Polonya'nın İsrail büyükelçiliğine 'Nazi' saldırısı

Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki'nin Yahudi soykırımını yapanlar arasında Yahudilerin de bulunduğunu söylemesinin ardından, Polonya'nın İsrail Büyükelçili'nin kapısına gamalı haçlar çizildi. Tel Aviv polisi duvarlara küfürler ve "katil" de yazıldığını ve soruşturma başlatıldığını duyurdu.

Polonya Başbakanı'nın sözleri İsrail'den büyük tepki almıştı. Morawiecki daha sonra sözcüsü aracılığıyla "Nazi Almanyası'nın gerçekleştirdiği soykırımın" Yahudi kurbanlarını suçlama gibi bir niyeti olmadığını vurguladı. İsrail, birkaç hafta önce de Poloya halkı veya devletinin Nazilerle suç ortaklığı yapmakla suçlamayı yasadışı hale getiren yeni kanun nedeniyle eleştirmişti.

Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda yasayı imzalamış, ancak yüksek mahkemeden anayasaya uygun olup olmadığını incelemesini de istemişti.

Tel Aviv'deki Polonya Büyükelçiliği'nde ne oldu?

Büyükelçilik binasının kapısına ve ilan panosuna bir ispirtolu tahta kalemiyle gamalı haçlar çizildi ve Polonya'ya küfürler edildi. Olayın sorumluluğunu üstlenen olmadı. Polis soruşturma başlatıldığını duyurdu.

Morawiecki ne söylemişti?

Polonya Başbakanı tartışmalı sözlerini Cumartesi günü Münih Güvenlik Konferansı'nda söyledi. Morawiecki, İsrailli bir gazetecinin Yahudi soykırımında Polonyalı işbirlikçiler de vardı diyen birinin hapise atılıp atılmayacağı yönündeki sorusuna yanıt vermişti. Polonya Başbakanı "İlk olarak şunu anlamak çok önemli, tabii ki buna ceza verilmeyecek ve Polonyalılar'ın da karıştığını söyleyenler bir suçlu olarak görülmeyecek, Çünkü Yahudi suç ortakları da, Rus suç ortakları da, Ukraynalı suç ortakları da vardı, sadece Almanlar yoktu" dedi.

İsrail'in tepkisi ne oldu?

İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, Polonyalı mevkidaşının sözlerinin "öfke verici" olduğunu ve "tarihi anlama kabiliyetsizliğini" gösterdiğini söyledi. Netanyahu dün de Morawiecki'yle bir telefon görüşmesi yaptı. Netanyahu'nun ofisinden yapılan açıklamada, İsrail Başbakanı'nın telefon görüşmesinde "soykırımın amacının tüm Yahudi halkını öldürmek olduğnu ve tüm Yahudilere ölüm cezası verildiğini" söyledi.

Bu arada Polonya hükümeti sözcüsü Joanna Kopcinsk de, Morawiecski'nin sözlerinin "kesinlikle soykırımı reddetmeye ve Nazi Almanya'nın yaptığı soykırımın suçunu Yahudilere yüklemeye çalışma" niyetiyle söylenmediğini vurguladı.

Polonya'daki yasa ne diyor?

Yasada "her kim kamuoyuna açık bir şekilde, gerçeklere karşın Polonya ulusunu veya devletini Üçüncü Alman Reich'ı döneminde Nazilerin işlediği suçlara karışmakla suçlarsa, para cezası ya da üç yıla kadar hapis cezası alır" deniyor. Ancak yasada, sanatsal ve bilimsel faaliyetler çerçevesinde bunun yapılması durumunda "bireyin suç işlememiş olacağı" kaydediliyor.

Polonya uzun süredir, Polonya devletinin Auschwitz gibi toplama kamplarında sorumlu olduğu izlenimi veren "Polonya ölüm kampları" gibi ifadelerin kullanılmasına karşı çıkıyor. Toplama kampları Nazi Almanya'nın 1939'da Polonya'yı işgal etmesinden sonra inşa edilmişti. Ancak yasanın en tartışmalı kısmı, Polonyalılar'ın Nazilerle bireysel düzeyde suç ortaklığı yaptığının söylenmesini yasaklayıp yasaklamayacak olması.

İsrailliler ise yasa öfkeli. Netayahu yasayı tarihi yeniden yazma ve soykırımı reddetme girişimi olarak tanımladı.

Kaynak: BBC Türkçe