Asker, polis ve paramiliter grupların, Myanmar’a geri gönderilmesi gündemde olan Rohingya mültecilerine yönelik saldırıları, mülteilerin bölgeden çıkarılması planının zorla dayatılmak istendiğini gösteren en son işaret olarak görülüyor.
Ordu kamplara saldırıyor
Rohingya mültecilerinin Myanmar’a geri gönderilme planı hız kazandı. Bangladeş ordusu Cox’s Bazar’daki mülteci kamplarına girmeye başladı. Bölgeden gelen haberlere göre işbirliği yapmayı reddeden mülteciler askeri güçler tarafından saldırıya uğradı.
Geçtiğimiz yıl Ağustos ayında Myanmar ordusu ve radikal Budist çeteler tarafından yapılan ve Birleşmiş Milletler tarafından soykırım olarak nitelendirilen şiddet olayları neticesinde Arakan’dan kaçmak zorunda kalan 700.000 Rohingya’nın yaşadığı mülteci kamplarına asker, polis ve paramiliter unsurlardan oluşan silahlı güçler giriş yaptı.
Jamtoli kampında yaşamını sürdüren 29 yaşındaki Rohingya Nur Kadar, Myanmar’a gönderilecekler arasında ismi olmayan birçok ailenin dahi saklandığını söyledi.
"Her yer askerlerle doldu"
“Jamtoli ve Hakimpara kamplarının her tarafı askerlerle doldu. Oturup insanları gözetliyorlar ve kimsenin kampından çıkmasına müsaade etmiyorlar. İnsanlar evlerinden çıkmaya hatta yemek yemeye korkar hale geldi. Bazıları gece yarısı gizli yolları kullanarak özellikle Kutupalong gibi geri gönderilme korkusu olmayan kamplara gitti.”
14. Kamp’ta yaşayan 30 yaşındaki Jani, kampın birçok yerindeki güvenlik gücü varlığının iki katına çıkması nedeniyle Rohingyalar arasında panik yaşandığını söyledi. “Güneş batar batmaz güvenlik timleri kamplardaki bütün giriş noktalarını tutuyor ve sabaha kadar da ayrılmıyorlar. İnsanlar korkudan kamptan kaçıp gündüzlerini ve gecelerini ya diğer kamplarda ya da ormanlarda geçirmeye başladı.”
Aynı zamanda, CIC olarak da bilinen Bangladeş kamp yetkililerinin işbirliği yapmayı reddeden Rohingyalara saldırdığına dair bölgeden haberler de gelmeye başladı. The Guardian tarafından teyit edilen bir videoda Chakmarkul Kampındaki Rohingyaların lideri Ataullah, kampta yaşamaya çalışan Rohingyaların listesini vermediği için bir CIC subayı tarafından “büyük bir sopayla” dövüldüğünü söylerken görülüyor. “Yere yatırıp boğazıma bastılar, karşılık veremedim. Suratıma bakın, dayak yediğim besbelli.”
Bangladeş sözünü tutmuyor
Bu durum, Perşembe günü başlaması planlanan geri gönderme sürecinin gönüllü olmadığını gösteren en son kanıt oldu. Bangladeş Dışişleri Bakanlığı ve mülteci kamplarından sorumlu yetkililer ise geçmişte defalarca hiçbir Rohingyanın iradesi dışında Myanmar’a geri gönderilmeyeceği sözü vermişti.
Myanmar’a geri dönüşü “teyit edilen” 2.200 kişilik mülteci listesinde bulunan ve The Guardian’ın konuştuğu onlarca Rohingya aile böyle bir şeye razı olmadıklarını ve şu anki koşullar altında geri dönmek istemediklerini söyledi. Birçok insan kamplardan kaçarak saklanma yolunu tercih ederken, bazıları için geri dönmenin ihtimali bile o kadar acı ki aralarından intihara kalkışanlar oldu.
Unchiprang mülteci kampındaki Rohingya lideri Nurul İslam 50 kadar ailenin kamplardan kaçarak saklandığını aktardı.
"Burma'ya gitmeye korkuyorlar"
“Geçen hafta gelen yetkililer çok sayıda aileye sert bir şekilde artık Bangladeş’te kalmalarına izin verilmeyeceğini ve Myanmar’a dönmeleri gerektiğini söyledikten sonra son üç dört gün içinde bu ailelerin hepsi kampımızdaki barakalarından kayboldu. Bütün Rohingyalar gibi onlar da Burma’ya gitmeye korkuyorlar. Bu yüzden saklandılar.”
Zoraki geri gönderme aynı zamanda ailelerin ayrılma riskini de beraberinde getirdi. 6 çocuk babası Osidullah, en küçük 5 yaşındaki çocuğu dahil üç çocuğunun geri gönderilecekler listesinde olduğunu ama kendisinin, hanımının ve diğer üç çocuğunun listede olmadığını görünce kaçıp saklandığını anlattı.
“Listede sadece üç çocuğumun ismini görünce çok korktum. Bizi sınırı geçmeye zorlayacaklarmış diye duydum. Bu riski göze alamadığım için kamptan hep beraber kaçtık.”
BM'den durdurma çağrısı
BM defalarca söz konusu geri gönderme işlemlerinin durdurulması için çağrı yaptı. UNHCR, bu sürece listedeki Rohingyalarla görüşüp geri gidip gitmek istemediklerini belirlemek dışında yardım etmeyeceğini ve katkıda bulunmayacağını açıkladı. BM İnsan Hakları yüksek komiseri Michelle Bachelet, Salı günü yaptığı açıklamada “iradeleri dışında Myanmara’a geri gönderilme riski bulunan” Rohingya halkında “korku ve paniğe” yol açan uygulamaları kınadı.
Bütün hafta boyunca Singapur’daki Asean zirvesinde bulunan Myanmar devlet lideri Aung San Suu Kyi tarafından mesele ile alakalı herhangi bir açıklama yapılmadı. ABD Başkan yardımcısı Mike Pence ile Çarşamba günü bir araya geldiği toplantı sırasında Rohingya krizine neden olanların nasıl yargılanacağını ve hesap vereceği hususlarında sıkıştırılan Kyi, kendisine yöneltilen sorulara insanların “farklı görüşleri” olduğunu söyleyerek cevap verdi.
Rohingya krizi ile alakalı en net duruş ise Malezya Başkanaı Mahattir Muhammed’den geldi. Muhammed şu ifadeyi kullandı: “Görünüşe göre Aung San Suu Kyi, savunulacak hiçbir tarafı olmayan bir şeyi savunmaya çalışmaktadır.”
Zirvede yapacağı konuşma öncesinde gazetecilere konuşan Muhammed ayrıca “Myanmar devleti bu insanlara öldürmeye, toplu katliamlara varan şekilde zulüm etmektedir.
Kaynak: Mepa News