Özel Röportaj | Somali'de savaş, Eş Şebab ve gelecek

Somalili gazeteci Abdishakur Maalim (güvenlik sebebiyle ismi değiştirildi), Somali'de son duruma ve bölgenin geleceğine ilişkin Mepa News'in sorularını yanıtladı.

Gerçekleştirilen özel röportajda Maalim, Somali'nin geleceğine ve bölgedeki çatışmalara dair değerlendirmelerde bulundu.

Eş Şebab'ın askeri stratejisi

Eş Şebab'ın Somali'de uyguladığı askeri stratejiyi değerlendiren Maalim şu ifadeleri kullandı:

"Eş Şebab'ın mevcut stratejisi, son 12 yıldır kullandıkları önceki stratejileriyle aynı. Her zaman direkt çatışmalara girmekten kaçınıyorlar ve daima kendilerinin belirlediği şartlarda savaşıyorlar.

Çoğu zaman Eş Şebab'ın insansız hava aracı saldırılarından kaynaklı kayıplar yaşadığı bildiriliyor. Ancak bu Eş Şebab'ı şafak baskınları düzenlemekten ve orduya ait ileri operasyon üslerine saldırmaktan alıkoymuyor.

Geri çekilmek veya doğrudan çatışmadan kaçınmak Eş Şebab'ın genel stratejisi. Grup her zaman kendi belirlediği şartlarda ve kendilerine uygun olan arazilerde savaşmayı tercih ediyor."

Taliban ile stratejik benzerlik

Maalim aynı zamanda Eş Şebab'ın Somali'de uyguladığı askeri stratejiyi Taliban'ın Afganistan'daki stratejisine benzetti:

"Eş Şebab'ın askeri stratejisi çoğunlukla Taliban ile aynı. Onlar da tıpkı Taliban'ın geçmişte yaptığı gibi, ağır donanımlı mobilize ordularla doğrudan çatışmalara girmekten ve büyük şehirlere saldırmaktan kaçınıyorlar. Kuşatmalar uygulamayı bir silah olarak kullanıyorlar."

Taliban 2001-2021 yılları arasında Afganistan'da ABD öncülüğündeki NATO güçlerine ve Kabil yönetiminin askeri unsurlarına karşı uzun süreli bir savaş vermişti. Söz konusu savaş 2021 yılının Ağustos ayında yabancı güçlerin ülkeden çekilmesi ve Kabil yönetiminin çökmesiyle son bulmuştu.

Kabil'e giden yol: Taliban 2 yıl önce bugün Afganistan'da yönetimi ele geçirdi

BM'nin silah ambargosunu kaldırma kararı

Abdishakur Maalim, Birleşmiş Milletler'in Somali'ye yönelik silah ambargosunu kaldırma kararını da değerlendirdi.

BM geçtiğimiz aylarda Somali'ye yönelik uzun yıllardır devam eden ağır silah ambargosunu kaldırmış, Mogadişu yönetimine uluslararası ortakları tarafından ağır silah desteği yapılmasının önünü açmıştı.

Maalim, söz konusu silah desteğinin Eş Şebab'ın aleyhine değil, lehine olacağını ifade ederek şöyle konuştu:

"2022 yılının ortalarından bugüne kadar Eş Şebab'ın Mogadişu yönetimi güçlerinden ele geçirdiği silahların ve lojistik ekipmanların toplam 300 milyon dolar değerinde olduğu tahmin ediliyor. Somali'ye silah ambargosunun kaldırılması ve Mogadişu yönetiminin yeni silahlar satın alınması durumunda, bu sadece Eş Şebab'ın güçlenmesine ve silahlı güçlerini yeni ağır ve modern ekipmanlarla standardize etmesine yardımcı olacaktır."

Görüş | Silah ambargosunun kaldırılması Somali'ye ne getirecek?

Eş Şebab ve Türkiye

Röportajda Maalim, Türkiye'nin Somali'de artan rolünden de bahsetti.

Türkiye tarafından Mogadişu yönetimine tedarik edilen Bayraktar TB2 silahlı insansız hava araçlarına değinen Maalim şunları söyledi:

"Bayraktar TB2 insansız hava araçları Somali'ye 2021 yılında önceki yönetim Muhammed Abdullahi Fermacu döneminde geldi. Ancak o dönemde değil, mevcut Hasan Şeyh Mahmud hükümeti döneminde Eş Şebab'a karşı savaşta kullanılmaya başlandı.

