Macron-Putin görüşmesine 'İdlib gerilimi' damga vurdu

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron G7 zirvesi öncesinde daha önce Kırım’ı ilhakı sebebiyle G8’den çıkarılan Rusya lideri Vladimir Putin’le görüşerek zirveye bir anlamda Rusya'yı da dahil etti.

Putin ile Macron arasında buzları eritmek amacıyla yapılan görüşmeye Suriye’nin İdlib bölgesindeki gerilim damga vurdu.

Daha önce Putin'i Versailles Sarayı'nda ağırlayan Macron, Rusya ile ilişkileri yumuşatmak için bu sefer buluşma yer ve zamanını özel olarak seçti. İki lider, Fransa'nın Biarritz kentinde yapılacak G7 zirvesinden 5 gün önce, Bregançon yazlık resmi sarayında bir araya geldi. Rusya bayrağı renklerindeki helikopteri ile Bregançon Şatosu'na inen Putin, Fransa Cumhurbaşkanı Macron ve eşi tarafından karşılandı.

"Uluslararası krizler Putin'siz çözülemez"

Görüşme gündeminde uluslararası önemli dosyalar olmasına rağmen, iki liderin kritik G7 zirvesi öncesi bir araya gelerek el sıkışması G7 ortaklarına önemli bir diplomatik mesaj niteliğindeydi. Rusya lideri ile bir araya gelerek, "İran, Suriye, Ukrayna gibi uluslararası krizlerin Putin'siz çözülemeyeceği" mesajını veren Macron, Rusya ile yeni ve güvenli bir ilişki kurmak istediğini söyledi.

Ardından ortak basın toplantısı düzenleyen iki lider, görüşmede ele alacakları konular hakkında mesaj verirken İdlib ve Sarı Yelekliler hareketi üzerinde görüş ayrılıkları kameralara yansıdı.

“Militanların İdlib’den başka bölgelere aktarıldıklarını görüyoruz“

Fransa lideri Macron, Suriye konusunu birkaç ay önce Esed rejiminin Rusya’nın desteğiyle operasyon başlattığı İdlib üzerinden gündeme getiren Macron, "Görüşmede İdlib konusunu konuşma fırsatımız olacak. Soçi'de varılan ateşkes kararına uyulması bizim için çok önemli" dedi.

Putin'in bu çağrıya yanıtı ise net oldu. Rus lider "Suriye'de, bir bölgenin askerden arındırılması konusunu konuştuğumuzda Soçi'de, bölgenin yüzde 50'si teröristler tarafından kontrol ediliyordu. Şimdi yüzde 90'a ulaştı. Bu son derece tehlikeli bir gelişme. Bizim askeri üssümüze İdlib üzerinden saldırı girişimleri oldu. Daha da tehlikelisi, militanların bu bölgeden dünyanın diğer bölgelerine aktarıldıklarını görüyoruz. Bu nedenle Suriye ordusunun bölgedeki terörle mücadelesini ve bu bölgenin terörist eylemlerden arındırılması çabasını destekliyoruz" şeklinde konuştu.

Sarı Yelekliler atışması

Macron, Rusya'da son zamanlarda muhalefete yönelik toplu gözaltılara işaret ederek, ifade özgürlüğüne saygı gösterilmesini de istedi. "Rusya'nın, değerler Avrupa'sında her zaman yeri var" dedi. Rus liderden bu eleştiriye de yanıt gecikmedi.

Putin, "Burada bunu konuşmaktan rahatsızlık duyuyorum ama Fransa'da, Sarı Yelekliler hareketi sırasında pek çok kişi ağır yaralandı. Pek çok polis yaralandı. Rusya'nın başkentinde de böyle olaylar yaşanmasını istemiyorum” ifadelerini kullandı.

Putin'e hızlı yanıt veren Macron ise, "Evet şiddet olayları yaşandı. Elbette bizi endişelendiren olaylar oldu. Ama Fransa her zaman taahhütlerine uydu, Avrupa Konseyi kurallarına ve Avrupa değerlerine saygı duydu. Sarı Yelekliler yerel seçimlere girebilirler. Böyle olması da çok iyi. Kırıp dökerek değil, siyasi bir iddia ile taleplerini dile getirebilirler" dedi.

Ukrayna için "temkinli iyimserlik" mesajı

Putin, Ukrayna'nın yeni Cumhurbaşkanı Ukrayna'nın güneyi ve Donbass bölgesindeki krizi konuşacağız. Ukrayna'nın yeni cumhurbaşkanı ile son görüşmemiz hakkında Sayın Macron'u bilgilendireceğim. Tartışmamız gereken bir iyimserliği harekete geçiren gelişmeler var. Temkinli bir iyimserlik" diye konuştu.

Macron ise, Ukrayna konusunda Normandiya formatında (Ukrayna, Rusya, Almanya, Fransa) harekete geçmek istediğini, Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenski tarafından önemli bir adım atıldığını belirtti. Bu adımların yeni bir buluşmayı hızlandırdığını ve önümüzdeki haftalarda Almanya Başbakanı Angela Merkel'in de katıldığı bir toplantı organize etmek istediğini söyledi.

Putin'den 'Uzayda silahlanma' vurgusu

Putin silahlanma, "uzayın askerileştirilmesi" çalışmaları hakkında da konuşmak istediğini ve Macron'un bu konudaki pozisyonunu bilmek istediğini söyledi. Putin, "Kısa ve orta menzilli füzeler konusunda gelince, eğer ABD tarafından böyle bir sistem geliştirilirse, biz de bunu yaparız" uyarısında bulundu.

Macron da, 2020 Mayıs ayında, 2014'ten bu yana Kırım'ın ilhakı nedeniyle AB liderlerinin katılmadığı, Rus ordusunun Nazi ordusuna karşı kazandığı zaferin 75'inci yıldönümü için Rusya'ya gideceğini duyurdu. Macron, "Bu anma için Rus lideri Putin'in yanında olacağım" dedi.