Batı Afrika ülkesi Mali'de gerçekleştirilen askeri darbe girişimi bölgenin gündemine oturdu.
Darbe girişiminde Cumhurbaşkanı İbrahim Boubacar Keita ve Başbakan Boubou Cisse askerler tarafından tutuklanırken, Cumhurbaşkanı Keita kısa bir süre sonra istifasını açıkladı.
Darbe girişiminin arkasında kimler var?
Darbe girişiminde bulunan isimler ise daha önce adları pek fazla bilinmeyen üst düzey isimler.
İlk isim, Albay Malick Diaw, Kati Üçüncü Askeri Bölge'nin Kurmay Başkanı.
Tuğgeneral Cheick Fanta Mady Dembele ise ikinci isim.
Üçüncü isim olan Kati Askeri Üssünün eski komutanı Albay Sadio Camara'nın Rusya'dan yeni dönmüş olduğu belirtiliyor.
Son olarak, Yarbay Mama Seku Lelenta'nın da adı darbeye katılan isimler arasında geçiyor.
Darbe girişimine katılan isimler. Soldan sağa: Diaw, Dembele ve Camara
Darbe liderleri, ülke kontrol altına alındıktan sonra serbest seçimlerin gerçekleştirileceğini ve geçiş sürecinin başlayacağını bildirdi.
Darbe neden gerçekleştirildi?
Mali'deki darbe girişimin arkasındaki cuntanın sözcüsü Albay Ismael Wague, darbe sonrası açıklamalarda bulundu.
Cunta konseyinin adının Comite National de Salut Public (Ulusal Selamet Komitesi) olduğunu belirten Wague, darbeye gerekçe olarak ekonomik, sosyal ve siyasi sorunları gösterdi.
Bölgedeki yabancı askeri güçlerle iş birliği mesajı veren Wague, uluslararası ilişkilerde ve devlet yönetiminde devamlılığa önem verildiğini, sivil yönetime bir an önce geçileceğini söyledi.
Mali'de bir süredir, Cumhurbaşkanı Keita'nın istifası talebiyle gösteriler düzenleniyordu.
Mali darbesinde Rusya parmağı var mı?
Darbenin liderlerinden Albay Sadio Camara'nın Rusya geçmişi, akıllara Rusya'nın Afrika'da artan etkinliğini getirdi.
Camara, Ocak ayı başında askeri eğitim için Rusya'ya gitmiş, yaklaşık 15 gün önce 1 aylığına Mali'ye geri dönmüştü.
Rusya'nın Libya, Orta Afrika ve Mozambik'in ardından Mali'de de askeri etkinliğini artırma girişiminde olabileceği tahmin ediliyor. Darbeyi gerçekleştiren cuntanın Rusya ile bağlantısının boyutları ise bilinmiyor.
Rusya, Afrika'da birçok ülkeyle silah anlaşmalarının yanı sıra nükleer enerjiye ve yer altı kaynaklarına dair projeler yürütüyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e yakınlığıyla bilinen Rus paralı asker şirketi Wagner'in de Afrika'da birçok ülkede varlık gösterdiği biliniyor.
Darbenin arkasında Türkiye mi var?
Darbeye karşı bir diğer açıklama da Türkiye'den geldi. Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, darbenin 'üzüntüyle karşılandığı' belirtildi. Açıklamada şu ifadeler yer aldı:
"Mali’de 18 Ağustos 2020 günü Silahlı Kuvvetler içerisindeki bir grup tarafından yapılan darbe sonucu Cumhurbaşkanı İbrahim Boubacar Keita’nın Parlamento ve Hükümeti feshederek istifa etmeye zorlanmasını derin endişe ve üzüntüyle karşılıyoruz.
Dost ve Kardeş Mali’de iç barış, güven ve istikrar ortamının süratle yeniden tesis edilmesi, Cumhurbaşkanı Keita ve tutuklu bulunan diğer üst düzey yetkililerin derhal serbest bırakılmaları ve ülkede anayasal düzene bir an önce geri dönülmesi yönündeki güçlü beklentimizi vurguluyoruz. BM, Afrika Birliği ve ECOWAS’ın bu amaçla yürüttüğü çabaları destekliyoruz.
Türkiye, içinden geçtiği bu zor dönemde dost ve kardeş Mali’nin yanında yer almaya devam edecektir."
Gerek Türkiye'nin açıklamaları, gerekse bölge uzmanları tarafından, Türkiye'nin Mali ordusu içerisinde herhangi bir etkiye sahip olmadığının belirtilmesi paralelinde, Türkiye'nin Mali'deki darbede dahli olduğu iddiaları da çürütülmüş oldu.
Darbe hakkında kim ne dedi?
Mali'de gerçekleştirilen askeri darbeye dair ilk kınama Fransa'dan ve sonrasında Avrupa Birliği'nden (AB) geldi.
Fransa ve AB, ülkede gerçekleştirilen darbeye dair endişelerini dile getirdi.
Batı Afrika Ülkeleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS), Birleşmiş Milletler ve Çin de darbeye karşı çıktı.
Kaynak: Mepa News