Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanı Lloyd Austin ve Çinli mevkidaşı Dong Jun, iki ülke askeri bağları yeniden tesis etmeye çalışırken yaklaşık 18 ay sonra ilk kapsamlı görüşmelerini gerçekleştirdi.
Pentagon'dan yapılan açıklamada, ikilinin Salı günü video konferans yoluyla görüştüğü belirtildi.
Açıklamada Austin'in "özellikle Güney Çin Denizi'nde uluslararası hukuk çerçevesinde garanti altına alınan açık deniz seyrüsefer özgürlüğüne saygının önemini vurguladığı" belirtildi.
Çin ile ABD'nin anlaşmalı müttefiki Filipinler arasında son dönemde ihtilaflı bir kıyı şeridinde yaşanan olaylar ve tırmanan diplomatik anlaşmazlık, stratejik öneme sahip Güney Çin Denizi'ni Washington ile Pekin arasında potansiyel bir parlama noktasına dönüştürdü.
Çin, denizin neredeyse tamamında hak iddia ederken Brunei, Malezya, Filipinler ve Vietnam kendi kıyılarının etrafındaki bölgelerde hak iddia ediyor.
Uluslararası bir mahkeme 2016 yılında Çin'in iddiasını dayandırdığı dokuz çizgi hattının dayanaksız olduğuna karar vermişti.
Çin Savunma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada Dong'un "ABD tarafı Çin'in kesin tutumunu tanımalı, Çin'in Güney Çin Denizi'ndeki toprak egemenliğine ve denizcilik haklarına ve çıkarlarına saygı göstermeli ve bölgesel barışı korumak için pratik adımlar atmalıdır" dediği aktarıldı.
Ayrıca Pekin'in kendisine ait olduğunu iddia ettiği Tayvan adasının "Çin'in temel çıkarlarının özü" olduğunu vurgulayarak ABD'yi uyardı.
Austin'in Çin Savunma Bakanı ile son önemli görüşmesi Kasım 2022'de Kamboçya'da Wei Fenghe ile yaptığı görüşmeydi.
Wei'nin yerine geçen Li Shangfu, geçtiğimiz Haziran ayında Singapur'da düzenlenen bir güvenlik konferansında Austin ile el sıkışmış ve kısa bir konuşma yapmış ancak resmi bir görüşmeden kaçınmıştı. ABD yaptırımları altında olan Li, kısa bir süre sonra gözden kayboldu ve Ekim ayında da görevden alındı. Dong ise Aralık ayında atandı.
"İyi geçinmenin" yolları
ABD ve Çin, Tayvan'dan Güney Çin Denizi'ne, ticaretten insan haklarına kadar pek çok konuda giderek hırçınlaşan ilişkilerini iyileştirmek için çalışıyor.
ABD Başkanı Joe Biden geçtiğimiz Kasım ayında Kaliforniya'da Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile bir araya gelerek ilişkilerin istikrara kavuşturulması ve dönemin ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin Tayvan ziyareti nedeniyle dondurulan askeri ilişkilerin yeniden başlatılması konusunda mutabakata varmıştı.
ABD'nin en üst düzey askeri generali daha sonra Çinli mevkidaşı ile görüşmelerde bulundu ve bu ay ABD ve Çinli askeri yetkililer iki ülkenin güvenli bir şekilde çalışmasının yollarını görüşmek üzere Hawaii'de bir araya geldi.
Dong'un Austin ile yaptığı görüşmede, Çin ve ABD'nin "iyi geçinmenin" ve orduları arasında "çatışmasız, çatışmasız", pragmatik ve işbirliğine dayalı bir ilişki kurarak "karşılıklı güveni kademeli olarak arttırmanın" yollarını keşfetmeleri gerektiğini söylediği aktarıldı.
"Askeri bölge... ilişkilerin gelişimini istikrara kavuşturmanın ve büyük krizlerin ortaya çıkmasını önlemenin anahtarıdır" dedi.
Austin ayrıca potansiyel çatışma riskini azaltmak ya da herhangi bir kazayla başa çıkabilmek için iletişim hatlarının açık tutulması gerektiğini vurguladı.
Pentagon Çin Halk Cumhuriyeti'nin kısaltmasını kullanarak "Bakan Austin ABD ve ÇHC arasında askerden askere iletişim hatlarının açık tutulmaya devam edilmesinin önemini vurguladı" açıklamasını yaptı.
Pentagon iki yetkilinin Rusya'nın Ukrayna'daki savaşı ve Kuzey Kore gibi konuları da ele aldıklarını belirtti.
Kaynak: Mepa News