Netanyahu'dan seçim vaadi: Batı Şeria'yı İsrail'e bağlayacağız

İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, seçimleri yeniden kazanması durumunda işgal altındaki Batı Şeria’da bulunan Yahudi yerleşim yerlerini İsrail’e bağlama sözü verdi. Netanyahu’nun salı günkü seçimler öncesinde yaptığı bu son dakika açıklamanın Filistinlilerde ve Müslüman dünyasında sert tepkilere yol açması bekleniyor.

Seçimlerden üç gün önce İsrail’in 12 Haber kanalına demeç veren Netanyahu’ya, neden Batı Şeria’daki yerleşimlerde tek yanlı olarak egemenlik ilan etmediği soruldu. İsrail 1967 yılında işgal ettiği Doğu Kudüs ve Golan Tepeleri’ni de tek yanlı kararlarla kendine bağlamıştı.

Netanyahu da bunun üzerine televizyon muhabirine “(Egemenlik ilan) Etmeyeceğimizi kim söyledi? Şu anda o meseleyi görüşüyoruz” diye yanıt verdi.

Netanyahu ardından, “Bana bir sonraki aşamaya geçip geçmeyeceğimizi soruyorsunuz değil mi? Evet, bir sonraki aşamaya geçeceğiz. İsrail’in egemenliğini genişleteceğim ve toplu yerleşimlerle izole yerleşimler arasında da ayrım yapmayacağım” diye devam etti.

Seçimlerde mücadele veren küçük aşırı-sağcı partiler de benzer vaatler vermişti. Netanyahu bu açıklamasıyla Filistinlilere toprak verilmesine tamamen karşı çıkan şahin seçmenleri kendisine çekmeye çalışıyor.

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ın sözcüsü Nebil Ebu Ridaniye, Reuters haber ajansına yaptığı açıklamada, “Alınan önlemler ve yapılan açıklamalar, gerçekleri değiştiremez. Bu yerleşimler yasal değil ve kaldırılacak” diye konuştu.

“Çift Devletli Çözüm” planının başarıya ulaşması durumunda Filistinliler Batı Şeria ve Gazze’de bağımsız bir devlet kurmayı ve Doğu Kudüs’ü de başkentleri yapmayı planlıyordu. İsrail, 1967’deki Altı Gün Savaşı’nda ele geçirdiği topraklardan Doğu Kudüs’ü kendine bağlamış, ama Gazze’den çekilmişti. Batı Şeria ise, kısmi Filistin yönetimine bağlı olmakla birlikte tamamen İsrail’in askeri denetiminde bulunuyor.

2014’te kesilen İsrail-Filistin barış görüşmelerinin en büyük anlaşmazlığını Yahudi yerleşimleri oluşturuyor.

İsrail’in onlarca yıldır devam ettirdiği yerleşim inşaatları sonucunda yaklaşık 400 bin kişi Batı Şeria’daki yerleşimlerde yaşıyor. Yerleşimler, İsrail ordusunun kurduğu barikat ve kontrol noktalarıyla Filistin kent, kasaba ve köylerinden izole edilmiş durumda. Birçok İsrailli, İsrail kentlerindeki emlak ve kiraların yüksekliğinden dolayı Batı Şeria’daki uzak yerleşimlerde yaşamayı tercih ediyor. İsrail kentlerinden yerleşimlere giden yollara Filistinliler’in erişimi yasaklanmış durumda.

Yerleşimler Filistinliler ve uluslararası toplumun büyük bir kesimince Cenevre Sözleşmeleri’ne aykırı olduğu için yasadışı görülüyor. Cenevre Sözleşmeleri, savaşta ele geçirilen topraklara yerleşimi yasaklıyor. İsrail ise bu toprakların dini, tarihi ve siyasi öneme sahip olduğunu savunuyor.

Netanyahu daha önce yerleşimcileri evlerinden çıkarmama sözü verse de, yine de bu yerleşimlerin kaderinin Filistinlilerle barış görüşmelerinde belirlenmesi gerektiğini savunuyordu.

Başbakan Netanyahu’nun son açıklamaları İsrail basınında sağ oyları çekme taktiği olarak görüldü ve ani bir politika değişikliği olarak algılanmadı.

Kudüs’te bulunan Amerikan büyükelçiliğinden, Netanyahu’nun son açıklamalarına yönelik bir tepki gelmedi, ancak Başkan Donald Trump’ın İsrail’e her koşulda destek verdiği biliniyor.

Trump geçen ay yine İsrail’in 1967’de işgal ettiği Golan Tepeleri’ndeki egemenliğini tanıyan karara imza atmış, geçen yıl Amerika’nın İsrail’deki büyükelçiliğini Tel Aviv’den Kudüs’e taşımış, Aralık 2017’de de Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıdığını açıklamıştı. Trump’ın İsrail lehine aldığı son kararlara, Filistinliler, Arap liderler ve Türkiye şiddetle tepki verirken, Amerika’nın çok sayıda müttefiki de bu kararlara destek vermedi.