Nuri Maliki yeniden Irak Başbakanı mı oluyor?
Irak politikasında doğan boşluğu değerlendirmeye çalışan eski başbakan Nuri Maliki'nin yeniden başbakan olmaya çalıştığı belirtiliyor.
Irak'ın 2006-2014 döneminde başbakanı olan Nuri Maliki'nin (1950-) 10 Ekim'de ülkede gerçekleştirilecek olan meclis seçimleriyle yeniden başbakan olmayı hedeflediği belirtiliyor. Seçimlerde katılımın düşük kalacağı tahmin ediliyor.
Seçimlerde milletvekili adayı olan Maliki'nin Irak Şii siyasi sahasında yaşanan güç boşluğundan sebep hedef büyütüp yeniden ülkenin başbakanı olmayı hedeflediği kulislerde konuşuluyor.
Nuri Maliki'nin "Irak başbakanını belirleyen isim" olarak bilinen Muhammed Rıza Sistani, İran ve ABD ile Irak'ın seçim sonrasında başbakanı olmak üzere pazarlıklara başladığı iddia ediliyor.
Muhammed Rıza Sistani (1962-) gücünü Necef Havzası'nın lideri ve Şii mercii babası Ali Sistani'den alıyor. Irak'ın işgalinin ardından ülkede gerçekleşen ilk seçim olan 30 Ocak 2005 seçiminden bu yana kurulan tüm hükümetlerin Sistani merciliği adına Muhammed Rıza Sistani'den icazetle kurulabildiği biliniyor.
İran ve Şia'nın kıskacı arasında: Irak'ı gerçekte kim yönetiyor?
Nuri Maliki'nin Muhammed Rıza Sistani'ye kendisinin başbakanlığını desteklemesi karşılığında önemli bir vaadi bulunuyor. İddialara göre 91 yaşını dolduran babası Ali Sistani'nin ölümünün ardından Şii mercii ve Necef Havzası'nın lideri olmak istediği bilinen Muhammed Rıza Sistani'ye Maliki başbakanlığına destek karşılığında bu konuda destekte bulunacağı sözünü veriyor.
Son yıllarda Şii dini partilerin oldukça yıpranması, ülkedeki en geniş katılımlı Şii hareket olarak bilinen Sadr Hareketi'nin lideri Mukteda Sadr'ın önümüzdeki seçimlere katılmayacaklarını açıklaması Irak'taki Şii siyasi potansiyelinde büyük bir güç boşluğu doğurmuştu.
Ülkenin içinde bulunduğu zor şartların Maliki dışındaki isimleri başbakanlığa talip olmada isteksiz kıldığı, Maliki'nin ise hırsla bu makama geri dönme peşinde olduğu belirtiliyor.
Nuri Maliki kimdir?
1950'de Kerbela yakınlarındaki Cenace köyünde Şii bir ailede doğan Nuri Maliki Şii Dava Partisi'ne katılarak 1968'de Irak'ta iktidara gelen Baas Partisi'ne karşı gizli muhalefet yürütenler arasına katıldı.
Temmuz 1979'da Dava Partisi'ne mensubiyetinin ifşa olması üzerine Ürdün üzerinden İran'a kaçtı.
2003 yılına kadar Dava Partisi kapsamında İran ve Suriye'de Irak rejimine karşı yurt dışından muhalefet yürüttü. Bu yıllarda pek çok kez rakip Şii oluşumlarla da büyük ihtilaflar yaşadı. 2003'te Irak'ın işgali üzerine Irak'a dönen Maliki Mayıs 2006'da ABD, İran ve Sistani'nin anlaşmasıyla işgalin gölgesinde Irak Başbakanı oldu.
7 Mart 2010 meclis seçimlerinde Maliki'nin liderlik ettiği "Kanun Devleti Koalisyonu"nun ikinci gelmesine rağmen İran'ın müdahalesiyle Şii partilerinin ittifakı kuruldu ve yeni hükümeti kuran yine Nuri Maliki oldu.
Maliki, diktatörlük ve özellikle de Irak'ın Sünni nüfusuna soykırım uygulamakla suçlandı. İkinci döneminde Iraklı Şiilerin de Maliki'ye olan tepkisi arttı.
30 Nisan 2014 meclis seçimlerinin ardından da Irak'ta yeni hükümeti kurmayı hedefleyen Maliki, hükümeti kurma pazarlıkları sürerken IŞİD'in yükselişi ve Haziran 2014'te ülkenin kuzeyinde Musul başta olmak üzere bazı şehirleri ele geçirmesi sorunuyla karşılaştı. IŞİD karşısında alınan ağır yenilgiden ve ülkedeki pek çok yolsuzluktan sorumlu tutulan Maliki, karşılaştığı iç ve dış baskılar sonucunda yeni hükümeti kurma çalışmalarından vazgeçmek zorunda kaldı. 8 Eylül 2014'te Maliki'nin başbakanlığı son buldu.
Kaynak: Mepa News
