Avrupa Birliği'ne (AB) üye ülkelerin devlet ve hükümet başkanlarının katıldığı zirvede, Kuzey Makedonya ve Arnavutluk ile üyelik müzakerelerine başlanması konusunda görüş birliğine varılamadı. Fransa'nın bu iki ülke ile üyelik müzakerelerine karşı çıkması sonucu liderler arasında oy birliği sağlanamadı.
Avrupa Komisyonu, Kuzey Makedonya ve Arnavutluk'un gereken bütün reformları hayata geçirdiğini belirterek üyelik müzakerelerine başlanmasını 2018 yılında onaylamıştı. Ancak liderler, iki ülke ile müzakerelere başlanması yönündeki kararı üçüncü kez ertelemiş oldu. AB'nin bir ülke ile üyelik müzakerelerine başlayabilmesi için üye bütün ülkelerin onayı gerekiyor.
Almanya Başbakanı Angela Merkel zirve sonrasında yaptığı açıklamada, AB'ye üye ülkelerin "Maalesef uzlaşma sağlayamadığını” belirtti. Bunun iki Balkan ülkesinde hayal kırıklığına neden olduğunu ifade eden Merkel, Mayıs 2020'de Hırvatistan'ın dönem başkanlığı sırasında konuyu tekrar ele alacaklarını söyledi.
Macron tutumunu savundu
Kuzey Makedonya ve Arnavutluk ile üyelik müzakerelerine başlanmasına karşı çıkan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise izlediği tutumu savundu. Arnavutluk'tan gelen sığınmacılara işaret eden Macron, "Çok fazla sığınmacı gönderen” bir ülke ile üyelik müzakerelerine başlanmasını vatandaşlara açıklamayacağını belirtti. Macron, ülkeler ile görüşmelere başlanmadan önce AB'nin üye kabul etme sürecinde reform yapması gerektiğini ifade etti.
Zirvede, Macron'un yanı sıra Hollanda Başbakanı Mark Rutte ve Danimarka lideri Mette Frederiksen de Arnavutluk ile üyelik görüşmelerine başlanması konusundaki çekincelerini dile getirdi.
AB'nin Batı Balkanlara doğru genişlemesi ile Rusya ve Çin'in bölgede artan nüfuzuna karşı konması öngörülüyordu. Avrupa Birliği yönetimi de iki Balkan ülkesi ile görüşmelere başlanması yönünde oy birliği sağlanamamasına tepki gösterdi.
"Ağır bir hata”
AB Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker, zirvede çıkan sonucu "Ağır tarihi bir hata” olarak nitelendirdi.
Komisyonun Genişlemeden Sorumlu Üyesi Johannes Hahn, AB'nin iç meseleler nedeniyle uzlaşma sağlayamadığına işaret ederek AB'nin inandırıcılığının sadece Balkanlarda zedelenmediğine vurgu yaptı.
Avrupa Konseyi Başkanı Donald Tusk de, karar alınamamasını "hata” olarak değerlendirdi. Tusk Twitter paylaşımında "Makedon ve Arnavut dostlarımıza şu mesajı vermek istiyorum: Vazgeçmeyin! Siz üzerine düşeni yaptınız ama biz yapmadık. Avrupa Birliği'nin tam üyesi olacağınızdan kesinlikle hiç kuşkum yok” ifadesini kullandı.
AB Komisyonu başkanlığını üstlenmeye hazırlanan Ursula von der Leyen Kuzey Makedonya ve Arnavutluk'un AB ile yakınlaşma için çok çaba gösterdiğini hatırlatarak bu ülkelerle ortak bir perspektif geliştirmenin önemine işaret etti.
Kuzey Makedonya'da hayal kırıklığı
Kuzey Makedonya hükümetinde de zirveden çıkan sonuç hayal kırıklığı yarattı. Dışişleri Bakanı Nikola Dimitrov, Twitter paylaşımında "AB en azından dürüstlüğü borçlu” ifadesini kullandı. Başbakan Zoran Zaev de AB'nin isteği üzerine ülkesinin ismini ve anayasayı değiştirdiğini hatırlattı. Yunanistan ile yaşanan isim anlaşmazlığı nedeniyle Makedonya bu yıl Şubat ayında adını Kuzey Makedonya olarak değiştirmişti.
Arnavutluk Başbakanı Edi Rama ise Avrupa'ya uyum sürecinin devam edeceği mesajını verdi.