Molla Ubeydullah Ahund kimdir?

Taliban hareketinin önde gelen liderlerinden Molla Ubeydullah Ahund 1968 yılında Afganistan'ın güneyindeki Kandahar ilinin Zari ilçesine bağlı Kuzi köyünde dünyaya geldi. Ailesi birçok alim yetiştiren, tanınmış bir aileydi.

Hayatının ilk yılları ve Sovyetlere karşı savaş

İlk eğitimini doğduğu köyün camisinde babasından aldıktan sonra, bölgedeki Diyobend medreselerinde eğitimine devam etti. Bu medreselerde iyi bir eğitim aldı.

1979 Afganistan'ın Sovyetler Birliği tarafından işgal edilmesi üzerine eğitiminin ileri aşamasını tamamlayamadı. Henüz çocuk yaşlardayken Sovyetler Birliği'ne ve Sovyetler tarafından desteklenen komünist rejime karşı savaşa katıldı.

Zaman içerisinde askeri konularda tecrübesi arttı ve "mücahit" grupların yerel liderlerinden biri haline geldi. Kandahar'ın merkezinde ve Meyvend, Zari, Pencvay, Argandab gibi ilçelerinde, ayrıca Hilmend'in Kacaki, Zabul'un Safa, Uruzgan'ın Tarinkot ilçelerinde çatışmalarda yer aldı. Bu bölgelerdeki askeri operasyonlarda öne çıktı. Bu dönemde Molla Muhammed Ömer ile de arkadaşlık kurdu. Katıldığı birçok operasyonda çeşitli yaralar aldı.

Molla Ubeydullah, Sovyetler Birliği'nin çekilmesi sonrasında Kandahar'ın Pencvay ve Argandab ilçelerinin tarafından komünist rejimden ele geçirilmesinde de rol oynadı. Komünist rejim yıkılana kadar savaşa devam etti.

Röportaj | Afganistan'ı anlamak

Taliban'ın kuruluşu

Komünist rejimin yıkılması sonrasında Molla Ubeydullah, Afganistan'ın güneyindeki diğer savaşçılar gibi silah bıraktı ve Afgan gruplar arasındaki güç mücadelesine dahil olmadı. Zari ilçesinde İslami ilim tahsiline ve eğitim vermeye devam etti.

Ancak bu süreçte Afgan gruplar arasındaki iç çatışmalar ülkede kaosa ve suç çetelerinin güçlendiği bir atmosferin oluşmasına sebebiyet vermişti. Molla Ubeydullah, bu durumdan rahatsızlık duyan isimlerden biriydi. Molla Ömer'in kaosa son vermek için Taliban hareketini kurma süreci içerisinde Molla Ubeydullah da yer aldı. Molla Ömer'in yakın bir dostu olan Molla Ubeydullah, bu süreçte onun en büyük yardımcılarından birisi oldu.

Taliban hareketi 1994 yılının Kasım ayında Kandahar şehrini kontrol altına aldıktan sonra Molla Ubeydullah, Kandahar'daki askeri birliklerin komutanlığı görevine getirildi. Bunun yanı sıra ilerleyen süreçte doğu bölgelerinin ve daha sonra batıdaki Ferah'ın savunma hatlarının sorumlusu yapıldı. Bu dönemde Ferah bölgesini saldırılara karşı savunurken, Taliban'ın mücadele ettiği savaş ağalarından birinin grubu tarafından esir alındı. 40 gün süren esaretinin ardından bir esir takası sonrasında serbest kaldı.

Taliban hareketi ilerleyen süreçte askeri açıdan ilerleyerek 27 Eylül 1996 tarihinde Afganistan'ın başkenti Kabil'i de kontrol altına aldı ve Afganistan İslam Emirliği'ni ilan etti. Molla Ubeydullah, İslam Emirliği'nin ilk Savunma Bakanı olarak seçildi. Onun Savunma Bakanlığı döneminde Taliban ülkenin tamamına yakınını kontrol altına aldı. Bu dönemde Molla Ubeydullah'ın yabancı savaşçılarla ve Usame bin Ladin gibi isimlerle de yakın ilişkiler kurduğu ifade edildi.

ABD'ye karşı savaş

Afganistan 2001 yılında ABD'nin işgaline uğradığı sırada da Molla Ubeydullah aynı görevde bulunuyordu. Molla Ubeydullah, Afganlar ve yabancı savaşçılarla birlikte ülkenin işgale karşı savunulması sürecine nezaret etti.

Bu dönemde Afganistan'ın birçok farklı bölgesinde doğrudan savaştı ve savaşı komuta etti. Bu süreçte kendisini taşıyan bir helikopter düşmesine rağmen Molla Ubeydullah olaydan sağ kurtularak görevlerine devam etti. Bu süreçteki çatışmalarda birçok kez yaralandı.

İslam Emirliği yönetiminin devrilmesi ve direnişin kırsal bölgelerde devam etmesi sürecinde Molla Ubeydullah Molla Ömer'in yardımcısı olarak atandı ve savaşı fiilen yöneten isimler arasında yer aldı.

Molla Ubeydullah bu dönemde Amerikan işgaline karşı savaşacak güçlerin yeniden toplanmasında, liderlerle tekrar temas kurulmasında ve Taliban'ın askeri, iktisadi, kültürel ve siyasi yapılarının yeniden teşkil edilmesinde büyük bir paya sahipti.

Ölümü

Molla Ubeydullah, 2007 yılı başlarında Pakistan'ın Belucistan bölgesinde seyahat ettiği bir sırada ABD destekli Pakistan ordu güçlerince yakalanarak esir edildi. Ağır işkencelere ve kötü muameleye maruz bırakıldı.

Hapsedilen Molla Ubeydullah cezaevi sürecinde ABD ve Pakistan'ın taviz taleplerini reddetti. Yine bu süreçte Kur'an'ı ezberlemeyi tamamladı.

Molla Ubeydullah, 5 Mart 2010 tarihinde Pakistan'ın Karaçi kentinde tutulduğu cezaevinde ani bir şekilde hayatını kaybetti. Pakistan yönetimi, Molla Ubeydullah'ın kalp rahatsızlığı sebebiyle yaşamını yitirdiğini iddia etse de gerçek ölüm nedeni bilinmiyor.

Kaynak: Mepa News