Çin'de ortaya çıkan ölümcül koronavirüs salgınının yetersiz sağlık ve temizlik koşullarına sahip Doğu Türkistan'daki toplama kamplarına sıçramasından endişe ediliyor.
Uzmanlar, hızla yayılan ölümcül virüsün milyonlarca Uygur ve Müslüman azınlıklara mensup diğer kişilerin tutulduğu toplama kamplarında da akut enfeksiyon riski konusunda uyarıyor.
Washington merkezli Komünizm Mağdurları Vakfı'ndan (Victims of Communism Memorial Foundation) Çin çalışmalarıyla bilinen Alman araştırmacı Adrian Zenz, "Koronavirüs, Doğu Türkistan krizine tamamen yeni bir boyut ekleyebilir." ifadesini kullandı.
"Kamp yetkilileri salgınla başa çıkabilecek donanıma sahip değil"
Bir başka uyarı da Washington'daki Georgetown Üniversitesi Çin tarihi profesörü James Millward'dan geldi.
Millward'a göre, toplama kamplarındaki yetkililer olası salgına karşı donanımlı değil:
"Kamplardaki yetkililer, ciddi virüs salgınıyla başa çıkma konusunda donanımlı değil. Tutuklu olanlar toplama kamplarından ve zorla çalıştırıldıkları fabrikalardan acilen salıverilmeli. Raporlar bu tesislerde zorla tutulduklarını ortaya koyuyor. Zhu Hailun'un (ÇKP'nin 2016'dan bu yana Doğu Türkistan Bölgesi Parti Sekreter Yardımcısı olarak görev yapan Çinli bir politikacı) el kitabında salgınlara karşı koruma, toplama kamplarının öncelikleri arasında yer alıyordu. Ancak sıkışık koşullar, kötü hijyen ve tutukluların zayıf bağışıklık sistemleri büyük bir felaket olabilir. Çin yönetimi toplama kamplarında ve zorla çalıştırıldıkları fabrikalarda alıkoydukları insanları derhal evine göndermelidir."
New York Times'tan Austin Ramzy de eski tutukluların ifadelerine dayanarak verdiği haberinde, sağlık ve temizlik koşullarının çok kötü olduğunu belirttiği toplama kampları ile ilgili, "Eğer salgın meydana gelirse, büyük ve muhtemelen gizli bir sorun olabilir." dedi.
"Milyonlarca insanın hayatı tehlikede"
Münih merkezli sürgündeki Dünya Uygur Kongresi Başkanı Dolkun Isa, RFA'ya yaptığı açıklamada, koronavirüs'ün toplama kamplarına yayılmasının “Uygur tutuklular için ciddi etkileri" ve böylesi bir durumda "milyonlarca insanın hayatının tehlikede olacağını" söyledi.
Isa, açıklamasında şöyle konuştu:
"Toplama kamplardaki koşulların korkunç olduğu gerçeğini biliyoruz. Birçok insan aşırı kalabalık ve pis koşullar nedeniyle ciddi hastalıklara yakalandı. dedi. tutukluların bağışıklık sistemlerinin zayıflamasına katkıda bulunur. Verilen gıdaların kalitesizliği, tıbbi bakım eksikliği ve işkence de tutukluların bağışıklık sistemlerinin zayıflamasına katkıda bulunuyor. Çin, Vuhan virüsünün kamplara yayılmasını önlemek için elinden gelen her şeyi yapmalı. Sonuçları felaket olur. Çünkü bu durum, son üç yıldır keyfi olarak tuttuğu on binlerce Uygur'un ölümüyle sonuçlanabilir."
Bazı Uygur aktivistler de sosyal medya hesaplarından yazdıkları iletilerinde Çin yönetiminden akrabalarını serbest bırakmasını istedi.
ABD Dışişleri Bakanlığı'nın verilerine göre, Çin yönetimi Doğu Türkistan genelinde inşa ettiği bin 200'ün üzerindeki toplama kampında 3 milyon civarında Uygur, Kazak, Kırgız ve diğer Türk azınlıklara mensup Müslümanları zorla tutuyor.