Çin'de Kasım'da uyuşturucu kaçakçılığı suçundan 15 yıl hapis cezasına çarptırılan bir Kanada vatandaşının cezası idama çevrildi. Mahkemenin kararı, Çin telekom devi Huawei'nin Mali İşler Başkanı Meng Wanzhou'nun geçen ay ABD'nin talebiyle Kanada'da tutuklanmasından sonra iki ülke arasında başlayan gerilimi daha da artırdı.
Kanada'dan tepki geldi: Çin'e seyahat uyarısı
Kanada Başbakanı Justin Trudeau, Robert Lloyd Schellenberg adlı Kanada vatandaşı için verilen idam cezasını kınadı. Trudeau, Çin'in "keyfi şekilde" ölüm cezasına başvurmayı seçtiğini belirterek, "Bu, hükümetimiz için son derece endişe verici bir durum. Tüm uluslararası dostlarımız ve müttefiklerimiz için de öyle olması gerekir" dedi.
Çin Dışişleri Bakanlığı ise Trudeau'nun açıklamalarını kınayarak Kanada'nın Çin'in "egemenliğine" saygı duyması gerektiğini açıkladı.
Mahkemenin kararının ardından Kanada Çin'e yönelik seyahat uyarısı yayınladı ve "yerel kanunların keyfi uygulamalarından" ötürü vatandaşlarından ekstra dikkatli olmalarını istedi.
Suçlamaları reddediyor
2014'te Avustralya'dan Çin'e 227 kilo sentetik uyuşturucu sokmaya çalıştığı öne sürülen 36 yaşındaki Schellenberg, suçlamaları reddediyor. Schellenberg'in 10 gün içinde kararı temyiz hakkı bulunuyor.
Çin'in en fazla idam cezası veren ülke olduğu tahmin ediliyor ancak ülkede her yıl idam edilen kişilerin sayısı yetkililer tarafından gizleniyor. Uluslararası Af Örgütü'ne (Amnesty International) göre ülkede her yıl binlerce kişi idam ediliyor.
Çin-Kanada ilişkileri neden gerildi?
Huawei'nin sahibinin kızı ve şirketin Mali İşler Başkanı olan Meng 1 Aralık'ta Vancouver'da gözaltına alınmıştı. 2009-2014 yılları arasında Huawei'nin Skycom adlı iştiraki üzerinden İran'a yaptırımları delmekle suçlanan Meng, birkaç gün sonra, elektronik kelepçe takması koşuluyla kefaletle salıverilmiş, Çin karara tepki göstermişti.
Birkaç hafta sonra Çin'de iki Kanada vatandaşı gözaltına alındı. Emekli diplomat Michael Kovrig ve iş adamı Michael Spavor hakkında ulusal güvenliği tehlikeye atmak suçlamasıyla dava açıldı.
Çin, bu kişilerin Meng'in tutuklanmasına misilleme olarak gözaltına alındığı iddialarını reddediyor.