Rusya Ukrayna'nın yüzde 15'ini resmi olarak ilhak edecek

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rus güçleri veya Rus destekli ayrılıkçılar tarafından kontrol edilen bölgelerde Rusya'ya katılma konusundaki referandumların ardından Ukrayna topraklarının yaklaşık yüzde 15'ini resmen ilhak etmeye hazırlanıyor. 

Beyaz Saray, Moskova'nın Ukrayna topraklarının bazı kısımlarını ilhak etmeye devam etmesi halinde ABD'nin müttefikleriyle birlikte Rusya'ya ek ekonomik maliyetler yaptırımlar uygulamaya hazır olduğunu duyurdu.

Bununla birlikte, ABD Çin ve Hindistan'ı Rus enerji fiyatına bir üst sınır getirme konusunda ikna edemedikçe, uygulanacak çok fazla ekonomik ceza türü de kalmadı.

Batı, Ukrayna'ya daha gelişmiş silahlar gönderebilir

Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelenskiy, Ukrayna'nın ABD'den Ulusal Gelişmiş Karadan Havaya Füze Sistemi (NASAMS) olarak bilinen gelişmiş hava savunma sistemleri aldığını söyledi.

Zelenskiy, Rusya'nın ilhakına ilişkin "sözde referandumların" barış görüşmeleri olasılığını ortadan kaldıracağı konusunda da uyarılar da bulundu.

Yönetiminin üst düzey isimlerinden biri olan Mykhailo Podolyak da herhangi bir referandum sonrasında Rusya'ya yönelik uluslararası ekonomik yaptırımların artırılması ve Ukrayna'ya 300 km menzilli Ordu Taktik Füze Sistemi (ATACMS) dahil olmak üzere silah tedarikinin de artırılması çağrısında bulundu. 

Hangi bölgeler etkilenecek?

Rusya, kuvvetlerinin kontrol ettiği Ukrayna'nın yaklaşık yüzde 15'ini ve kontrol etmediği bölgede ise ülkenin yüzde 3'ünü ilhak etmeyi planlıyor. Örneğin Donetsk bölgesi gibi Ukraynalı askerlerin hala savaştığı cephe hatları bu referanduma dahil edildi.

Bu alanlar şöyle:

Donbas olarak bilinen, etnik Rusların ve Rusça konuşan Ukraynalıların yoğun olarak yaşadığı Doğu Ukrayna'nın büyük bir bölümü.

Donbas'ın bu iki parçası artık, Putin'in 24 Şubat işgalinden hemen önce bağımsız devletler olarak tanıdığı Donetsk (DPR) ve Luhansk Halk Cumhuriyetleri'ni (LPR) içeriyor. 

2014 yılında da Ukrayna'dan ayrılma konusunda iki bölgede referandum yapıldı.

Rus kontrolündeki Kherson bölgesi ve yine Rus kontrolündeki Zaporizhzhia.

Birlikte ele alındığında, Rusya en az 90 bin kilometrekarelik Ukrayna topraklarını ilhak ediyor olacak. Bu, Macaristan veya Portekiz ile aynı büyüklükte bir alan.

1994 Budapeşte Muhtırası'nda Ukrayna'nın Sovyet sonrası sınırlarını tanıyan Rusya, 2014'te Kırım'ı ilhak etti. Kırım ve diğer dört bölgedeki topraklar ile Rusya, Ukrayna topraklarının en az beşte birini ilhak etmiş olacak.

Resmi birleşme ne kadar hızlı olabilir?

Son derece hızlı olabilir. Referandumların ardından bölgelerin Rus destekli liderleri Rusya'ya dahil olmak isteyebilirler. Putin bunu hemen onaylayabilir ve Moskova'daki mevzuat hızlı bir şekilde hazırlanabilir.

Rus güçlerinin 27 Şubat 2014'te etnik Rus çoğunluğuna sahip olan ve Sovyet döneminde Ukrayna'ya devredilen Kırım'ın kontrolünü ele geçirmesinin ardından 16 Mart'ta Rusya'ya katılım referandumu yapılmıştı.

Kırım liderleri, Ukrayna'dan ayrılmak ve Rusya'ya katılmak için yüzde 97 oranında 'evet' oyu çıktığını açıkladı. Ancak bu oylamanın silah gölgesinde yapıldığı ve oranın da doğru olmadığı birçok raporda belirtildi. 

Rusya, işgalden bir aydan kısa bir süre sonra, 21 Mart'ta Kırım'ı resmen kendi topraklarına ekledi.

Putin ne diyor?

Putin, Rusların ve Ukrayna'nın Rusça konuşanlarının Kiev tarafından zulme uğradığını ve onları asla "cellatlara" teslim etmeyeceğini söyledi. Ukrayna ise bu 'zulüm' iddialarını reddediyor. 

Putin zaten ayrı bir Ukrayna kimliğini de reddediyor ve bunu Sovyetlerin çöküşünden sonra Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin sınırlarını kuran Bolşevik devrimci Vladimir Lenin'in icraatlarının sonucu olan yapay bir yapı olduğunu söylüyor.

2001 Ukrayna nüfus sayımında, insanların yüzde 17'si kendilerini Rus, yüzde 78'i Ukraynalı olarak tanımlamıştı. Ukrayna açık ara ülkede en çok konuşulan dil ve onu Rusça takip ediyor. 

Nasıl başladı?

Doğu Ukrayna'daki çatışma, 2014 yılında Ukrayna'daki Maidan Devrimi'nde Rus yanlısı cumhurbaşkanının devrilmesi, Rusya'nın Kırım'ı ilhak etmesi ve Rus destekli güçlerin Ukrayna silahlı kuvvetleriyle savaşmasıyla başladı.

BM İnsan Hakları Ofisi'ne göre, Doğu Ukrayna'da 2014 ile 2021'in sonu arasında 3 bin 106 sivil olmak üzere yaklaşık 14 bin kişi öldürüldü.

Kaynak: Euronews