Nicolas Maduro tartışmalı Venezuela seçimlerinin galibi ilan edildi: Bundan sonra ne olacak?

Venezüella Devlet Başkanı Nicolas Maduro, ülkenin seçim kuruluna göre Pazar günü yapılan çekişmeli seçimlerin ardından üçüncü kez devlet başkanlığını kazandı.

Venezuela Ulusal Seçim Konseyi (CNE), oyların yüzde 80'inin sayılmasıyla Maduro'nun oyların yüzde 51'inden fazlasını alarak, yüzde 44'ün üzerinde oy alan Demokratik Üniter Platform'dan (PUD) Edmundo Gonzalez karşısında çoğunluğu elde ettiğini duyurdu.

Ancak muhalefet sonuçlara itiraz ederek kendi kayıtlarına göre adayları eski diplomat Gonzalez'in Maduro'ya kıyasla yüzde 70 daha fazla oy aldığını söyleyerek zafer iddiasında bulundu.

Venezuela'da ne oldu?

Pazar günü yapılan başkanlık oylamasının galibi olarak ilan edilmesinin ardından Maduro, "Ben Nicolas Maduro Moros, Bolivarcı Venezuela Cumhuriyeti'nin yeniden seçilen devlet başkanıyım ve demokrasimizi, hukukumuzu ve halkımızı savunacağım" dedi.

Maduro, Venezüella'daki seçim sürecinin, kimliğini açıklamayı reddettiği yabancı bir aktör tarafından gerçekleştirilen başarısız bir "büyük saldırı"nın hedefi olduğunu iddia etti. "Venezuela'nın egemen yaşamına" ve "halkın iradesine" saygı gösterilmesini istedi.

Maduro'dan Putin'e Ukrayna konusunda tam destek

Bu arada muhalefet lideri Maria Corina Machado da tartışmalı seçimlerde zafer kazandığını iddia etti.

"Gerçek budur ve sevgili Venezuelalılar, bu seçim tarihin en büyük zafer farkı ile sonuçlanan Venezuela seçimidir. Tebrikler Edmundo," diyen Machado, Gonzalez'e atıfta bulundu ve "Önümüzdeki günlerde, gerçeği savunmak için [atacağımız] adımları duyurmaya devam edeceğiz.” diye ekledi.

Muhalefetin "sonuna kadar" mücadeleye devam edeceğini söyledi.

"Sonunda gerçek ortaya çıkacak ve bugün ifade edilen halk egemenliğine saygı duyulacak" diye de ekledi.

Maduro Caracas'ta sabah saat 6'da oy kullandı. Oy kullanırken, yetkililer tarafından açıklanan sonuçların silahlı kuvvetler ve polis tarafından tanınacağını ve savunulacağını söyledi.

Maduro yeniden seçilmek ve eski başkan Hugo Chavez tarafından 25 yıl önce başlatılan siyasi projenin devamı için mücadele ediyordu.

Bu arada, Maduro'nun iktidarına karşı yıllardır en önemli meydan okumayı gerçekleştiren muhalefet, zafer kazanması halinde Venezuela'nın demokrasisini yeniden tesis etme ve Batı yaptırımlarının vurduğu ekonomiyi yeniden inşa etme sözü vermişti.

Venezuela'yı bundan sonra ne bekliyor?

Venezuela yasaları bağımsız gözlemcilere sayımı doğrulayıp sonuçların yazılı bir kopyasını alana kadar seçim merkezlerinde kalma hakkı tanıyor.

Ancak muhalefet sandıkların sadece yüzde 30'unun sonucunu alabildiklerini bildirdi. Seçim kurumunun 30.000 seçim merkezinden gelen resmi oy sayım sonuçlarını henüz açıklamamış olması muhalefetin sonuçları doğrulamasını engelliyor.

Latin Amerikalı tarihçi ve Venezuela'daki eski bir seçim gözlemcisi olan Javier Farje, muhalefetin oy sonuçlarına itiraz ederken uluslararası toplumun desteğine başvuracağını söylüyor.

Al Jazeera'ye konuşan Farje, "Muhalefet uluslararası gözlemcilerin oylamaya erişimini talep edecek ve ikinci olarak da uluslararası toplumun Maduro'nun zaferini tanımamasını isteyecek" dedi.

Maduro iktidarda kalmaya devam ederse Venezuela için bundan sonra ne olacak?

Uzmanlara göre son 10 yılda yaklaşık 7,7 milyon Venezuelalı temel ihtiyaç maddelerinde yaşanan kıtlık ve hızla artan enflasyon nedeniyle ülkeyi terk etti ve Maduro'nun görevde kalması halinde daha fazlasının ülkeyi terk etmesi bekleniyor.

