Mevlevi Yunus Halis kimdir?

Afganistan'da yakın dönem siyasetinin önde gelen isimlerinden, Hizb-i İslami Halis lideri Mevlevi Muhammed Yunus Halis (1919-2006).

Doğumu ve eğitimi

Yunus Halis, 1919 yılında Afganistan'ın doğusundaki Nangarhar ilinin Hogyani ilçesinde dünyaya geldi.

Ailesi, Peştunların Hogyani kabilesine mensuptu.

İlk eğitimini bölgedeki eğitim kurumları ve medreselerde aldıktan sonra Yunus Halis, Pakistan'daki Darul Ulum Hakkaniye medresesinde okudu. Burada İslam fıkhı alanında uzmanlaştı.

Eğitiminin ardından memleketi Nangarhar'a dönen Halis, burada önemli bir siyasi ve dini figür haline geldi.

Sovyetlere karşı savaş

1973 yılında Kral Zahir Şah'ın Muhammed Davud tarafından devrilmesinin ardından Pakistan'a kaçmak zorunda kaldı. Burada, Gulbeddin Hikmetyar'ın Hizb-i İslami adlı grubuna katıldı.

Bu grup içerisinde faaliyetlerde bulunan Halis, Sovyetler Birliği'nin Afganistan'ı işgali sonrasında bu gruptan ayrılarak kendi grubu olan Hizb-i İslami Halis'i teşkil etti. Celaleddin Hakkani gibi birçok öne gelen isim ilk dönemde bu grubun bünyesine dahil olmuştu. Hizb-i İslami Halis, özellikle ülkenin doğusunda Sovyetler Birliği'ne karşı savaşlarda rol oynadı.

Celaleddin Hakkani kimdir?

1989 yılında Sovyetler Birliği ülkeden çekilirken 1992'de de ülkedeki Komünist yönetim çöktü.

Yunus Halis Nangarhar'da düşman hatlarına bakıyor. Temmuz 1988

Bunun ardından Halis, mücahit grupların oluşturduğu geçiş hükümetine katıldı, ancak burada büyük bir rol üstlenmekten kaçındı.

1996 yılında Taliban ülkenin doğusunu özellikle Hakkani ağı ile olan bağlantısı üzerinden kontrol altına alırken, Yunus Halis de Taliban'ın ilerleyişine üstü kapalı bir destek verdi. Taliban ile ve Taliban liderleriyle iyi ilişkilere sahip oldu.

Son yılları ve ölümü

İlerleyen yaşı sebebiyle siyasete çok fazla dahil olmadı. Hayatının son yıllarını Nangarhar ile Pakistan arasında yaşadı.

2001 yılındaki işgal sürecinin ardından bazı mensupları Taliban'a katılan grubunun bazı isimleri de yerel olarak idarecilik görevlerini sürdürdü.

Mevlevi Muhammed Yunus Halis 2006 yılında, 19 Temmuz günü vefat etti. Grubundan kalan yapıların başına oğlu Enveru'l Hak Mücahid geçti. Mücahid'in bu sürecin ardından "Tora Bora Askeri Cephesi" isimli bir yapı kurduğu ifade edildi.

Halis'in oğlu Mücahid ve beraberindeki grup üyeleri 2016 yılında resmi olarak Taliban'a katıldı.

Yunus Halis halen Afganistan'ın yakın tarihinde önemli isimlerden kabul edilmekte ve saygın bir konuma bulunmaktadır.

Kaynak: Mepa News