Salih Seriyye kimdir?
Mısır'ın önde gelen İslami hareket üyelerinden Salih Seriyye.
Salih Seriyye, 1936 yılında Filistin'in kuzeyindeki Hayfa iline bağlı İczim köyünde dünyaya geldi. Doğduğu yıllarda Filistin toprakları İngiliz işgali altındaydı ve Siyonistlerin Filistin'deki faaliyetleri hızlanıyordu. Filistin'deki Müslüman Araplar da İngiliz ve Yahudi işgalcilere karşı mücadeleye devam ediyordu.
Hayatının ilk yılları
Salih Seriyye'nin çocukluğu Filistin'deki bu şartlarda geçti. Kendisi 8 yaşındayken, 1948'de İsrail'in kuruluşu ilan edildi, Siyonistlerin Müslümanlara yönelik katliam ve tehcir faaliyetleri başladı ve Nekbe gerçekleşti. Bu doğrultuda Seriyye, ailesiyle birlikte Irak'a göç etmek durumunda kaldı.
Tarih | Nekbe: Filistinlilerin ülkelerinden çıkarıldığı 'Büyük Felaket'in 76'ncı yılı
Eğitimine Irak'ta devam eden Seriyye, Bağdat Üniversitesi Eğitim Fakültesi'ne kaydoldu ve buradan mezun oldu. Ardından 1960'lı yılların sonlarına doğru yüksek lisansını "Irak'ta Endüstriyel Eğitimi Geliştirmek" tezini yazarak tamamladı.
Irak'ta lise ve üniversite eğitimi gördüğü yıllarda Salih Seriyye, Muhammed Mahmud es Savvaf gibi Irak'ın önde gelen İslam alimlerinden de İslami dersler tahsil etti, böylece İslami bilgi ve birikimini genişletti. Bu süreçte ayrıca Filistin'in kurtuluşu için de çalışmalar yürüttü ve bu mücadelenin aktif bir parçası oldu. 1959 yılında arkadaşlarıyla birlikte Filistin Kurtuluş Cephesi'ni teşkil ettiler. Seriyye ilerleyen dönemde Irak'taki Müslüman Kardeşler teşkilatıyla da birlikte çalıştı.
Mısır yılları
1968 yılında Baas Partisi'nin Irak'ta gerçekleştirdiği askeri darbe ve sonrasında yaşanan siyasi ve sosyal gerilimler, Salih Seriyye'yi çalışmalarına devam edebileceği yeni bir bölge arayışına itti. İlk olarak Suriye'ye geçen Seriyye, Suudi Arabistan'ın kendisini kabul etmemesi üzerine 1971 yılında Mısır'a yerleşti.
Mısır'daki İslami ve cihat yanlısı akımların aktif olduğu atmosferde çalışmalarına devam etti. Bu atmosfer kendisinin İslami bilincinin artmasını da sağladı. Mısır'da Zeynep Gazali, Hasan Hudeybi, Talal el Ensari, İsmail et Tantavi, Yahya Haşim gibi önemli isimlerle yakınlık kurdu ve cihat yanlısı çalışmalara olan ilgisi arttı.
Mısır'a gittiği ilk dönemde üniversite eğitimine de devam etme kararı aldı ve Ayn Şems Üniversitesi'nde "İsrail'deki Arapları Eğitmek" teziyle doktorasını tamamladı. Bir eğitim uzmanı olarak Arap Birliği Eğitim, Kültür ve Bilim Teşkilatı'nda (ALESCO) üst düzey bir işte çalıştı ve ardından Eğitim Departmanı'nda baş sekreterlik yaptı.
Mısır'da Enver Sedat'ın baskılarının arttığı ve İslami yapıların çalışmalarının baskı altına alındığı bir süreçte Salih Seriyye, mevcut yapıların şartlara uygun hareket edemediğini ve cihat yanlısı çalışmaların ihmal edildiğini gören ilk isimlerdendi. Bu sebeple gençlere hitap eden çalışmalar yürütmeye ve cihat yanlısı yapılar teşkil etmeye gayret gösterdi. Konuşmaları ve sohbetleriyle gençleri etkiliyor, yeni oluşan cihat yanlısı neslin güçlenmesine alan açıyordu. Zaman içerisinde İslam ilimler alanında da güçlü bir isim haline geldi.
Oluşturduğu cihat yanlısı kadrolarla beraber, Mısır'ın öncü cihat yanlısı yapılarından sayılan "Askeri Teknik Akademi"yi teşkil etti. Bu yapı içerisindeki gençlerin çoğunluğu askeri okullarda bulunan gençlerden oluşuyordu. Söz konusu yapı, Mısır'ın ilerleyen yıllarına damga vuracak olan birçok cihat yanlısı lideri yetiştirecekti.
İdamı
Bu yapı 1974 yılında Enver Sedat rejimini devirerek Mısır'da bir İslam devleti kurmak için askeri bir darbe girişimi tertip etse de başarılı olamadı. Ancak bu hamle, Mısır'daki İslami kesimin halen canlı olduğunu, geri adım atmadığını ve çabalarına devam edeceğini göstererek İslami kesime umut verdi.
İlerleyen günlerde Salih Seriyye başta olmak üzere grubun ileri gelenleri yakalanarak hapsedildi. Cezaevinde ağır işkencelere ve kötü muameleye maruz bırakıldılar. Ardından haklarında idam cezası verildi. Salih Seriyye, idam cezası hükmüne karşı temyize gitmeyi reddetti ve eşini de böyle bir girişimde bulunmaktan men etti. Seriyye, temyize gitmesini isteyen arkadaşlarına şöyle söylüyordu:
"Enver Sedat kim oluyor da benim hayatımı uzatabileceğini düşünüyor? Şu aciz zindana bir bakın. Şu çürümüş, kokuşmuş yemeğe ve onları temizlediğimiz yere gidip şu tıkanmış tuvalete bakın. Bunlar işte bu hayatın gerçekliğidir. Öyleyse ona tutunmak niye?"
Salih Seriyye, 9 Kasım 1976 günü, yol arkadaşı Kerim el Anadoli ile birlikte idam edildi. İdam edildiğinde 40 yaşındaydı ve 6'sı kız, 3'ü erkek 9 çocuğu bulunuyordu.
Kaynak: Mepa News
