Rusya Suriye'den çekilecek mi?

Reuters'a konuşan dört Suriyeli yetkili, Rusya'nın Suriye'nin kuzeyindeki cephe hatlarından ve

El Nusayriye Dağları'ndaki mevzilerinden askerlerini geri çektiğini ancak Beşar Esed'in devrilmesinin ardından ülkedeki iki ana üssünden ayrılmayacağını söyledi.

Babası eski Devlet Başkanı Hafız Esed ile birlikte Moskova ile yakın bir ittifak kuran Beşar Esed'in devrilmesi, Rusya'nın Lazkiye'deki Hmeymim hava üssü ve Tartus deniz üssünün geleceğinin sorgulanmasına yol açtı.

Cuma gününe ait uydu görüntülerinde dünyanın en büyük kargo uçakları arasında yer alan en az iki Antonov AN-124'ün Hmeymim üssünde burun kapakları açık bir şekilde yükleme yapmaya hazırlandıkları görülüyor.

Tesisin dışında bulunan Suriyeli bir güvenlik yetkilisi Cumartesi günü en az bir kargo uçağının Libya'ya gitmek üzere havalandığını söyledi.

Rusya Suriye'deki askeri varlığını Libya'ya mı taşıyor?

Ruslarla temas halinde olan Suriyeli askeri ve güvenlik kaynakları Reuters'a Moskova'nın güçlerini ön hatlardan geri çektiğini ve bazı ağır teçhizat ile üst düzey Suriyeli subayları da geri çektiğini söyledi.

Ancak durumun hassasiyeti nedeniyle isimlerinin açıklanmaması koşuluyla konuşan kaynaklar, Rusya'nın iki ana üssünden çekilmediğini ve şu anda böyle bir niyeti olmadığını söyledi.

Rus ordusuyla temas halinde olan üst düzey bir kaynak Reuters'a yaptığı açıklamada, Esed'in ordusundan kıdemli subaylar ve bazı ekipmanların Moskova'ya geri gönderildiğini ancak bu aşamada amacın yeniden toparlanmak ve sahadaki gelişmelere göre yeniden konuşlanmak olduğunu söyledi.

Yeni geçici yönetime yakın üst düzey bir yetkili Reuters'a yaptığı açıklamada Suriye'deki Rus askeri varlığı ve Esed rejimi ile Moskova arasındaki geçmiş anlaşmalar konusunun henüz gündeme gelmediğini söyledi.

“Bu konu gelecekteki görüşmelerin konusu ve son sözü Suriye halkı söyleyecek” diyen yetkili, Moskova'nın iletişim kanalları kurduğunu da sözlerine ekledi.

Yetkili, “Güçlerimiz de şu anda Lazkiye'deki Rus üslerinin yakın çevresinde bulunuyor” diye ekledi.

Kremlin, Rusya'nın üsler konusunda Suriye'nin yeni yöneticileriyle görüştüğünü belirtti.

Adının açıklanmaması kaydıyla konuşan bir Rus kaynak, Suriye'nin yeni yöneticileriyle görüşmelerin devam ettiğini ve Rusya'nın üslerinden çekilmediğini kaydetti.

Suriyeli lider Ahmed el Şara -daha çok Ebu Muhammed Cevlani olarak tanınıyor- Suriye'deki Rus üslerinin uzun vadeli geleceği konusunda henüz bir açıklama yapmadı.

Batı'nın devrilmesini istediği Esed'i 2015'te Suriye iç savaşına müdahale ederek destekleyen Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Esed'e Rusya'da sığınma hakkı vermişti.

Askeri üsler

Moskova, Soğuk Savaş'ın başından beri Suriye'yi desteklemiş ve Şam'ın Fransız sömürge yönetiminden kurtulmaya çalıştığı 1944 yılında Suriye'nin bağımsızlığını tanımıştı. Batı uzun süre Suriye'yi bir Sovyet uydusu olarak gördü.

Suriye'deki üsler Rusya'nın küresel askeri varlığının ayrılmaz bir parçası. Tartus deniz üssü Rusya'nın Akdeniz'deki tek onarım ve ikmal merkezi, Hmeymim ise Afrika'daki askeri ve paralı asker faaliyetleri için önemli bir nokta.

Batılı istihbarat kaynaklarına göre Rusya'nın Suriye'de Suriye sinyal istasyonları ile birlikte işletilen dinleme noktaları da var.

Rusya: Ukrayna'nın Kursk'ta ele geçirdiği iki köyü geri aldık

Tartus'taki tesis 1971'den kalma ve Rusya'nın Esed'e yardım etmek için iç savaşa müdahil olmasının ardından 2017'de Moskova'ya 49 yıllığına bedelsiz olarak kiralandı.

İstanbul'da yaşayan ve Bosphorus Observer'ı yöneten jeopolitik analist Yörük Işık, Rusya'nın kargo uçaklarını muhtemelen Kafkaslar üzerinden Suriye'den çıkarıp Libya'daki El Hatim hava üssüne gönderdiğini söyledi.

Reuters muhabiri, Hmeymim hava üssünü Tartus'taki üsse bağlayan otoyolda, piyade savaş araçları ve lojistik araçlardan oluşan bir Rus konvoyunun hava üssüne doğru ilerlerken görülebildiğini söyledi.

Konvoy, araçlarından birinde meydana gelen bir arıza nedeniyle durmuş, askerler araçların başında bekleyerek arızayı gidermeye çalışıyordu.

Lazkiye'den gelen ve Ceble'de yaşayan Ali Hallum Reuters'a yaptığı açıklamada, “İster Rusya, ister İran, isterse bize baskı yapan ve haklarımızı inkar eden önceki hükümet olsun... Rusya, İran ya da başka bir yabancı müdahalesi istemiyoruz” dedi.

Reuters, Hmeymim'de Rus askerlerinin normal bir şekilde üssün etrafında dolaştığını ve jetlerin hangarlarda olduğunu görüntüledi.

Planet Labs tarafından 9 Aralık'ta çekilen uydu görüntüleri Rusya'nın Akdeniz filosundan en az üç geminin -iki güdümlü füze fırkateyni ve bir yakıt gemisi- Tartus'un yaklaşık 13 kilometre kuzeybatısında demirlediğini gösterdi.

Kaynak: Mepa News, Reuters