Moskova'daki Afganistan Konferansı'nda ne konuşuldu?

Bugün çeşitli tarafların katılımıyla Rusya'nın başkenti Moskova'da Afganistan Konferansı düzenlendi.

Konferansa Rusya'nın yanı sıra ABD, Pakistan ve Çin de katıldı.

Afganistan'da devam eden çatışmanın taraflarını temsilen Taliban heyeti, Kabil hükümetinden Abdullah Abdullah ve Raşid Dostum gibi isimler, öte yandan Hizb-i İslami lideri Gulbeddin Hikmetyar da konferansa katılım sağladı.

Konferansta barış sürecinde son duruma değinilirken, taraflar müzakerelere devam edilmesi ve sürecin daha gızlı ilerlemesi konusunda görüş birliğine vardı.

Hikmetyar Taliban ile birlikte

Hizb-i İslami lideri Hikmetyar, konferans boyunca Taliban temsilcileri ile birlikte görüntülendi.

Konferans sırasında yaptığı açıklamada Hikmetyar, görüşmenin iyi bir fırsat olduğunu ve olumlu adımlar atılması gerektiğini vurguladı.

Hikmetyar'ın Taliban temsilcileri ile aynı sofrada bulunması ve Taliban heyetinin önde gelen isimlerinden Şahabeddin Dilaver'in arkasında namaz kılması dikkat çekti.

Taliban siyasi heyetinde kim kimdir?

Hikmetyar, Taliban temsilcileri ile birlikte namazda

Dostum'un konuşmasına izin verilmedi

Konferansın katılımcılarından biri de, Mareşal ilan edilen Özbek savaş ağası Abdurreşid Dostum'du.

Konferanstan bir gün önce otelde askeri kıyafetleriyle görüntülenen Dostum, Taliban'ın, konferansı düzenleyen Rus yetkilileri ikazı üzerine askeri kıyafetlerini çıkardı. Konferansa sivil şekilde devam etti.

Dostum sivil kıyafetle toplantı salonunda

Dostum konferansın birinci oturumuna katılırken, yine Taliban'ın Dostum'un konuşmasını istememesi üzerine, ikinci oturuma iştirak etmeyerek görüşmelerden ayrıldı. Dostum ile Taliban arasında, özellikle 2001 yılındaki ABD işgali döneminden kalan bir gerilim bulunuyor. Dostum bu süreçte kendisine şartlı olarak teslim olan binlerce Taliban üyesini öldürmekle suçlanıyordu.

Afganistan tarihinin en büyük toplu kıyımlarından: Deşt-i Leyli Katliamı

"İslam Emirliği kurulmasını desteklemiyoruz"

Konferans sonrası ABD, Rusya, Çin ve Pakistan dörtlüsü ortak bir açıklama yaptı.

Barış görüşmelerine destek olduklarını ve sürecin daha hızlı ilerlemesi gerektiğini vurgulayan taraflar, Afganlar arası anlaşmanın insan haklarını, kadın haklarını ve azınlıkları koruması gerektiğini belirtti.

Dörtlü, Afganistan'da Taliban'ın kuracağı bir İslam Emirliği'ni ise desteklemediklerinin altını çizdi. Ayrıca, Taliban'a bahar saldırılarını başlatmama çağrısı yapıldı.

ABD ve Rusya daha önce de benzer bir açıklama yapmıştı. Taraflar ABD ile Rusya 28 Şubat 2020 tarihinde Afganistan konulu ortak bir toplantı gerçekleştirmişti. Toplantı sonrası yayınlanan açıklamada Afganistan'ın geleceğine dair en dikkat çekici madde ise Taliban'ın "Afganistan İslam Emirliği"ne ilişkindi.

Söz konusu maddede şu ifadeler yer aldı:

"Afganistan İslam Emirliği'nin uluslararası toplum ve Birleşmiş Milletler tarafından tanınmadığı ve buna ek olarak uluslararası toplumun Afganistan İslam Emirliği'nin yeniden tesis edilmesini kabul etmeyeceği ve buna destek olmayacağı tekrar teyit edilmiştir."

Taliban 1996 yılında Afganistan'ın başkenti Kabil'i kontrol altına aldıktan sonra, 2001 yılındaki ABD işgaline kadar ülkeyi yönetecek olan "Afganistan İslam Emirliği"ni ilan etmişti.

ABD ile Rusya'dan ortak açıklama: Afganistan İslam Emirliği'nin diriltilmesini kabul etmeyeceğiz

Taliban ne söyledi?

Taliban'ın konferans sonrası özet niteliğinde olan açıklaması, hareketin Siyasi Ofis Sözcüsü Dr. Muhammed Naim tarafından paylaşıldı.

Taliban Siyasi Ofis Şefi Molla Abdulgani Birader Ahund tarafından yapılan ve Naim'in sosyal medya üzerinden 14 madde olarak paylaştığı açıklamadan satır başları şu şekilde:

- Taliban, Afganistan'ı çözülmekten kurtarmayı, güvenliğini sağlamayı, maddi ve manevi fesadı önlemeyi, uyuşturcuya karşı mücadeleyi, can mal ve namus emniyetini sağlamayı amaçlıyor.

- Dünya Afganistan'ın kalkınmasına yardım etmek yerine işgal etti ve bize yaptırımlar uyguladı. İşgale karşı Afgan halkı İslami ve milli bir vazife olarak direndi.

- Siyasi sürecin ardından ABD ile 29 Şubat 2020'de bir anlaşma imzalandı. Anlaşmayla beraber ABD ülkeden çekilmeyi taahhüt etti. Ardından Afganlar arası görüşmeler başladı. Taliban sözlerini yerine getirirken, karşı taraftan da aynısını yapmasını bekliyor. Anlaşma uygulanırsa problemler çözülecektir.

Taliban heyeti üyeleri. Soldan sağa Şir Muhammed Abbas Stanikzay, Molla Birader, Mevlevi Abdulhakim Hakkani, Suheyl Şahin ve Şahabeddin Dilaver

- ABD anlaşmaya rağmen saldırılara devam etti, esirlerin tamamı serbest bırakılmadı, ismimiz yaptırım listelerinden çıkarılmadı.

- Afganistan'da halkı temsil eden, kapsayıcı bir İslami sistem istiyoruz. Bu sistem sorunları çözecek, istikrar için ve insanların refahı için çalışacaktır. Taliban bunu yapmaya kararlı ve kapasite sahibiyken, diğer taraflar sorumluluklarını yerine getirmemektedir.

- Müstakbel İslami sistem, kendisine ve karşı taraflara çıkar sağlayacak konularda uluslararası toplum ile iş birliği yapmak isteyecektir. Ancak kimsenin iç işlerine karışmadığımız gibi, kimsenin de bizim iç işlerimize karışmasına müsade etmeyiz.

- Afganistan'da istikrarlı, bağımsız bir İslami rejim istiyoruz. Bu konularda İslami değerleri,  bağımsızlığı ve milli çıkarları göz önünde bulunduruyoruz. Afganlar kendi geleceklerini bu şekilde kendileri tayin edecektir.

Kaynak: Mepa News