Ayasofya'nın camiye dönüştürülmesi tartışmalarına ABD de üst düzey bir açıklamayla katıldı. Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a seslenerek Ayasofya'nın camiye dönüştürülmemesini istedi.
Ayasofya'nın herkese açık kalması gerektiğini belirten Pompeo, farklı kültürleri barındıran tarih, gelenek ve inançların Türkiye Cumhuriyetine yaptığı katkıya ve Türk hükümetinin bu kavramlara saygı taahhüdüne işaret ederek "Türk hükümetini, bu taahhüdün bir örneği olarak, Ayasofya'nın bir müze olarak kalmaya devam etmesini ve herkes için erişilebilir olmasını sağlamaya çağırıyoruz" dedi.
Türk hükümetine Ayasofya'yı "müze olarak mükemmel bir şekilde işlettiği" övgüsünde bulunan Pompeo, statüde yapılacak bir değişikliğin Ayasofya'nın mirasını zayıflatacağı uyarısı yaptı.
Açıklamada, "ABD, Ayasofya'nın statüsünde bir değişikliğin, bu olağanüstü binanın mirasını ve modern dünyada çok ender görülebilen, farklı inanç, gelenek ve kültürler arasında çok ihtiyaç duyulan bir köprü olarak insanlığa hizmet etme özelliğini zayıflatacağı görüşündedir" ifadesine yer verildi.
Duruşma bugün
İlk olarak 360 yılında inşa edilen kilise halk ayaklanmalarıyla iki kez yıkılmış, günümüze kadar gelen yapı ise Bizans İmparatoru I. Jüstinyen tarafından 532-537 yılları arasında inşa edilmişti. 1453’te Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’u almasıyla camiye çevrilen kilise, 24 Kasım 1934'te Atatürk'ün de imzasını taşıyan Bakanlar Kurulu kararının ardından 1 Şubat 1935'ten bu yana müze olarak kullanılıyor.
Sürekli Vakıflar Tarihi Eserlere ve Çevreye Hizmet Derneği, Ayasofya'nın müzeye çevrilmesine ilişkin 1934'teki Bakanlar Kurulu kararının iptali için Danıştay'a başvurmuş, Danıştay 10'uncu Dairesi duruşma günü olarak 2 Temmuz'u belirlemişti.
Aynı dernek 1945 yılında müzeye dönüştürülen benzer durumdaki Kariye Müzesi'yle ilgili de Danıştay'a başvurmuş, Danıştay 10'uncu Dairesi 2019 yılı Kasım ayında açıkladığı kararda Kariye'nin müzeye dönüştürülmesine dair Bakanlar Kurulu kararını iptal etmişti.