"Önüne geçilmezse internetin kurallarını Çin belirleyecek"

ABD Senatosu, Çin’in teknolojideki yükselişini sınırları içinde ve dışında bilginin sansürlenmesi için ‘’dijital otoriterleşme’’ amacıyla kullandığı ve önüne geçilmezse, internetin kurallarını Pekin’in yazacağı’’ uyarısında bulundu.

ABD Senatosu, raporu, Cumhuriyetçiler’in çoğunlukta olduğu Senato’nun Dış İlişkiler Komisyonu’nun kıdemli üyesi Senatör Bob Menendez’in liderliğindeki Demokratlar tarafından hazırlandı.

Raporda, Çin’in yapay zeka ve biyometrik veri gibi teknolojik imkanları vatandaşlarını izlemek ve bilgiyi kontrol etmek amacıyla kullandığı hatırlatıldı. Çin’in dijital alanda kitlesel gözetleme ve izleme teknolojisini kullanarak ve bilgiyle içeriğe erişimi kontrol altına alarak, otoriterleşmeye nasıl hizmet ettiği ayrıntılı bir şekilde anlatıldı. Çin’in yatırım yaptığı bu teknolojilerin Venezuela, Özbekistan ve Zimbabve gibi ülkelere ihraç edildiği de raporda yer aldı.

Raporda Pekin’in, parmak izleri, ses örnekleri, DNA ve kan numuneleri toplayarak, özellikle Çin Komünist Partisi’nin Uygur Müslümanları’na baskı uygulamakla suçlandığı Doğu Türkistan'da dijital izleme faaliyetlerini nasıl genişlettiği de anlatıldı.

Çin raporu, Washington ve Pekin arasındaki ilişkilerin, koronavirüs salgını, Güney Çin Denizi’nde yaşanan gerilim ve ABD'nin müttefiklerini Çin’in teknoloji devi Huawei’yi 5G ağından çıkarılmasına yönelik ikna ve yaptırım girişimleri yüzünden gergin seyrettiği bir dönemde açıklandı.

Raporda Pekin’in bilgiyi denetlemek ve kontrol etmek amacıyla yürürlüğe koyduğu yeni yasaların yanı sıra bu çabaları destekleyen teknolojileri geliştiren büyük hükümet yatırımları de yer aldı. Çin’in dijital teknolojileri başka ülkelerdeki nüfuzunu arttırmak amacıyla ihraç ettiği; Dünya Ticaret Örgütü ve Dünya Sağlık Örgütü gibi uluslararası kuruluşlarda daha fazla söz sahibi olmayı amaçladığı belirtildi.

‘’Böyle giderse dijital mecrayı Çin şekillendirecek’’

Raporda, ‘’Çin dijital mecraya hakim olmak amacıyla uzun vadeli bir plan uyguluyor’’ denildi; Pekin, demokratik kurum ve değerlerin altını oymakla suçlandı.

Raporda ABD'nin siber mecranın geleceğini Çin’e kaptırmanın eşiğinde olduğunun altı çizildi, ‘’Çin dijital otoriterleşme araçlarını kusursuz hale getirmeye devam eder ve bunları sınırları içinde ve dışında etkili bir şekilde uygulayabilirse, dijital mecrayı ABD ve müttefikleri değil Çin şekillendirecek’’ ifadeleri kullanıldı.

Senatör Menendez’in liderliğinde hazırlanan raporda, Trump yönetiminin Çin’in siber alandaki yaklaşımının teşkil ettiği tehdide karşılık veremediği savunuldu. Raporda, ABD hükümetinin Çin’in oluşturduğu dijital modele bir alternatif sunmak amacıyla uluslararası toplumu arkasına alması gerektiği belirtildi.

‘’Çin’in dijital modeline alternatif oluşturulmalı’’

Raporda ABD hükümetine ve özellikle de Kongre’ye, Çin’in yükselişine nasıl karşı konulabileceği konusunda tavsiyelere de yer verildi.

Raporda, Çin’in 5G teknolojisine Amerika’nın bir alternatif geliştirmesi amacıyla kamu sektörü ve özel sektör ortaklığı oluşturulması için bir yasanın çıkarılması, Pekin’in kitlesel gözetleme ve izleme mekanizmalarını kullanmasını engellemek üzere ‘’Dijital Haklar Teşvik Fonu’’ oluşturulması gibi tavsiyeler yer aldı.

Raporda, ABD'nin siber askeri hizmet akademisi açması ve ABD başkanının Çin’e karşı koymak üzere birlikte çalışacak ülkelerden oluşacak bir koalisyon oluşturması çağrısı yapıldı.

Temsilciler Meclisi Pazartesi günü federal çalışanların hükümet tarafından verilen elektronik cihazlarına TikTok uygulamasını indirmesini yasaklayan bir tasarıyı onaylamıştı. Google, Twitter ve Facebook gibi Amerikan sosyal medya şirketleri Çin’de yasaklı platformlar.