"Rusya Çin yapımı motora sahip yeni kamikaze dron üretti"

Avrupalı bir istihbarat servisinden iki kaynağa ve Reuters tarafından incelenen belgelere göre Rusya geçen yıl Çin motorları ve parçaları kullanarak Garpiya-A1 adlı yeni bir uzun menzilli bir saldırı (kamikaze) dronu üretmeye başladı ve bu dronu Ukrayna'daki savaşta kullanıyor.

Yeni insansız hava aracı için bir üretim sözleşmesi, üretim sürecine ilişkin şirket yazışmaları ve mali belgeleri ortaya koyan istihbarat, Rus devletine ait silah üreticisi Almaz-Antey'in bir iştiraki olan IEMZ Kupol'un Temmuz 2023'ten Temmuz 2024'e kadar 2.500'den fazla Garpiya ürettiğini gösteriyor.

Çin teknolojisi içeren yeni Rus insansız hava aracının varlığı daha önce rapor edilmemişti.

IEMZ Kupol ve Almaz-Antey söz konusu iddialarla ilgili soruları yanıtsız vermedi.

Ukrayna Rusya'ya 150'den fazla drone ile saldırdı

İki istihbarat kaynağı, Garpiya'nın Ukrayna'daki "askeri ve sivil hedeflere karşı kullanıldığını, kritik altyapıya zarar verdiğini ve hem sivil hem de askeri kayıplara neden olduğunu" ileri sürdü.

Reuters ile paylaştıkları görüntülerin Ukrayna'dan bir Garpiya enkazına ait olduğunu söyleyen yetkililer daha fazla ayrıntı vermedi. Söz konusu iddialar bağımsız olarak doğrulanmış değil.

Kaynaklar, bilgilerin hassasiyeti nedeniyle ne kendilerinin ne de istihbarat biriminin kimliklerinin açıklanmamasını istedi. Ayrıca belgelerle ilgili tarih gibi bazı ayrıntıların da saklı tutulmasını istediler.

Washington merkezli bir düşünce kuruluşu olan Center for a New American Security'de kıdemli araştırmacı olarak görev yapan Samuel Bendett Reuters'a yaptığı açıklamada, Garpiya'nın doğrulanması halinde, bunun Rusya'nın uzun menzilli insansız hava araçları için İran'ın tasarımlarına olan bağımlılığından bir sapma anlamına geleceğini söyledi.

"Eğer bu gerçekse, Rusya'nın artık yerel üretime ve tabii ki Çin'e daha fazla güvenebileceğini gösterebilir, çünkü bu savaştaki her iki taraf da insansız hava aracı üretimi için birçok Çin bileşenine bağımlı"

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'nin geçen yıl Mayıs ayında yaptığı açıklamaya göre, bu haber için yorum yapmayan İran, Şubat 2022'de işgalin başlamasından bu yana Rusya'ya binden fazla Shahed kamikaze dron tedarik etti.

Rusya Ukrayna'nın büyük bir drone saldırısını engellediğini açıkladı

Söz konusu dronlar Ukrayna hava savunmasını yıpratmak ve cephe hatlarından uzaktaki altyapıyı vurmak için kullanıldı. İran ise Ukrayna'da kullanılmak üzere Rusya'ya insansız hava aracı gönderdiğini defalarca reddetti.

Rusya Savunma Bakanlığı bu haberle ilgili sorulara yanıt vermedi. Çin Dışişleri Bakanlığı Reuters'a yaptığı açıklamada "Pekin'in insansız hava araçları da dahil olmak üzere potansiyel askeri uygulamaları olan ürünlerin ihracatını sıkı bir şekilde kontrol ettiğini" ifade etti.

Açıklamada "Ukrayna kriziyle ilgili olarak Çin her zaman barış görüşmelerini ve siyasi çözümü teşvik etmeye kararlı olmuştur" denildi.

Açıklamada Çin'in Rusya ile ticaretinde herhangi bir uluslararası kısıtlama bulunmadığı da belirtildi.

NATO çağrısı

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg geçtiğimiz hafta Çin'e Rusya'nın Ukrayna'daki savaşını desteklemeyi bırakması çağrısında bulunmuş ve Pekin'in yardımının çatışmanın devam etmesinde önemli bir faktör olduğunu ifade etmişti.

Avrupalı istihbarat servisi Reuters'e yaptığı açıklamada, Garpiya'nın "Shahed'e çok benzediğini" ancak benzersiz bir kanatçık yapısı ve Limbach L-550 E motorları da dahil olmak üzere çeşitli ayırt edici özelliklere sahip olduğunu söyledi.

