Çin’in bu hafta merkezi ABD’de bulunan Micron Technologies şirketine getirdiği kısıtlamalar, dünyanın en büyük iki ekonomisi Washington ve Pekin arasındaki büyüyen ticaret anlaşmazlığının sonuncusu oldu.
ABD Kongresi’nin üst kanadı olan Senato’nun Çoğunluk Lideri Demokrat Chuck Schumer bugün Başkan Joe Biden yönetimi ile birlikte, Çin’in ABD’li bir şirketin ürettiği bellek çiplerine getirdiği satış yasağı üzerine müttefiklerle ve iş dünyası ile iletişim halinde olduklarını açıkladı.
ABD’nin en büyük bellek çipi üreticisi Micron’a getirilen satış yasağı için Schumer, "Çin hükümetinin Micron'a karşı bu adımı gerçeğe dayanmıyor" dedi. Schumer, "Çin hükümetine bu tür davranışların kabul edilemez ve yararsız olduğunu açıklamak için Biden yönetimiyle yakın bir şekilde çalışıyorum" ifadelerini kullandı.
Ayrıca Schumer, "Çin hükümetinin Micron'a yönelik kısıtlamalarını değerlendirmek için müttefiklerimiz ve ortaklarımızın yanı sıra daha geniş iş dünyası ile temas halindeyiz" dedi.
Bu ayın başlarında Schumer, teknoloji, güvenlik ve Tayvan’a yönelik tehditler gibi birçok konuda ABD’nin Çin’e karşı gücünü artıracak bir yasa tasarısı hazırlamıştı.
“Çin’in hukuk sistemi mafya benzeri bir sistem”
ABD Kongresi’nin alt kanadı olan Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Cumhuriyetçi Michael McCaul da, Pekin’i hedef aldı.
McCaul Reuters haber ajansına yaptığı açıklamada, "Çin'in hukuk sistemi, yetkisi altındaki herhangi bir kişi veya şirketi baskılamak üzerine kurulu. Bu, ABD’li bir şirkete zorbalık yapan mafya benzeri bir hukuk sistemidir. ABD ve müttefikleri bu ekonomik saldırganlığa karşı birlikte durmalıdır" dedi.
Washington'daki Çin Büyükelçiliği konu hakkında bir yorumda bulunmadı.
Çin'in siber alandaki yasaların uygulanmasından sorumlu düzenleyici kurumu Pazar günü yaptığı açıklamada, Micron'un ağ güvenliği incelemesinde başarısız olduğunu ve düzenleyicinin kilit altyapı operatörlerinin Micron’dan yapacağı alımları engelleyeceğini söyledi.
Düzenleyici kurum, incelemede bulduğu riskler veya yasaktan Micron’un hangi ürünlerinin etkileneceği konusunda ayrıntı vermedi.
Yasağın etkisi sınırlı mı olur?
Uzmanlar, Micron’un Çin’deki müşterilerinin çoğu tüketici elektroniği firmaları olduğu için yasağın şirket üzerinde doğrudan etkisinin sınırlı olacağını düşünüyor.
Öte yandan yasağın bazı şirketlerin siyasi riskler nedeniyle tedarik zincirlerini Micron ürünlerinden uzaklaştırmaya itebileceği konusunda da uyarıyor.
Micron’un Finans Direktörü Mark Murphy dün düzenlediği bir konferansta, Pekin’in şirkete dair ne gibi kaygıları olduğunun belirsiz olduğunu ve çip üreticisinin gelirinin yaklaşık dörtte birini Çin merkezli şirketlere yapılan doğrudan ve dolaylı satışların oluşturduğunu söyledi.
Micron hisseleri, dün Nasdaq’da %2,8 düşüşle 66,28 dolardan günü kapattı.
Micron, dün yasağın şirketin gelirlerini yüzde cinsinden tek haneli rakamlara indireceğini öngördü.
Çin'in Micron’a getirdiği satış yasağı, Washington'un Pekin'in kilit teknolojiye erişimini kısıtlama çabalarına misilleme olarak görülüyor.
Washington ile Pekin arasındaki gerilim, son aylarda Çinli yetkililerin ABD'li kurumsal durum tespiti şirketi Mintz Group ve yönetim danışmanlığı şirketi Bain'e yaptığı baskınlar ve ziyaretler sonrasında arttı.
Çin, Micron’a yönelik incelemeyi Washington ile Pekin arasında ilişkilerin kötüleştiği ve çip teknolojisi konusundaki anlaşmazlıkların yaşandığı dönemde yani Mart ayı sonlarında başlattı.
Micron’a yönelik satış yasağı, G7 ülkelerinin Çin'den "kopmak yerine riskleri azaltmak" konusunda anlaşmaya varmasından sadece bir gün sonra ve Washington, Çin'e çip ekipmanı ihracatını kısıtlamak için müttefiklerine baskı yaptığı bir dönemde açıklandı.
“Çin’le doğrudan görüşeceğiz”
ABD Ticaret Bakanlığı, Pekin'deki yetkililerle eylemlerine açıklık getirmeleri için doğrudan görüşeceğini duyurdu.
Bakanlık, "Çin'in eylemlerinin nedeniyle bellek çipi pazarındaki sorunları ele almak üzere yakın koordinasyon içinde olmamızı sağlamak için kilit müttefikler ve ortaklarla da temasa geçeceğiz" dedi.
Pekin'deki Amerikan Ticaret Odası Başkanı Michael Hart, yasağın Çin'de faaliyet gösteren ABD şirketleri arasında belirsizliğe yol açtığı görüşünde.
Hart, "Üyeler bize iki şey soruyor: Amerikalı oldukları için hedef alınacaklar mı ve ulusal güvenlik endişelerinden giderek daha fazla etkileniyor gibi görünen bir iş ortamında uyumlu kalmayı nasıl sağlayacaklar?" diye konuştu.
Kaynak: VOA Türkçe