Bölgesel savaş davulları bir kez daha Orta Doğu'da yankılanıyor.
ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin bu hafta İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant'a Abraham Lincoln Uçak Gemisi Taarruz Grubunun USS Georgia denizaltısıyla birlikte bölgeye süratle konuşlandırılacağını bildirerek durumun ciddiyetine işaret etti.
Salı günü Biden yönetimi İsrail'e 20 milyar dolarlık silah satışını onayladı.
Bu tırmanış, İsrail'in Hamas lideri İsmail Heniye'yi Tahran'da öldürmesine İran'ın vereceği olası misilleme beklentisiyle gerçekleşti. Ancak İran tek başına hareket etmeyebilir.
Hizbullah'ın üst düzey askeri komutanlarından Fuad Şükür'ün öldürülmesine misilleme olarak İran ve müttefiklerinin, özellikle de Hizbullah'ın koordineli bir misilleme saldırısı gerçekleştirmesi ihtimali giderek artıyor.
Bu tırmanma dalgasının sınırlı mı kalacağı yoksa bölgesel bir savaşa mı dönüşeceği belirsiz.
Kesin olan bir şey varsa o da sonuçlarının sadece Orta Doğu için değil dünya için de felaket olabileceğidir.
Bölge tarihinde belirleyici bir dönüm noktası olabilecek bir sürecin eşiğinde dururken, buraya nasıl geldiğimizi sormak elzemdir. Hatalı strateji Geçtiğimiz 10 ila 15 yıl boyunca Washington ve ötesindeki politika çevrelerinde ABD'nin Orta Doğu'ya yaklaşımında algılanan bir değişim hakkında çok fazla tartışma yapıldı.
Ancak gerçekte ABD, kaynaklar açısından zengin ve jeopolitik önemi nedeniyle stratejik açıdan kritik bir bölge olan Orta Doğu'ya olan ilgisinde, özellikle de Rusya, Çin ve İran'ın dahil olduğu gerilimler bağlamında, hiçbir zaman değişiklik göstermemiştir. Ancak, özellikle Trump yönetimi sırasında gerçekleşen ve Biden döneminde de devam eden şey bir anda Orta Doğu'ya olan ilgiyi azaltmıştır.
Asya-Pasifik'e ve Ukrayna'daki savaşa odaklanma ihtiyacıyla karşı karşıya kalan ABD, kendi çıkarlarına sadık bir bölgesel ittifak kurmaya çalıştı. Silah ve teknoloji açısından ABD'ye bağımlı olan bu ittifak, statükoyu Amerikan çıkarlarına hizmet edecek şekilde korumak üzere tasarlandı.
İbrahim Anlaşmaları, bir barış anlaşması olmaktan uzak, aslında İsrail, BAE, Bahreyn ve diğerleri arasında, bölgeyi ABD hegemonyası altında tutmak için tasarlanmış bir anlaşmaydı.
Ancak bu strateji temelden hatalıydı.
Bu ittifakın kurulması Filistinlileri kasıtlı olarak dışladı ve bölgede gerçek barış ve istikrarın ancak onların kötü durumunun ele alınmasıyla sağlanabileceği gerçeğini görmezden geldi.
Bunun yerine İsrail, İbrahim Anlaşmalarını Filistin sorununu tamamen gözardı etmek için bir fırsat olarak gördü ve yeni oluşan bölgesel atmosferi ve düzenlemeleri, 7 Ekim'e giden aylarda özellikle Batı Şeria'daki saldırgan politikalarını yoğunlaştırmak için kullandı.
Biden yönetimi eski Başkan Donald Trump'ın yaklaşımından uzaklaşmadı. Bunun yerine, İsrail ve Suudi Arabistan arasında normalleşme için bastırarak, altta yatan sorunları görmezden gelerek iki katına çıkardı.
Amaç açıktı: Bölgede ABD'nin yerini almayacak ancak onun planlarını tamamlayacak ve Washington'un enerjisini Asya ve Avrupa'ya odaklamasını sağlayacak bir ittifak kurmak.
