ABD hükümetinin Afganistan'daki gözlemci teşkilatı, bu hafta ABD Kongresi'ne raporunu sundu. Raporda 'şok edici' istatistikler bulunuyor. Kabil hükümetinin kesin hakimiyetinde bulunan toprakların oranı geçtiğimiz Kasım ayı itibariyle yüzde 57. Bu oran geçtiğimiz yıl yüzde 72 seviyesindeydi.
ABD'nin en uzun ve maliyetli savaşı
Afganistan'daki savaş bugüne kadar ABD'nin en uzun ve en maliyetli savaşı olduğunu kanıtlamış durumda. Barack Obama'nın seçim kampanyasını bunun sona ereceği üzerine yapsa da Taliban ve el Kaide'nin direnişi ve IŞİD'in Afganistan'da ortaya çıkışı ABD birliklerinin ülkedeki varlık süresini uzattı. Afganistan'da 8400 ABD askeri bulunuyor, bu dünyadaki diğer savaş bölgeleri arasında en yüksek sayı.
Afganistan'ın Yeniden İnşası Genel Müfettişliği (SIGAR) tarafından hazırlanan raporda toprak kaybının muhtemel nedeninin ABD, NATO ve Afgan Ulusal Ordusu ittifakının gerçekleştirdiği stratejik değişim olduğu belirtildi. Geçtiğimiz yıl söz konusu birlikler merkezden uzak karakolları terk ederek bunun yerine eyalet başkentlerindeki savunmaları takviye etmeye başlamıştı. Taliban bu başkentleri ele geçirmek için en az sekiz girişimde bulundu.
Yine de rapor ABD ve müttefiklerinin mücadelesine ilişkin açık seçik bir tablo çiziyor. Ülkeyi birbirine bağlayan ana yollara sahip bulunan Helmand, Kunduz ve Uruzgan gibi kilit eyaletler büyük oranda çekişmeli vaziyette. Geçtiğimiz ay militanlar, Kabil'de bir camiye düzenlenen ve 50 kişinin öldüğü saldırı ve Kandahar'da 5 Birleşik Arap Emirlikleri diplomatının hayatına da mal olan saldırı gibi, Afganistan'ın büyük şehirlerinde çok sayıda saldırı gerçekleştirdi.
SIGAR'ın raporuna göre nüfusun üçte birini teşkil eden 9.2 milyon Afgan vatandaşı çekişmeli bölgelerde yaşıyor. Geçtiğimiz yıl sivil ölümleri rekor düzeye ulaştı. Bu seviye Afgan güvenlik güçlerine de yansıdı. Geçtiğimiz yılın Kasım ayına kadar olan 10 aylık diliminde 6785 asker ve polis ölürken 11777'si ise yaralandı. Rapora göre geçtiğimiz yıl Afganistan'da öldürülen ABD askeri sayısı 9. ABD Afganistan'da güvenlik yardımlarına yıllık 3.8 milyar dolar harcıyor.
Afganistan'da savaş, hükümetin kontrolü sağlamada başarısız olması nedeniyle öğütücü bir çıkmaza neden olmuş durumda. Yeni başkan Donald Trump'ın savaşla ilgili amaçlarını daha önce çıktığı televizyon programlarında açıklamıştı.
Geçtiğimiz yıl Fox News ile yaptığı bir röportajda Trump "Afganistan'da kalacağım" demişti. "Bunu yapmaktan nefret ediyorum. Bunu yapmaktan çok nefret ediyorum. Fakat tekraren, Pakistan'da nükleer silahlar var, bu yüzden bunu yapmak zorundayım."
Çatışmalar ve sürekli el değiştiren topraklar Afganistan içinde mülteci olmuş milyonlarca insan için de bir insani krizi tetiklemiş halde. Mültecilerin sayısı, artık hoşgörüyle karşılanmadıkları Pakistan'dan geri dönen mültecilerle birleşince daha da artıyor.
Kabil'deki Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi başkanı Dominic Parker Washington Post'a şunları söyledi: "Hareket halinde olan 1.2 milyon insandan söz ediyoruz. İlk birkaç ay için yetecek biraz battaniye, yiyecek, kap kacak, çadır malzemeleri alıyorlar. Fakat daha sonra ne olacak?" BM yetkililerine göre geçen yıl bu tür yardımlara ihtiyacı olanları oranı yüzde 13 iken bu yıl bu oran nüfusun üçte birine yükseldi.
SIGAR'ın 2016 yılına ilişkin raporundaki en 'moral bozucu' bulgulardan biri de afyon üretiminin 2015 yılına göre yüzde 43 artmış olması. Ülkede aynı zamanda yolsuzluk ve rüşvet skandalları da patlak vermeye devam ediyor.
Kaynak: Mepa News