Molla Dadullah kimdir?

Taliban hareketinin önce gelen liderlerinden, askeri komutan ve Taliban'ın birçok harekatını yöneten isim Molla Dadullah Ahund (1966-2007)

Doğumu ve 2001 öncesi dönem

Molla Dadullah 1966 yılında, ülkenin güneyinde Peştun nüfusun önemli merkezlerinden biri olan Kandahar ilinde doğdu. Doğum yerinin Uruzgan ili olduğu da öne sürülmektedir.

Dadullah, önde gelen Peştun kabilelerinden biri olan Kakar kabilesine mensuptu.

Bölgede yaşayan diğer Peştunlar gibi, yerel İslami medreselerde dini bir eğitim aldı. Bu eğitimi, ülkede 1978 yılında gerçekleştirilen sol Sevr Devrimi ve ardından yeni hükümetin dini kurumlara olan baskısı sebebiyle yarım kalacaktı. 1979 yılındaki Sovyetler Birliği işgaline karşı başlayan direniş hareketlerine aktif olarak katıldı.

Savaş sırasında sol bacağını kaybedip, ölümüne kadar protez bir bacak kullanmak durumunda kalacaktı.

Bacağını 1995 yılında, yönettiği bir harekat esnasında mayına basması sonucu kaybettiği de öne sürülmektedir.

Taliban iktidarı

Taliban'ın Afganistan'ın güneyinde kurulduğu yıllardan, 1996 yılında "Afganistan İslam Emirliği"ni ilan ettiği ve 2001 yılına kadar ülkeyi yönettiği döneme dek Molla Dadullah, hareket içerisinde önemli askeri roller üstlendi.

Taliban hareketi adına birçok askeri harekatı komuta eden ve kilit görevler üstlenen Dadullah, Bamyan ilindeki Buda heykellerinin yıkılmasına nezaret eden isimlerden biri oldu.

Aynı zamanda geçmiş dönemde Taliban'ın kendileriyle savaşan Hazara güçlere karşı düzenlediği operasyonları da yönetti.

2001 öncesinde, Taliban'ın Kuzey İttifakı'na karşı ileri harekatlarına liderlik ederken, Taliban bu harekatlarda bölgelerde büyük ölçüde hakimiyet kuracaktı.

ABD işgali ve sonrası

ABD'nin Afganistan'a yönelik askeri müdahalesi sırasında Molla Dadullah, Taliban'ın birçok diğer komutanı gibi ABD desteğiyle Taliban'a karşı saldırıya geçen Kuzey İttifakı güçlerine karşı koymak için ülkenin kuzey kesiminde bulunuyordu.

Burada Kuzey İttifakı saldırılarına karşı Taliban'ın önemli askeri hamlelerini komuta etse de, Taliban ABD'nin askeri üstünlüğüne mukabele edemeyerek geri çekilmeye başladı.

Bu süreçte Molla Dadullah, Özbek savaş ağası Abdurreşid Dostum'un güçlerine esir düşmekle karşı karşıya kaldı. Bu dönemde Dostum'a esir düşen binlerce Taliban üyesi katledilmişti.

Molla Dadullah, Dostum'a teslim olmayı reddederek, Dostum güçlerinden bir komutanı rehin aldı, bu sayede ülkenin güneyine geçmeyi başardı.

2001 sonrası dönem

Taliban'ın yeniden organize olduğu yıllarda Molla Dadullah, Pakistan-Afganistan arasında Taliban güçlerinin toparlanma sürecinde büyük rol oynadı. El Kaide ve diğer yabancı savaşçılarla da yakın ilişki kuran Molla Dadullah, bu dönemde askeri çalışmalarını hızlandıracaktı.

Pakistan'da da faaliyetlerde bulunan Molla Dadullah, bu ülkede bir meclis üyesini öldürme girişiminde bulunmakla suçlanarak gıyabında idama mahkum edildi.

2003 sonrasında Dadullah medyanın da odağına girmeye başladı. Afganistan'da Taliban'ın canlı bomba saldırılarını organize eden ve Taliban'ı bu saldırılarla tanıştıran isim olarak görüldü. Bir keresinde BBC’ye verdiği röportajda yüzlerce canlı bomba eylemcisinin yabancı kuvvetlere saldırmak için sıralarını beklediğini ilan etmişti.

Afganistan'ın güneyinde, özellikle Taliban'ın kalelerinden Hilmend ilinde çatışmalar yoğunlaşırken, Molla Dadullah ABD ve İngiliz güçlerine karşı şiddetli çatışmaları komuta etti. Yabancı güçler bölgede ağır kayıplar verirken Molla Dadullah günden güne daha fazla gündeme gelmeye başladı.

Ölümü

Molla Dadullah 13 Mayıs 2007 tarihinde, Afganistan'ın güneyindeki Hilmend ilinde yabancı birliklere karşı çatışmaları komuta ettiği sırada girdiği bir çatışmada öldürüldü.

İngiliz özel birlikleri tarafından öldürüldüğü belirtilen Molla Dadullah'ın cesedi basına sergilendi.

Taliban ile Kabil hükümeti arasındaki takasla Molla Dadullah'ın cesedi, 7 Haziran 2007 tarihinde Taliban'a teslim edildi. Dadullah'ın kurduğu askeri yapılar halen Taliban'ın askeri kapasitesinde büyük bir rol oynamayı sürdürüyor.

Kaynak: Mepa News