARS-CoV-2 virüsünü hedef alacak antikorlar üretmesine yardımcı olabilir. Grip aşısı da bu şekilde çalışır fakat grip aşısından oluşturulan antikorlar koronavirüse karşı koruma sağlamıyor. 

Enfeksiyon kapmayı engellemenin en etkili yolu elleri sabunla yıkamak, yıkanmamış ellerle yüze dokunmamak, hasta kişilerle gerekli mesafeyi korumak ve sıkça kullanılan yüzeyleri düzenli olarak temizlemek.