Molla Abdulgani Birader Ahund kimdir?

Molla Abdulgani Birader Ahund, Afganistan'ın güney kesimindeki Uruzgan vilayetine bağlı Dehravud ilçesindeki Yetimak köyünde 1968 yılında doğdu.

Ahund, Durrani Peştunlarından, Popalzay aşiretinin alt aşireti olan Sadozay aşiretine mensup bir aileden geliyordu.

İlk eğitimi ve Sovyetlere karşı savaş yılları

Ahund, ilk eğitimini Uruzgan'da Diyobend sistemi doğrultusunda eğitim veren medreselerde aldı.

Zaman içerisinde bölgedeki diğer medreselere giderek eğitimini ilerletti ve süreç içerisinde "Molla" ünvanını kazandı.

Taliban kimdir, ne için savaşıyor?

1979 yılında başlayan Sovyetler Birliği işgaline karşı genç yaşta savaşa katıldı.

Bu yıllarda Afganistan'ın güneyindeki etkin gruplardan olan, Mevlevi Muhammed Nebi Muhammedi liderliğindeki Hareket-i İnkılab-i İslami'ye katıldı. Bu yıllarda, ileride Taliban'ın kurucu lideri olacak olan Molla Muhammed Ömer ile yakın arkadaşlık kurdu. Hareket-i İnkılab-i İslami'de yerel bir komutan olan Molla Ömer'in yardımcılığını yaptı. Bu yıllarda Molla Ömer, kendisine "birader" olarak sıklıkla hitap ettiğinden, ismi artık "Molla Birader" olarak anılmaya başlayacaktı. İleride iki ismin aileleri arasında karşılıklı evliliklerle akrabalık da kurulacaktı.

Taliban'ın kuruluşu

1989'da Sovyetler Birliği'nin Afganistan'dan çekilmesiyle, mücahit gruplar arasında iç savaş süreci başlamıştı.

Molla Birader, ileride Taliban liderliğinde bulunacak diğer birçok isim gibi, bu süreçte yer almamak için silah bıraktı ve medrese çalışmalarıan yöneldi. Kandahar vilayetinin Pencvey ilçesinde, Molla Ömer'in medresesinin yakınlarında bir medrese kurdu.

Molla Ömer, 1994 yılında ülkede artan kaos ve sorunlara karşı bir hareket kurmak için ilk adımı attığında, Molla Birader yanında yer alan birkaç isimden biriydi. Taliban'ın yükselişinde Molla Birader önemli bir rol oynadı.

Taliban'ın iktidara ilerleme sürecinde (1994-1996) ve iktidar yıllarında (1996-2001) Molla Birader birçok önemli görev üstlendi. Herat ve Nimruz valiliği, Batı Afganistan Kolordu Komutanlığı, Kabil Merkez Kolorduları Komutanlığı, Genelkurmay Başkan Yardımcılığı ve Savunma Bakan Yardımcılığı gibi görevler yaptığı ifade edilmektedir.

2001 ABD işgali sonrası faaliyetleri ve yakalanması

2001 yılında başlayan ABD işgali sürecinde Molla Birader Taliban'a bağlılığını sürdürdü ve savaş sürecinde yer almak üzere önce kırsal bölgelere, daha sonra da Pakistan içlerine geri çekildi. Taliban'ın Molla Ömer'in ardından en üst düzey birkaç ismi arasında olmaya devam etti.

2003 yılında Taliban ABD'ye karşı savaş hazırlıklarını büyük ölçüde tamamlarken, Molla Birader de Molla Ömer'in yardımcılarından biriydi. Pakistan içerisinde ve Afganistan'da, Molla Ömer'in talimatlarının uygulanmasında ve ABD ile NATO'ya karşı savaşın yürütülmesinde rol oynadı. Taliban'ın üst düzey şurasının liderliğine kadar yükseldiği belirtildi.

Molla Birader 2010 yılında Afganistan'da ABD güçlerinin rekor kayıplar vermeye başladığı bir süreçte, ABD'nin bölgede en çok aradığı isimlerden biriydi. Bu süreçte 8 Şubat 2010 tarihinde, ABD ve Pakistan'ın ortak operasyonu sonucunda, Pakistan'ın Karaçi şehrinde yakalandığı açıklandı.

Serbest kalışı ve barış süreci

Yaklaşık 8 yıl Pakistan'da ABD'nin de gözetimi altında hapiste tutulan Molla Birader'in bu süreci oldukça zor şartlar altında geçirdiği belirtildi. Bu yıllarda Pakistan'ın cezaevlerindeki birçok Taliban lideri de yaşamını yitirecekti.

Taliban ile ABD arasında, Afganistan'da barış için müzakereler 2018 yılının Ekim ayında başlarken, Taliban'ın talepleri arasında Molla Birader'in serbest bırakılması da vardı.

Müzakerelere başlanılması için Taliban'ın talebi kabul edildi ve Molla Birader 25 Ekim 2018'de serbest bırakıldı. Serbest bırakıldıktan sonra Katar'ın başkenti Doha'ya giden Molla Birader, Taliban'ın Siyasi Ofis Şefi olarak göreve başladı. Aynı zamanda Taliban lideri Mevlevi Heybetullah Ahundzade'nin siyasi işlerden sorumlu yardımcısı oldu.

Müzakerelere liderlik eden Molla Birader, 29 Şubat 2020 tarihinda ABD ile Taliban arasındaki Doha Anlaşması'nı Taliban adına imzaladı.

Molla Birader, 17 Ağustos 2021 tarihinde, 20 yıl aradan sonra ilk kez Kandahar'a geri döndü. Birader buradan da başkent Kabil'e geçti.

Yeni kabinenin ilanıyla "Afganistan İslam Emirliği Başbakan Yardımcısı" olan Molla Birader halen Taliban'ın bölgedeki siyasi faaliyetlerinde önemli bir isim olmayı sürdürüyor.

Kaynak: Mepa News