Rusya ve Belarus arasında askeri üs krizi

Rusya ile Belarus sıkı ittifak ilişkilerine sahip. Belarus’un enerji ve ekonomik anlamda Rusya’ya bağımlılığı yüksek. Ancak iki ülke arasındaki askeri üs ihtilafı giderek derinleşiyor. Uzun vadede egemenliğinin riske girmesini istemeyen Belarus ülkede bir Rus askeri üssü kurulmasına karşı çıkıyor.

Moskova, Avrupa’ya geçiş noktasındaki bu önemli ülkedeki nüfuzunu artırmaya çalışıyor. Bunlardan birisi de Belarus’ta askeri üs kurmak. Ancak özellikle Rusya’nın Kırım’ı ilhakından bu yana Belarus bu fikre oldukça mesafeli. Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko, ülkesinde Rusya’nın üs kurmasına karşı. Rusya ise bu adımdan rahatsız olduğunu açıkça ortaya koydu.

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Belarus’un üsse karşı çıkmasına “hoş olmayan bir olay” şeklinde değerlendirdi. Rusya’nın bu konudaki rahatsızlığı kamuoyu önünde dile getirmesi dikkat çekti.

Rusya ile Batı arasında kalan Belarus

Moskova, Belarus ekonomisini sağladığı ucuz enerji ve kredilerle ayakta tutuyor. Ancak Belarus Rus nüfuzunun daha da genişlemesine mesafeli görünüyor. Kremlin, Belarus’ta su-27 askeri jetlerinin konuşlanacağı bir askeri üs inşa etmek istiyor. 2013 yılında ortaya atılan bu fikir için Rusya 2015 yılında girişimlere başladı. Ancak Rusya ile NATO’nun doğu Avrupa üyeleri arasında yer alan Belarus buna yeşil ışık yakmadı.

Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko Kasım 2018’de yaptığı açıklamada Belarus silahlı kuvvetlerinin ülkenin güvenliğini sağlayabilecek yeterlilikte olduğunu belirterek ülkesinde Rus askeri üssü istemediğini ortaya koydu. Devlet Başkanı “Rusya dahil yabancı ülkeleri topraklarımızı bizim görevlerimizi yapmaya davet etmek için bir neden göremiyorum. Yabancı askeri üsler bulundurmaya kesinlikle karşı olmamızın sebebi bu.” dedi. Lukaşenko, ABD’nin Avrupa’daki askeri ve siyasi rolünün bölgenin istikrarı için önemli olduğunu da vurguladı.

Kommersant gazetesine konuşan Rusya Dışişleri Bakanı “Bu gerçekten hiç hoş olmayan bir olaydı.” dedi. Rus yetkililer böylece ilk kez bu kadar açıktan durumdan rahatsızlığını dile getirdi.

Aleksandr Lukaşenko 1994'ten bu yana ülkenin devlet başkanı. Belarus'un Sovyetler Birliği'nden ayrılmasına karşı çıkan tek vekil olan Lukaşenko son dönemde Batılı ülkeler ile de ilişkileri geliştirmeye çalışıyor.