Afganistan siyasetinin tepesindeki dört isimden birisi, Afganistan’da 1979’dan bu yana süren savaşın en çok tanınan isimlerinden Ahmed Şah Mesud’un yakın arkadaşı, Tacik nüfusun önde gelen ismi Abdullah Abdullah, 1960 senesinde başkent Kabil’in Karti Pervan mahallesinde doğdu. Abdullah’ın hayatı ülkenin birçok farklı bölgesinde geçti.
Eğitimi
Babası Kandaharlı bir Peştu, annesi ise kuzeyli bir Tacik olan Abdullah, babasının kadastro yöneticiliği, senatörlik ve yüksek dereceli devlet memurluğu görevleri nedeniyle Kandahar, Kabil, Pençşir gibi farklı illerde yaşamını sürdürdü. İlkokulu Muhyiddin Eyüb Han okulunda okuyan Abdullah, daha sonra 1976 yılında Kabil’deki Naderia Lisesi’nden mezun oldu. Lisenin ardından Kabil Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde Oftalmoloji (görme yolları hastalıkları ve cerrahisi) öğreniminin ardından 1983 yılında mezun olarak Doktor sıfatıyla anılmaya başlandı. Kabil Nur Hastanesi’nde göz doktoru olarak çalıştı, bir süre sonra ülkede yaşanan iç savaş sebebiyle Pakistan’a giderek Peşaver Seyyid Cemaluddin Hastanesi’nde Afgan mültecilere destek olacağı görevine devam etti.
Ahmed Şah Mesud ve Cemaat-i İslami
Kısa bir süre sonra Pakistan’dan ülkesine dönerek Sovyetler Birliği’ne karşı sürdürülen savaşa katıldı ve ülkedeki savaşta ünlenen cephelerden Pençşir cephesinde yer aldı. Burada sağlıkla ilgili görevlerini de sürdüren Abdullah Abdullah Pençşir Direniş Cephesi Sağlık İdaresi başkanlığını yürütürken, Ahmed Şah Mesud ile yakın bir dostluk kurdu ve Cemaat-i İslami içerisinde onun sağ kolu haline geldi.
1992 yılında Komünist hükümetin devrilmesiyle kurulan Rabbani hükümetinde Savunma Bakanlığı sözcülüğü ve Kurmay Başkanlığı görevlerini yürüttü. Mücahit gruplar arasında yaşanan iç savaş ve Taliban’ın yükselişi, bu hükümeti de derinden sarsacaktı. Kuzeye çekilen Taliban karşıtı güçler, Ahmed Şah Mesud’un öne çıkacağı Kuzey İttifakı’nı teşkil ettiğinde Abdullah bu grup adına Dışişleri Bakanlığı vazifesine getirildi. Ahmed Şah Mesud ile birlikte Batı ülkelerinde Taliban’a karşı destek arayışı turlarında yer alan Abdullah, Ahmed Şah Mesud’un Brüksel’de Avrupa Parlamentosu’na yaptığı konuşmada da yanında bulundu.
Ülkeye yönelik ABD müdahalesi sonrası oluşturulan geçiş hükümetinde de bir süre Dışişleri Bakanlığı görevi yaptıysa da 2005 yılında bu görevden ayrıldı. Abdullah Abdullah, babası Peştu olmasına rağmen, Kuzey İttifakı’ndan yana tutumu nedeniyle her zaman adeta bir Tacik olarak görüldü ve kabul edildi. 2009 yılında ise Abdullah Abdullah, siyasetin en tepesine tırmanacağı serüvene başlamış bulunuyordu. Devlet başkanı Hamid Karzai’ye karşı 2009 seçimlerine katılan Abdullah, seçimin ilk turunda yaklaşık yüzde 30 oy alarak Karzai’nin ardından ikinci sırada yer aldı.
Ancak seçimlerde hile iddiaları doruğa tırmanınca Abdullah, seçimin ikinci turunda adil bir seçimin gerçekleştirilebileceğine inanmadığını söyleyerek çekildi ve Karzai seçimin galibi oldu. 2010 yılında ise Abdullah, Karzai karşıtı muhalefet ipini göğüsleyecek Değişim ve Umut Koalisyonu’nu teşkil etti. Aynı yıl gerçekleşen parlamento seçimlerinde koalisyon 249 sandalyenin 90’ından fazlasını kazanarak ana muhalefet halini aldı. Yaklaşık bir yıl sonra yine Abdullah Abdullah öncülüğünde Karzai’ye karşı İtilaf-ı Milli (Milli Koalisyon) kuruldu. Bu koalisyona ülke siyasetinin önde gelen bazı isimleri de katıldı, bunlar arasında Abdurreşid Dostum, Ahmed Şah Mesud’un kardeşi Ahmed Veli Mesud, eski parlamento başkanı Yunus Kanuni, devirlen Komünist rejimin önemli isimlerinden Nurulhak Ulumi, eski kral Muhammed Zahir’in ailesiyle bağları bulunan Hümayun Şah Asefi de bulunuyordu. Siyasi görevlerin yanı sıra Abdullah 2006 yılından beri Mesud Vakfı’nın başkanlığını da yürütmekteydi.
Abdullah Abdullah daha sonra 2014 yılında gerçekleştirilen devlet başkanlığı seçimlerinde katılma kararı aldı. Tartışmalı seçimlerde ikinci sırada yer alan ve Eşref Gani tarafının hile yaptığını öne süren Abdullah’ın itirazları neticesinde ABD’nin de katılımıyla bir uzlaşı hükümeti kuruldu ve Abdullah Afganistan İcra Kurulu Başkanı görevine geldi.
2019 yılındaki seçimleri ikinci sırada bitiren Abdullah, seçim sonuçlarına itiraz ederek "paralel hükümet" ilan etti.
Afgan siyasetinin ikinci ismi olarak görevini halen sürdüren Abdullah Peştuca, Dari, İngilizce, Arapça ve Fransızca dillerini konuşabiliyor. Peştun bir baba ve Tacik bir annenin oğlu olan Abdullah, kamuoyu tarafından Tacik asıllı ve Afganistan Taciklerinin temsilcisi olarak anılıyor.
Kaynak: Mepa News