Putin Rusya'nın nükleer test yasağı anlaşması onayını iptal etti

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'yı ABD ile aynı düzeye getirmek için yaptığını söylediği bir hamleyle ülkesinin Kapsamlı Nükleer Test Yasağı Anlaşması'nı (CTBT) onaylamasını iptal etti.

Nükleer silah denemelerini yasaklayan dönüm noktası niteliğindeki anlaşmadan vazgeçilmesini öngören yeni yasanın imzalanması, Rusya'nın üst meclisi Federasyon Konseyi'nin oybirliğiyle onaylamasından bir hafta sonra Perşembe günü gerçekleşti.

Daha önce de alt meclis Devlet Duması tasarıyı hızlandırılmış bir oylamayla kabul etmişti. Putin'in imzasıyla yasa Perşembe günü yürürlüğe girdi.

1996 tarihli anlaşma, nükleer silahların gerçek zamanlı testleri de dahil olmak üzere tüm nükleer denemeleri yasaklıyor. ancak anlaşma bazı kilit ülkeler onaylamadığı için hiçbir zaman yürürlüğe giremedi.

Moskova 6 Ekim'de anlaşmayı imzalayan ancak onaylamayan ABD'nin tutumunu "aynen yansıtmak" amacıyla anlaşmadan çekilme niyetini açıkladı.

Ancak bu çekilmenin Rusya'nın nükleer silah denemelerine yeniden başlamasıyla sonuçlanıp sonuçlanmayacağı belli değil.

Putin 5 Ekim'de şunları söyledi: "Nükleer silah testlerine başlama çağrıları duyuyorum. Gerçekten test yapmamız gerekip gerekmediğini söylemeye hazır değilim."

Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov bu ayın başlarında yaptığı açıklamada Moskova'nın yasağa saygı göstermeye devam edeceğini ve nükleer testlere ancak ABD'nin bunu yapması halinde yeniden başlayacağını söyledi.

Yetkili, "Başkanımızın da dediği gibi, tetikte olmalıyız ve eğer ABD nükleer testlere başlama yönünde adım atarsa, biz de aynı şekilde karşılık vermek zorunda kalacağız" dedi.

Üst meclisteki oylamadan birkaç saat sonra Rusya ordusu "devasa" bir nükleer saldırı tatbikatı gerçekleştirdi.

Karada konuşlu bir silodan, bir nükleer denizaltıdan ve uzun menzilli bir bombardıman uçağından füze fırlatılmasını içeren tatbikat Putin tarafından denetlendi.

ABD: Tedirginlik duyuyoruz

ABD bu ayın başlarında Rusya'nın CTBT onayını iptal etme hamlesinden " tedirginlik duyduğunu" açıklamıştı.

ABD Dışişleri Bakanlığı, "Herhangi bir taraf devletin bu şekilde hareket etmesi, nükleer patlayıcı denemelerine karşı küresel normu gereksiz yere tehlikeye atmaktadır" dedi.

Rusya'nın "silah kontrolü ve sorumsuz nükleer retoriğini diğer devletleri baskı altına almak için başarısız bir girişim olarak kullanmaması gerektiğini" de sözlerine ekleyen Dışişleri Bakanlığı, bu hamlenin Rus güçlerine karşı mücadelesinde Ukrayna'yı destekleyen ABD ve diğer ülkelere baskı yapmayı amaçladığını öne sürdü.

Komşu ülkeyi işgal ettiğinden beri Putin, Rusya'nın nükleer doktrinine defalarca atıfta bulundu.

CTBT'nin terk edilmesiyle birlikte Washington ve Moskova arasında geriye kalan son ikili nükleer silah anlaşması, ikilinin birbirlerinin nükleer tesislerini düzenli olarak denetlediği ve savaş başlıklarını sınırlandırdığı New START anlaşması.

Rusya Şubat ayında bu anlaşmayı da askıya almıştı. Anlaşmanın süresi 2026 yılı başlarında dolacak.

Riyabkov geçen hafta yaptığı açıklamada Kremlin'in ABD'den stratejik istikrar ve silahların kontrolü konularında "olup biten her şeyden bağımsız olarak" görüşmeleri yeniden başlatmak için gayrı resmi teklifler aldığını söyledi.

Ancak Moskova'nın, "ABD'nin Rusya'ya yönelik son derece temel düşmanca tutumunda" bir değişiklik olmadan böyle bir diyaloğa dönmenin "imkansız" olduğuna inandığını söyledi.

Kaynak: Mepa News, Al Jazeera, Ajanslar