Koronavirüse karşı maske takmanın faydası var mı?

Çok sayıda ülkeyi etkisi altına alan yeni tip koronavirüste (2019-nVoC) vaka sayısı 12 bine ulaştı. Koronavirüsün ilk çıktığı Çin'in Wuhan kentindeki Türk vatandaşları da tahliye edildi. 42 kişiyi taşıyan uçağın bugün saat 19.00 sıralarında Türkiye'de olması bekleniyor.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Çin’den gelen Türk vatandaşlarında ve Türkiye'de koronavirüs vakasına rastlanmadığını duyurdu ancak İstanbul başta olmak üzere özellikle büyük şehirlerde yaşayanlar virüs korkusuyla maske takmaya başladı.

NTV'nin haberine göre, bazı uzmanlar, bu maskelerin hijyenik olmadığını ve yeterli koruma sağlamadığını söylerken ntv.com.tr’nin sorularını yanıtlayan İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Haluk Eraksoy, maskelerin cerrahi maske ve N95 maske olmak üzere iki türde olduğunu söyledi. N95 maskelerine yabancı litaratürde respiratör dendiğini söyleyen Prof. Eraksoy, cerrahi maskelerin koronavirüs gibi solunum yoluyla bulaşan enfeksiyonlardan korunmak için yeterli olduğunu belirterek maskeler ve virüslerden koruma özellikleri hakkında şu bilgileri verdi:

"Koronavirüs cerrahi maskelerden geçemez"

“Solunum yolu enfeksiyonları damlacıklarla bulaşır. Bu damlacıklar 5 mikrometreden büyüktür. Bu nedenle cerrahi maskelerin gözenekleri bu damlacıkların geçmemesi için yeterlidir. Burada 5 mikrometre dediğimiz şey virüsün boyutu değildir, virüs daha küçüktür, 5 mikrometre, virüsün içinde bulunduğu damlacağın boyutudur. Koronavirüs veya grip virüsü gibi solunum yolu virüsleri cerrahi maskelerden geçemez. Yalnız bu maskelerin yetersiz kalabileceği bazı enfeksiyon hastalıkları vardır o zaman N95 maskeler kullanılabilir. Bu enfeksiyonlar, tüberküloz, kızamık ve suçiçeğidir. Bu hastalıkların mikroplarını taşıyan insanlardan korunmak için N95 maske takması gerekir.   

N95 maske, daha küçük çaptaki parçacıkların yani partiküllerin süzülmesi için uygundur. Elbette daha büyük parçacıkları da süzer. Bu tip maskeler cerrahi maskelerden daha pahalıdır. N95 maskeler, hastalara uygulanan bronkospoki, trekeal aspirasyon gibi bazı girişimler sırasında damlacıklardan daha küçük aerosol (damlacık çekirdeği) denen parçacıklara engel oluştursun diye kullanılır.”

"Sağlık çalışanlarının hasta muayene ederken cerrahi maske kullanması yeterli"

Koronavirüs taşıyan hastanın ve ona müdahale eden sağlık çalışanlarının cerrahi maske kullanmasının yeterli olacağını belirten Prof. Haluk Eraksoy, “Koronavirüste hastanın cerrahi maske kullanması yeterli olur. Hastaya bronkospoki, trekeal aspirasyon gibi bazı girişimler yapılacaksa sağlık çalışanları gerektiği durumlarda N95 maskeyi kendilerini korumak için kullanılırlar. Sağlık çalışanlarının hastayı muayene ederken cerrahi maske kullanması yeterlidir” dedi.

"Maskelerin işe yaramadığını söyleyenlere itibar edilmemeli"

İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Hastanesinin acil servislerinde çalışanlar için cerrahi maske kullanımını zorunlu hale getirdiklerini aktaran Prof. Eraksoy, “Ama sokaktaki vatandaşın cerrahi maske takması yeterli olur. Yani virüs taşıyan bir hasta ile temas etmekten kaçınması gerekiyorsa yeterli olur. Ancak Türkiye’de koronavirüs vakası olmadığı için herkesin bu maskeleri takması anlamsızdır. Maskelerin işe yaramadığını söyleyenlerin sözlerine de itibar edilmemeli, kulak asılmamalı” diye konuştu.

Cerrahi maskeler ne kadar süre kullanılmalı"

Cerrahi maskelerin fiyatı 1 ile 5 lira arasında değişiyor, N95 maskelerin fiyatı ise 500 liraya kadar çıkıyor. Yoğun talep nedeniyle maske temininde sorunlar yaşanırken özellikle N95 maskenin karaborsaya düştüğü belirtiliyor.  

Cerrahi maskaler yüzde takılı kaldığı sürece nefesle ıslanıyor ve geçirgenliği artarken koruyuculuk değeri azalıyor. Bu nedenle maskenin ıslandığında yenisiyle değiştirilmesi gerekiyor.