TB2'lerin Somali'deki rolü çoğunlukla keşif uçuşları şeklinde. Bazen de Mogadişu'nun Bağdad yerleşimi eteklerinde meydana gelen olaylar gibi, Eş Şebab'a ve sivillere karşı saldırılarda kullanıldılar."

Somali'de insansız hava araçları teravih namazında cami bombaladı: 21 ölü

Maalim açıklamalarında ayrıca Eş Şebab'ın Türkiye'ye bakışının, bölgedeki askeri rolü sebebiyle olumsuz olduğunu ifade etti:

"Eş Şebab'ın Türkiye'ye karşı düşmanca tutumu yalnızca Türkiye'nin Somali hükümetine verdiği askeri destekten kaynaklanıyor. Ancak Eş Şebab bölgede etkinlik gösteren Çin, Birleşik Emirlikleri ve Suudi Arabistan gibi diğer aktörlere de olumlu gözle bakmıyor. Diğer tüm aktörlere karşı da aynı düşmanlığı besliyor. Eğer siz Somali hükümetini destekliyorsanız ister bir kurum, ister bir kabile, isterse bir hükümet olun, Eş Şebab size karşı düşmanlık besleyecektir."

Somalili gazeteci, Eş Şebab'ın bölgede iktidara gelmesi halinde ise ikili ilişkilerin değişebileceğini dile getirdi:

"Eğer Türkiye bölgede kurulacak yeni hükümete saygı duyar ve iş birliğini kabul ederse, iktidara geldikten sonra Eş Şebab'ın Türkiye'ye karşı siyasi bakış açısının ve düşmanlıklarının değişeceğini düşünüyorum. Örneğin şu anda Türk sanayisi tarafından Somali'de yürütülen gaz sondajı ve madencilik gibi projeler var. Bu yüzden eğer Türkiye iş birliğini kabul ederse, taraflar arasında düşmanlık olmadan yeni bir ilişki kurulabileceğini düşünüyorum."

Çatışmanın geleceği

Maalim, Somali'deki çatışmanın geleceğine dair değerlendirmelerinde ise bölgenin er ya da geç Afganistan'daki bir senaryoya tanıklık edeceğini öne sürdü:

"Somali'deki mevcut çatışma er ya da geç, hükümet kurumlarının çöktüğü ve personellerinin kaçtığı Afganistan benzeri bir senaryo tarzıyla sona erecek. Somali'nin kendisine düşman olan komşuları bulunuyor. Bunların başında özellikle Etiyopya geliyor. Bu komşular, 2003'te kurmuş oldukları mevcut hükümetin çöküşünden memnun olmayacaklardır. Bu sebeple Somali ile komşu ülkeler arasındaki düşmanlıklar devam edecektir. Ancak uluslararası alanda iş birliği olacağı ve dostane ilişkiler kurulacağı kanaatindeyim."

Maalim ayrıca savaşın ülkenin kuzeyindeki Somaliland ve Puntland bölgelerine de uzanacağı tahmininde bulundu:

"Etiyopya ve Somaliland arasındaki mutabakattan önce Eş Şebab, Somaliland ve Puntland bölgelerine öncelik vermiyordu. Ancak şimdi bu bölgelerden savaşçıların ve aydınların toplu olarak Eş Şebab'a katıldığını görüyoruz. Kanaatime göre Mogadişu, Somaliland ve Puntland aynı haftalarda düşecek, Eş Şebab'ın kontrolüne geçecektir."

Analiz | Mogadişu, Etiyopya ile Somaliland arasındaki Kızıldeniz liman anlaşmasına neden kızgın?

Maalim, Etiyopya ve Kenya'da da çatışmaların süreceğinin altını çizdi:

"Eş Şebab'ın Kenya ve Etiyopya'ya karşı savaşı şu anda sınırdaki iki bölgede de devam ediyor. Savaş özellikle Somalililerin yaşadığı bölgelerde gerçekleşiyor. Kenya ve Etiyopya bu bölgelerin Somali otoritesi altındaki egemenliğini kabul edene kadar Eş Şebab bu bölgelerdeki saldırılara ve bölgeleri istikrarsızlaştırmaya devam edecektir."

Kaynak: Mepa News