Ancak bu ittifak 7 Ekim'de Hamas'ın öncülüğünde düzenlenen Aksa Tufanı operasyonuyla İsrail'in askeri ve istihbarat üstünlüğü efsanesinin birkaç saat içinde yerle bir olmasıyla çöktü. İsrail on yıllar boyunca, Orta Doğu'da Amerikan hakimiyetinin sağlanmasında kilit bir ortak olan müthiş, yenilmez bir askeri güç olarak pazarlandı. Ancak şimdi, Gazze'de 10 aydır süren acımasız soykırım ve şiddetli çatışmaların ardından İsrail, Hamas ve diğer Filistinli gruplara karşı kesin bir zafer elde edemeyerek kendini bir bataklığa saplanmış halde buldu.
Bir zamanlar 1967 savaşında üç Arap devletinin birleşik ordularını altı günde yenen aynı İsrail ordusu şimdi Gazze'de gerilla güçlerine karşı mücadele ediyor. ABD'li politika yapıcıların bölgedeki Amerikan çıkarları için vazgeçilmez bir askeri müttefik olarak güvendikleri İsrail rejimi, Gazze'deki gruplara karşı kesin bir zafer elde edemediğini kanıtladı.
Daha fazla karışıklık
Bugün İsrail Gazze'de batağa saplanmış haldeyken, devam eden Gazze savaşının üzerine bölgesel bir savaş olasılığını kışkırtmaya çalışıyor. Netanyahu, bölgeyi sürekli bir savaş halinde tutmak için ABD ve müttefiklerinin emirlerini yerine getireceğine güveniyor. Bu nedenle İsrail, İran'ın egemenliğini iki kez ihlal etti ve şimdi İran'ın misillemesinden korktuğu için ABD'nin yanı sıra Batılı ve Arap devletlerinin, İsrail saldırganlığı karşısında güç dengesini ve caydırıcılığı yeniden tesis etmeyi amaçlayan sınırlı bir İran misillemesinden kendisini koruyacağına güveniyor.
İran ve onun devlet ve devlet dışı müttefikleri caydırıcılığı yeniden tesis etmeyi amaçlarken, durumun daha büyük bir çatışmaya dönüşmeyeceğini hayal etmek zor. Geniş topraklara yayılan ve çok sayıda aktörü kapsayan gerilimin boyutu ve karmaşıklığı göz önüne alındığında, atılacak herhangi bir adım gerilimi düşürebilir ya da daha fazla şiddetin fitilini ateşleyebilir. Ancak ABD'li politika yapıcılar, Orta Doğu'da gerçek istikrarın, Filistin meselesi de dahil olmak üzere gerginlik ve çatışmanın temel nedenlerinin ele alınmasını gerektirdiğini kabul etmek yerine, kökleri güce, baskıcı rejimlerle ittifaka ve insan haklarını hiçe saymaya dayanan bir yaklaşımda ısrar ediyor.
İsrail'in ABD'yi yeni bir savaşa sürüklemeye hazırlandığı şu günlerde, stratejik nedenlerle de olsa Amerikan kaynaklarını boşa harcamaması beklenen strateji daha da karmaşık hale geliyor ve bunun başlıca nedeni Washington'un İsrail'e verdiği körü körüne ve koşulsuz destek. Bu, yanılsamalar ve kısa vadeli kazançlar üzerine inşa edilmiş bir politikanın bedelidir.
Washington'daki politika yapıcılar bu kez derslerini alacaklar mı? Amerikalılar kendilerini bir kez daha Orta Doğu'da daha büyük bir savaşın içinde mi bulacaklar? Kimse bundan emin değil.
Ancak kesin olan şu ki, dönüm noktası olabilecek bir süreçteyiz ve bundan sonra olacaklar öncekilere de benzemeyecek. ABD'deki bilge liderler ve politika yapıcılar ülkelerinin Orta Doğu stratejisini acilen yeniden gözden geçirmelidir.
Başta Filistinliler olmak üzere bölge halklarının meşru hak ve isteklerini görmezden gelerek baskıcı rejimler ve işgalci güçlerle ittifaklar kurmaya devam etmek sadece daha fazla kan dökülmesine ve istikrarsızlığa yol açmaktadır.
Diplomasiye, insan haklarına ve barışa yönelik gerçek bir taahhüde öncelik veren yeni bir yaklaşım sadece gerekli değil aynı zamanda zorunludur. Orta Doğu'nun geleceği ve ABD'nin Orta Doğu'daki rolü bu kritik değişime bağlıdır.
Middle East Eye'de yayınlanan bu görüş yazısı Mepa News okurları için Türkçeleştirilmiştir. Değerlendirmede yer alan ifadeler yazarın kendi görüşleridir ve Mepa News'in editöryel politikasını yansıtmayabilir.