Venezuelalı siyaset bilimci Carlos Eduardo Pina, "Muhtemelen yeni bir göç dalgası yaşanacak" dedi.

ABD merkezli bir araştırma ve hak savunuculuğu grubu olan Washington Office on Latin America'nın (WOLA) Venezuela program direktörü Laura Dib, Al Jazeera'ye yaptığı açıklamada, ülkedeki insanların ezici ekonomik koşullardan kurtulabilmek için çaresiz kaldıklarını söyledi.

"Venezuela'da asgari ücret aylık 130 dolar civarındayken, bir ailenin temel ihtiyaçlarını karşılaması için gereken miktar 500 dolar civarında" dedi.

Muhalefetin bir sonraki adımı ne olacak?

Uzmanlara göre bu, nihai sonuçlara ve bu sonuçların Venezuela'da nasıl algılandığına ve muhalefetin ne kadar birlik içinde kalabileceğine bağlı olacak.

Pina, "Muhalefet eğilimin gerçekten kendi lehlerine olduğunu gösterebilirse, halkın seçimlerde hile yapıldığından şüphe etmesi muhtemeldir" dedi.

"Şu anda, gerektiğinde müdahale etmeye hazır güvenlik güçlerinin konuşlandığına tanık oluyoruz" diye ekledi.

Özellikle Machado sert bir sınavla karşı karşıya.

"Corina Machado, Maduro'ya karşı varoluşsal olmasa da doğrudan bir mücadeleyle karşı karşıya. Eğer hükümetle bir arada olmayı kabul ederse, destekçileri arasındaki meşruiyetini kaybetme riskiyle de karşı karşıya kalacaktır" diyor Pina.

"Ancak muhalefet içinde hükümetle müzakere etmeye istekli olduğunu ifade eden [başka] kesimler de var" dedi.

Pina, muhalefet içindeki bu grupların hükümetle bir arada bulunmaya karar vermesi halinde, bunun "Corina Machado'nun konumunu gayrimeşru hale getirebileceğini" söyledi.

Pina'ya göre muhalefetin güçlü bir duruş sergilemesinin tek yolu hem iç hem de uluslararası baskı oluşturmak olacak.

Uluslararası tepkiler ne yönde oldu?

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken Tokyo'da yaptığı açıklamada Washington'un "açıklanan sonucun Venezuela halkının iradesini ya da oylarını yansıtmadığına dair ciddi endişeleri olduğunu" söyledi.

Şili Devlet Başkanı Gabriel Boric sonuçlara inanmanın zor olduğunu belirtti.

"Uluslararası toplum ve özellikle de sürgündeki milyonlarca Venezuelalı da dahil olmak üzere Venezuela halkı tam bir şeffaflık talep ediyor... Şili olarak doğrulanabilir olmayan hiçbir sonucu tanımayacağız."

"Bu şekilde değil! Bu açık bir gizemdi. Gerçek sonuçlar ne olursa olsun 'kazanacaklardı'" dedi Uruguay Devlet Başkanı Luis LaCalle Pou X'te.

"Seçim gününe ve sayıma kadar olan süreç açıkça sorunluydu. Bunu başarmak için kullanılan yöntem ve mekanizmalara güvenemiyorsanız bir zaferi tanıyamazsınız" diye ekledi.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin sonuçları memnuniyetle karşıladı.

Putin, "Rusya- Venezuela ilişkileri stratejik bir ortaklık niteliği taşımaktadır" dedi.

Maduro'yu kastederek "Devlet başkanlığı görevinizdeki faaliyetlerinizin ilişkilerin her yönde ilerlemesine katkıda bulunmaya devam edeceğinden eminim" dedi ve ekledi:

"İkili ve uluslararası gündemdeki güncel konularda yapıcı ortak çalışmalarımızı sürdürmeye hazır olduğumuzu teyit etmek isterim. Rus topraklarında her zaman hoş karşılanan bir misafir olduğunuzu unutmayın."

Küba Devlet Başkanı Miguel Diaz-Canel de sonuçlardan dolayı Maduro'yu tebrik etti:

"Nicolas Maduro, kardeşim, Bolivarcı ve Chavista halkının zaferi olan senin zaferin, emperyalizm yanlısı muhalefeti temiz ve kesin bir şekilde mağlup etti" dedi ve ekledi:"Halk konuştu ve Devrim kazandı."

Kaynak: Mepa News, Al Jazeera