Rusya'nın 'İşbirliğinden Uzak' Suriye Oyunu

16 Haziran'da bir grup Amerikan F-18 savaş jeti, ABD ve İngiltere'nin IŞİD'e karşı sürdükleri savaşta Suriye'de doğrudan destekledikleri "Yeni Suriye Ordusu" adlı grubun askeri kampına hava saldırısı düzenleyen Rus Su-34 bombardıman jetlerini engelleme amacıyla "acil koduyla" havalandı.

İsmi geçen askeri kamp, nisbeten yeni bir kamptı ve bir İngiliz gazetesi yayınladığı haberde, bu kampta İngiliz özel kuvvetlerinin de sıklıkla bulunduğunu belirtmişti. Saldırı anında kampta herhangi bir İngiltere veya ABD askeri varlığının bulunup bulunmadığı ise henüz netlik kazanmadı. Her ne olursa olsun, ABD öncülüğündeki koalisyonun komutanları Rus hava saldırılarının durdurulması gerektiği kanaatine sahiptiler ve onları durdurmak için savaş uçaklarını gönderdiler.

ABD destekli Yeni Suriye Ordusu'nun paylaştığı görselde Rus uçaklarının attığı misket bombaları görülüyor

Los Angeles Times'a göre, Amerikan F-18 savaş uçakları Rus Su-34'lerin, ABD ile Rusya hava kuvvetleri arasında istenmeyen çatışmaların ve hava kazalarının önlenmesi amacıyla tesis edilmiş olan acil iletişim frekansına erişti ve onlardan yaptıkları şeye derhal bir son vermelerini talep etti. Fakat ABD F-18 savaş uçakları bölgeyi yakıt ikmali yapmak için terkettiğinde, Rus bombardıman uçakları ABD'nin uyarılarını görmezden geldi ve aynı kampa ikinci bir hava saldırısı düzenlediler.

"ABD Suriye'de kime güveneceğini bilmiyor"

Eğer bu hikaye 2001'de Afganistan'da, 2003'te Irak'ta, 1995'te "Bosna Hersek'teki soykırımı engelleme amacıyla" başlatılan görevler sırasında yahut 1995'te Kosova'da yaşansaydı; ABD'de her gazetenin ilk sayfalarına haber olur ve televizyonlarda haftanın her günü 24 saat boyunca ABD ile Rusya arasında büyüyen savaş tehdidine yönelik yayınlar yapılırdı.

Fakat bu olay 2016 yılında Suriye'de Ürdün-Irak sınırına yakın ufak bir çöl kasabasında gerçekleştiği için, Batı medyası ve siyasiler konuyla pek de ilgili görünmüyorlar. Belki de bazılarının yaşanan karmaşık savaştan kafası karışmış vaziyette ve de Suriye meselesinde kime güveneceklerini bilemiyorlar. Ve belki de bazıları, birtakım Batılı siyasetçiyi taklit ederek Rusya'nın IŞİD'e karşı savaştığını düşünüyor. Elbette, herkes Ortadoğu'da süren savaşın ana başlıklarından yorulmuş halde.

Pentagon, bu konuyu basınla ve Rusya Savunma Bakanlığı ile konuştu ve "saldırıyla ilgili derin kaygılarını" iletti. Bir ABD yetkilisi Los Angeles Times'a, bunun "açııklanması gereken berbat bir hareket" olduğunu söyledi. Adı verilmeyen yetkili şöyle devam etti: "Rusya hükümeti, kendi askeri kuvvetleri üzerinde kontrole sahip değil yahut bu kasıtlı olarak yapılmış provakatif bir eylem. Her iki halde de biz Rusya'dan bir cevap bekliyoruz."

Suriye Devlet Başkanı Beşar Esed, Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu ile 17 Haziran'da Şam'da biraraya geldi

Görülüyor ki Rusya, savaşın uzamasına hatta terörizmin gelişmesine mal olacak olsa bile, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esed'i muhafaza etme üzerine odaklanmaya devam ediyor. Rusya'nın Eylül 2015'te başlayan hava bombardımanlarının neredeyse tamamında, Kuzeydoğu Suriye'den IŞİD'i çıkarmada büyük bir rol oynayan gruplar ve ABD'nin doğrudan destek verdiği gruplar dahil olmak üzere Esad karşıtı grupları hedef aldığına daha önce de değinmiştim.

"Rusya, IŞİD'i görmezden gelme politikasına geri döndü"

Mayıs ayında Rusya, Esed yanlısı koalisyonun antik kent Palmira'yı IŞİD'den ele geçirmesine doğrudan destekte bulundu. Belirttiğim gibi, bu eylemler Esed rejimini kuvvetlendirecek üç amacı tamamlamayı içeriyor: toprak kazanmak, orta Suriye'deki enerji zengini sahaların hakimiyetini ele geçirmek ve Rusya ile Esed rejiminin terörizmle mücadele ettiği yalanının propagandasını yapmak.

Altı hafta önce "Institute for the Study of War" için yaptığım analizden bu yana Rusya, bilhassa sivilleri ve ABD destekli muhalifleri hedef aldığı hava saldırılarında büyük ölçüde artış oldu.  Rusya, IŞİD'i görmezden gelme politikasına büyük ölçüde geri döndü. Rusya, IŞİD karşıtı muhalifleri hava saldırıları ile felce uğratarak, IŞİD'in yeni toprak kazanmasına müsade ediyor.

"IŞİD, Rusya ve Esed için 'ideal' bir düşman"

Atlantik Konseyi-Refik Hariri Ortadoğu Araştırmaları Merkezi üyesi ve ABD Dışişleri Bakanlığı'nın Suriye'de geçiş süreci ile ilgili özel danışmanı Frederic Hof, Özgür Avrupa Radyosu/Özgürlük Radyosu (RFL/RL) ile yaptığı bir ropörtajda şöyle söyledi: "Rusya'nın ABD ve İngiltere tarafından eğitilen IŞİD karşıtı muhalifleri bombalama kararı iki noktayı işaret ediyor: Rusya'nın IŞİD'e karşı savaşa verdiği düşük önem ve öncelik ve de Rusya'nın ABD ile ilişkilerinde aşağılayıcı tutumu."

Frederic Hof, "Rusya ve Esed rejiminin IŞİD'i, Esed'in uluslararası arenada yeniden meşruiyet kazanmasını sağlayacak ve Esed'i bütün savaş suçları nedeniyle yargılanmaktan kurtaracak ideal bir düşman olarak gördüğünü" ifade etti. Hof, "Moskova'nın mevcut Amerikan yönetimini değerlendirmesinin onları Esed yönetimi süresince veya gelecekte de pervasız, istikrarsızlaştırıcı ve tehlikeli olmaya cesaretlendirdiğini ve teşvik ettiğini" sözlerine ekledi.

Özgür Avrupa Radyosu/Özgürlük Radyosu (RFL/RL) tarafından James Miller imzasıyla yayınlanan bu makale Mepa News okurları için tercüme edilmiştir.