Başlangıçta bir Alman şirketi tarafından tasarlanan ve üretilen motor, şu anda Çin'de Xiamen Limbach adlı yerel bir firma tarafından üretiliyor. Söz konusu şirket sorulara yanıt vermedi.

Reuters, 2023'ün ilk çeyreğinde Rusya Savunma Bakanlığı ile Kupol arasında insansız hava araçlarını üretecek bir fabrikanın geliştirilmesi için imzalanan 1 milyar rubleden (10 milyon euro) fazla değerdeki bir sözleşmeyi inceledi.

Rusya'nın başkenti Moskova'ya drone saldırısı

İstihbarat kaynakları, Rusya'nın batısındaki Udmurt Cumhuriyeti'nin Izhevsk kentinde bulunan ve Kupol tarafından 2020 yılında satın alınan eski bir çimento fabrikasının insansız hava araçlarının üretimi için kullanıldığını söyledi.

Telegram mesajlaşma uygulamasında yayınlanan bir Rus dron üretim tesisinin videosunu kullanan Reuters, sahanın dosya görüntüleriyle eşleşen binanın kirişlerinin ve iç mimarisinin rengi ve tasarımından sahanın Izhevsk'teki fabrika olduğunu tespit etti.

Şirket haberlerine göre, Garpiya'nın bir prototipi 2023'ün ilk yarısında piyasaya sürüldü. Avrupalı istihbarat servisine göre, üretim 2023'ün ikinci yarısında birkaç yüze ulaştı ve 2024'ün ilk yarısında iki kattan fazla artarak yaklaşık 2.000'e çıktı.

Savunma analisti Bendett, yılda 2.500 insansız hava aracının Rusya'nın üretiminin büyük bir bölümünü teşkil edeceğini söyledi. Ukrayna'nın en üst düzey askeri komutanı Oleksandr Syrskyi geçtiğimiz ay yaptığı açıklamada Rusya'nın Şubat 2022'deki işgalinden bu yana İran yapımı Shahed'in yanı sıra Rus yapımı Geran-2 ve Lancet insansız hava araçları da dahil olmak üzere yaklaşık 14.000 saldırı dronu ateşlediğini ileri sürdü.

Rusya Çin'den kamikaze drone almaya hazırlanıyor

Reuters tarafından incelenen 2023'ün ikinci çeyreğine ait kurumsal belgeler, tedarikçi TSK Vektor'un Kupol tesisinde montaj için Çinli şirketlerden parça tedarik ettiğini gösteriyor.

TSK Vektor sorulara yanıt vermedi.

Avrupalı istihbarat servisi yaptığı açıklamada Çinli şirketlerin Rusya'nın büyük kamikaze insansız hava araçları üretmesini sağlayan bileşenleri sağlamaya devam etmesinden endişe duyduğunu belirtti.

"Temel bileşenlerin Rusya'ya ihracatının durdurulması gerekiyor"

ABD endişeli

Washington, Pekin'i Rusya'nın savunma sanayisine verdiği destek konusunda defalarca uyardı.

ABD, Moskova'nın belirli teknolojileri askeri amaçlarla kullanmasını engellemeyi amaçlayan yüzlerce yaptırım uyguladı.

Temmuz ayında Çin, 1 Eylül'den itibaren dron ihracatı kurallarını sıkılaştıracağını söyledi. Pekin, ABD'nin Ukrayna savaşı nedeniyle Çinli kuruluşlara uyguladığı yaptırımların “yasa dışı ve tek taraflı” olduğunu söyledi.

Rusya'dan Ukrayna'ya kamikaze drone 'yağmuru'

Kupol ve Rusya Savunma Bakanlığı arasındaki üretim sözleşmesine göre Garpiya'nın kalkış ağırlığı yaklaşık 300 kilo ve azami menzili 1.500 kilometre. Bu ağırlık ve menzil Moskova'nın Ukrayna'da yaygın olarak kullandığı İran'ın Shahed-136 insansız hava araçlarına benziyor.

Washington Post Ağustos ayında Rusya'nın Tataristan'daki Alabuga Özel Ekonomik Bölgesi'ndeki bir fabrikada Geran-2 olarak bilinen Shahed-136'nın yerli versiyonunun üretimini arttırmayı hedeflediğini bildirmişti. Ukrayna Nisan ayında Alabuga'daki bir dron üretim tesisine karşı bir insansız hava aracı saldırısı gerçekleştirdiğini ileri sürmüştü.

Kaynak: Mepa News, Ajanslar