NATO: ABD'nin nükleer anlaşmadan çekilmesinden Rusya sorumlu

ABD, 1987 yılında Sovyetler Birliği'yle imzaladığı ve bu ülkenin dağılması sonrası Rusya'nın taraf olduğu Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması'ndan (INF) bugün resmen çekildi. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ABD'nin kararından Rusya'yı sorumlu tuttu, yeni bir silahlanma yarışı istemediklerini söyledi.

Washington'ın kararını desteklediklerini söyleyen Stoltenberg, "ABD, Rusya'dan kaynaklanan kritik risklere karşı bir dizi önlem alma kararı verdi" dedi.

NATO'nun en büyük üyesi olan ABD, bu yılın başında Rusya'yı yeni tip bir füze geliştirmekle suçlamış ve anlaşmayı askıya aldığını açıklamıştı. ABD Başkanı Donald Trump, Şubat ayında yaptığı açıklamada, en geç 2 Ağustos tarihine kadar anlaşma şartlarına geri dönülmesi çağrısında bulunmuştu.

ABD Dışişleri Bakanlığı Silahların Kontrol Edilmesi, Doğrulanması ve Uygunluğundan Sorumlu Dairesi, bir tweet atarak 2 Ağustos'da ABD'nin anlaşmadan resmen çekildiğini duyurdu. "Rusya anlaşma şartlarına yeniden uyma şartını yerine getirmediği için, ABD artık bu anlaşmanın tarafı değildir" ifadeleri kullanıldı.

Moskova ise ABD'nin iddiasını yalanlamış; füzenin anlaşma şartlarını ihlâl etmediğini duyurmuştu. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de, ABD'nin hemen ardından ülkesinin anlaşmayla ilgili yükümlülüklerini askıya almıştı.

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres ise ABD'nin kararıyla "paha biçilmez bir fren mekanizmasının" kaybedildiğini söyledi.

INF Anlaşması, dönemin ABD Başkanı Ronald Reagan ve Sovyetler Birliği lideri Mihail Gorbaçov tarafından imzalanmıştı. Anlaşma, menzili 500 ile 5 bin 500 kilometre arasında olan ve karadan havaya atılabilen orta menzilli tüm nükleer ve konvansiyonel balistik füzelerin yasaklanmasını öngörüyordu.

'Yeni bir silahlanma yarışı başlayabilir'

Uzmanlar, tarihi anlaşmanın çökmesi ile ABD, Rusya ve Çin arasında yeni bir silahlanma yarışının başlayabileceği endişesini dile getiriyor.

Fransız haber ajansı AFP'ye konuşan Rus askeri analist Pavel Felgenhauer, "Anlaşma ortadan kalktığına göre, yeni silahların geliştirildiğini ve yerleştirildiğini göreceğiz" dedi.

Anlaşma neden önemli?

Nükleer savaş tehdidini ortadan kaldırmayı hedefleyen anlaşma kapsamında 4 yılda yaklaşık 2 bin 691 füze imha edilmişti. INF Anlaşması, nükleer başlık takılan füzelerin 30 yılı aşkın süredir Avrupa topraklarından uzak tutulmasını sağlamıştı.

Anlaşma, Soğuk Savaş'ın son dönemlerinde iki süper gücün nükleer savaş tehdidini azaltmak amacıyla başlattığı üç ayaklı silahsızlanma sürecinin parçasıydı. Bu sürecin diğer ayağını 1991'de imzalanan Stratejik Nükleer Silahların Azaltılması Anlaşması (START), diğerini de uzay silahları konusundaki müzakereler oluşturmuştu.