İngiltere Başbakanı Theresa May 7 Haziran'da görevi bırakacağını açıkladı.
May Temmuz 2016'da Muhafazakar Parti lideri ve İngiltere'nin ikinci kadın başbakanı olmuştu. Ancak İngiltere'nin Avrupa Birliği'nden (AB) ayrılması (Brexit) ile ilgili planlarına parlamentodan destek bulamadığı için uzun süredir baskı altındaydı.
Neden istifa etti?
May, AB ile yaptığı Brexit anlaşmasını üç kez parlamentoda oylamaya sundu, ancak destek alamadı.
Ana muhalefetteki İşçi Partisi ile bu konuda yapılan görüşmeler de sonuç vermedi.
May, Salı günü parlamentoda yaptığı konuşmada, Brexit anlaşmasının onaylanması halinde, ikinci referandum konusunda da oylama yapma teklifinde bulunmuştu.
Bu şekilde İşçi Partili milletvekillerinin desteğini almayı planlamış, ancak AB'den ayrılma yanlısı Muhafazakar partililerin tepkisini almıştı.
Hem Muhafazakar Parti hem de İşçi Partisi içinde Brexit konusunda görüş ayrılıkları bulunuyor.
Kabine üyeleri arasında Brexit anlaşmasına açıktan karşı çıkanlar olduğu gibi, Muhafazakar milletvekilleri arasında da May'in istifasını isteyenler çoğaldı.
Kıdemli bakanlarından biri olan Andrea Leadsom'ın Çarşamba günü istifa etmesi bu baskıyı daha da artırdı.
May, 24 Mayıs'ta yaptığı açıklamada 7 Haziran itibariyle istifa edeceğini duyurdu. May istifa konuşmasında, "Brexit'i gerçekleştirememiş olmak benim için daima derin bir üzüntü konusu olacaktır. Yeni bir başbakanın bu çabayı yürütmesi İngiltere açısından daha iyi olacaktır" dedi.
Görevden ayrılacağını söylemişti
Aslında Başbakan May, görevden ayrılacağına dair daha önce taahhütte bulunmuştu zaten. Muhafazakar Partili milletvekilleri de daha önce onu görevden almaya çalışmış, ancak başarılı olamamıştı.
May'in Brexit politikasına karşı olan partili milletvekilleri geçen Aralık'ta May'e karşı güvensizlik oylamasına gitmişti.
May'in bu oylamayı kazanması, parti içindeki muhaliflerinin bir yıl boyunca yeni bir güvensizlik oylamasına gitmesinin önünü tıkamıştı.
Ancak May'in liderliğine karşı hoşnutsuzluklar devam etti.
Mart ayında Brexit anlaşması Parlamentoda iki kez reddedilmiş, bunun üzerine May, partisinin milletvekillerine bu anlaşmayı desteklemeleri halinde görevi bırakacağı taahhüdünde bulunmuştu.
Ancak bu vaat de işe yaramamış, Brexit anlaşması parlamentoda üçüncü kez yapılan oylamada da onay alamamıştı.
Salı günü parlamentoda yaptığı konuşmada May'in, Brexit anlaşmasının onaylanması halinde, ikinci referandum konusunda da oylama yapma teklifinde bulunması birçok Muhafazakar milletvekili için bardağı taşıran damla olarak görüldü ve ona sadık bakanlar bile açıktan tepki gösterdi.
Bunun üzerine May artık görevden ayrılma zamanının geldiğine karar verdi.
Liderlik yarışı
May'in istifasından sonraki hafta Muhafazakar Parti'de yeni liderlik yarışı başlayacak.
Yeni lider aynı zamanda başbakan olacak.
Liderlik yarışmasına birçok adayın katılması bekleniyor. Bunların bir kısmı zaten haftalar öncesinden bu planlarını sergilemeye başlamıştı.
Liderlik yarışına 13 adayın katılması bekleniyor.
Bunlar arasında Brexit yanlısı eski dışişleri bakanı Boris Johnson, eski parlamento sözcüsü Andrea Leadsom, Dominic Raab, Çevre Bakanı Michael Gove'ın yanı sıra AB üyeliğinin devamından yana kampanya yürütmüş Dışişleri Bakanı Jeremy Hunt, İçişleri Bakanı Sajid Javid, Çalışma ve Emeklilik Bakanı Amber Rudd gibi isimler var.
Brexit ne olacak?
Bu konuda şimdiden bir şey söylemek zor; May'in yerini kimin alacağına bağlı.
Yeni lider Brexit yanlısı ise AB'den ayrılma tarihi olarak uzatılan 31 Ekim'den önce İngiltere'nin ayrılması yönünde çaba gösterebliir. Hatta AB ile herhangi bir anlaşma olmadan ayrılmak da söz konusu olabilir.
Lider adaylarından bazıları ise 2016 referandumunda İngiltere'nin AB üyeliğinin devamı yönünde tutum açıklamıştı. Bazıları ise anlaşma olmaksızın AB'den ayrılmaya karşı çıkıyor ve ayrıldıktan sonra da AB ile yakın ilişkilerin sürdürülmesinden yana.
Liderlik yarışını kim kazanırsa kanzansın yeni başbakan da May'in karşı karşıya olduğu sorunlarla yüzleşmek zorunda kalacak.
Zira Brexit konusunda parlamentoda herhangi bir seçenek için net bir çoğunluk bulunmuyor. Daha önce parlamentoya sunulan önergelerin hiçbiri için çoğunluk desteği sağlanamamıştı.
Bu nedenle önümüzdeki dönem de belirsizliğin devam etmesi bekleniyor. Bu durum ise AB liderlerini öfkelendiriyor.
Avrupa Komisyonu Başkanı Jean-Claude Junker, İngiltere milletvekillerini "kendi aralarında anlaşmaya varmaktansa başbakanı değiştirmeyi daha önemli görmekle" suçlamıştı.