Afrika Birliği Somali Geçiş Misyonu (ATMIS), kademeli olarak Somali'deki askeri gücünü sonlandırmayı planlıyor.
Somali'deki Mogadişu yönetimi, Burundi, Cibuti, Kenya ve Etiyopya gibi ülkelerin liderleri Uganda'da ATMIS'ın Somali'den çekilmesi konulu bir toplantı gerçekleştirdi.
Toplantıda, Mogadişu yönetimi lideri Hasan Şeyh Mahmud, Burundi Cumhurbaşkanı Evariste Ndayishimiye, Cibuti Cumhurbaşkanı Ismail Omar Guelleh, Kenya Devlet Başkanı William Ruto ve Etiyopya Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakan Demeke Mekonnen'in yanı sıra Afrika Birliği'nden yetkililer de yer aldı.
Uganda'nın başkenti Kampala'da düzenlenen toplantıda 30 Haziran'a kadar 2 bin ATMIS askeri personelinin Somali'den geri çekilmesi süreci planlandı. Buna göre 2 bin askerin Haziran ayında Somali'yi terk etmesi beklenirken sahadaki güvenlik durumuna göre 3 bin askerin daha ülkeyi terk etmesine dair planlar devreye sokulacak.
Öte yandan toplantıya katılan ülkelerin liderleri Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ni, Somali'ye yönelik silah ambargosunu kaldırmayı değerlendirmeye çağırdı.
ATMIS'ın 2024 yılına kadar Somali'deki güvenlik mekanizmasını tamamen Mogadişu yönetimine devretmesi bekleniyor.
Öte yandan çekilme sürecinde uluslararası topluma Mogadişu yönetimine bağlı güvenlik güçleri için sürdürülebilir lojistik destek sağlanması çağrısı yapıldı.
Afrika Birliği'nin Somali'deki askeri kaybı
Afrika Birliği Somali Komisyon Başkanlığı Özel Temsilcisi Muhammed Emin Souef, 2007'den bu yana Afrika Birliği'nin El Kaide'nin Doğu Afrika kolu Eş Şebab karşısında 3 bin 500 asker kaybettiğini belirtmişti.
Souef'a göre yaralılar ve sakat kalanlarla birlikte kayıp sayısı 5 bini buluyor. En fazla kayıp veren Afrika Birliği ülkeleri ise Burundi ve Uganda.
Gerçek kayıp rakamlarının ise çok daha yüksek olduğu düşünülüyor.
Afrika Birliği Eş Şebab'a karşı mücadelede maddi kaynak sıkıntısından muzdarip
AfB Siyasi İşler, Barış ve Güvenlik Komiseri Bankole Adeoye, mart ayında, birliğe bağlı güçlerin Somali'de Eş Şebab'a karşı operasyonlarını sürdürebilmesi için yaklaşık olarak 90 milyon dolara ihtiyaç duyduklarını açıklamıştı.
Adeoye, fon açığının kapatılmaması durumunda 19 bin 600'den fazla Afrika Birliği askeri personelinin tam olarak hizmet veremeyeceğini söyledi.
"Eş Şebab yönetimi ele geçirebilir"
Adeoye, Afrika Birliği Somali Geçiş Misyonu'nun (ATMIS) etkin bir şekilde operasyon gerçekleştirecek maddi kaynağa sahip olamaması halinde, bu durumun Eş Şebab'ın nihayatinde Somali'de devlet yönetimini devralmasına yol açabileceğini vurguladı.
Somali'de Afrika Birliği varlığı
Afrika Birliği Somali Misyonu'nun (AMISOM) görev süresinin bitimi sonrasında ülkede yeni bir misyon oluşturuldu. AMISOM, 31 Mart 2022 tarihi itibarıyla yerini Afrika Birliği Somali Geçiş Misyonu'na (ATMIS) bıraktı.
Çoğunluğu bölgedeki Hıristiyan güçlerden oluşan AMISOM, Somali'de İslami Mahkemeler Birliği yönetiminin devrilmesi sonrası Batı destekli bir yönetim kurulması sürecinde başat rol oynamıştı.
Halihazırda ATMIS bünyesinde Somali'de yaklaşık 20 bin asker bulunuyor.
Afrika Birliği askerleri Somali'de sivillere yönelik saldırılar ve sistematik tecavüz gibi insan hakları ihlalleriyle suçlanıyor.
ATMIS, düzenli olarak ülkedeki asker sayısını azaltarak, güvenliği Mogadişu hükümeti güçlerine devredecek.
2024 yılının Aralık ayında ise güvenliğin tamamen Mogadişu yönetimine bırakılması planlanıyor.
Kaynak: Mepa News